Quantcast
Channel: ΕΛΕΥΣΙΣ ΔΙΑΓΟΡΙΔΩΝ
Viewing all 21570 articles
Browse latest View live

Οι κυνοκέφαλοι στην Αρχαία Ελλάδα -α'

$
0
0


«Ο αέρας κινεί τα καράβια στις θάλασσες και καθαρίζει την ατμόσφαιρα από τα κακά. Αυτός κτυπά και την καμπάνα, που ο Μέγας Αλέξανδρος έβαλε επάνω από τους λόφους, όπου είναι, κλεισμένοι οι σκυλοκέφαλοι, που θα βγουν έπειτα από καιρούς».


Μία από τις πλέον παράδοξες επιβιώσεις από την αρχαιότητα μέχρι
τη σύγχρονη εποχή είναι αυτή που αφορά τους κυνοκέφαλους, πλάσματα ανθρώπινα που έχουν όμως κεφάλι σκύλου, πλάσματα που αναφέρονται συχνά και των οποίων -παραδόξως- έχουμε πολλές απεικονίσεις. Φυσικά έχουνδιατυπωθεί πολλές απόψεις, αλλά...
επειδή ποτέ και σε καμία περίπτωση δεν εμφανίστηκε πάνω στη γη φυλή ανθρώπων με κεφάλι σκύλου, θα πρέπει να στραφούμε στο χώρο του μύθου και του
συμβολισμού για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε την παράξενη αυτή, όσο και τερατώδη φιγούρα.

Και το πιο περίεργο είναι ότι ως κυνοκέφαλο λάτρευαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι τον θεό Άνουβι (θεό του θανάτου), οι αρχαίοι Έλληνες τον ταύτιζαν με τον ψυχοπομπό Ερμή, ενώ ένα χριστιανός άγιος, ο Άγιος Χριστόφορος, εμφανίζεται στις πηγές ως κυνοκέφαλος και ως τέτοιος απεικονίζεται σε πολλές αναπαραστάσεις του.

Στην προχριστιανική εποχή μπορούμε να ανιχνεύσουμε δύο διαύλους που αφορούν τους κυνοκέφαλους. Ο πρώτος ξεκινά σε άγνωστη εποχή, με μυθολογικές ρίζες στο απώτατο ελληνικό προϊστορικό παρελθόν, ενσωματωμένος σε αρχέγονες θυσιαστικές τελετουργίες και χρονολογικά φτάνει μέχρι τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ο δεύτερος δίαυλος είναι ο ίδιος με τον προηγούμενο, αλλά επεκτείνεται δεχόμενος επιδράσεις από τη ζωή και τα έργα του μεγάλου στρατηλάτη καθώς σε αυτόν εντάσσεται η μυθιστορία του Αλέξανδρου και αποκτά μεγάλες φιλολογικές και κατ'επέκταση λαογραφικές διαστάσεις. Η τεράστια αποδοχή της προσωπικότητας του Αλέξανδρου από πλήθος λαών -φαινόμενο μοναδικό στην παγκόσμια ιστορία- και οι πραγματικές ή μυθολογικές περιγραφές των κατορθωμάτων του, όπως εξιστορούνται στη Φυλλάδα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από τον ψευδο-Καλλισθένη συνέβαλλαν στην όλη υπόθεση. Μέσω αυτής της φιλολογίας οι κυνοκέφαλοι «πέρασαν» στη βυζαντινή εικονογραφία ενώ η αρχέγονη, ιδιότυπη μορφή του κυνός ή και του λύκου (λυκ = φως) αποδόθηκε στον Άγιο Χριστόφορο.

Η αρχαία ελληνική μυθολογία έχει διασώσει πολλές πληροφορίες για τους σκυλόμορφους των προϊστορικών χρόνων, στοιχεία τα οποία φυσικά δεν μπορούν να επαληθευτούν. Π.χ. ο τρικέφαλος σκύλοςΚέρβερος, φύλακας του Άδη, τον οποίο οι Δωριείς συσχέτιζαν με τον κυνοκέφαλο αιγυπτιακό θεό Άνουβι, τον ψυχοπομπό. Πίστευαν ότι ο Κέρβερος, επειδή είχε τρία κεφάλια ήταν αρχικά η θεά του θανάτου Εκάτη ή Εκάβη.

Η θεά, που και αυτή ήταν τριπλής φύσης, εικονιζόταν σαν σκύλα, επειδή τα σκυλιά τρώνε σάρκες πτωμάτων και αλυχτούν στο φεγγάρι. Όταν ο Ηρακλής κατεβαίνει στον Τάρταρο για να αιχμαλωτίσει τον Κέρβερο (12ος άθλος), ήταν η τρικέφαλη Εκάτη που τον υποδέχθηκε ως Κέρβερος. Θεωρούνταν θανατηφόρα η επαφή με τον Κέρβερο αφού όταν γαύγιζε ράντιζε με το σάλιο του τα πράσινα λιβάδια και έκανε να φυτρώνει το δηλητηριώδες φυτό στριγγλοβότανο, που το ονόμαζαν και φυτό της Εκάτης.

Η Εκάτη ή Αγριόπης (=αγριοπρόσωπη), μια πανάρχαια θεά του μητριαρχικού κύκλου, ταυτισμένη εν πολλοίς και με τη Σελήνη ή την Άρτεμη, δύο άλλες φεγγαροθεές, είχε κόρες τις Έμπουσες (= αυτές που παραβιάζουν), θηλυκούς δαίμονες της αποπλάνησης, οι οποίες μεταμορφώνονταν (ανάμεσα σε άλλα) και σε σκύλες.

Η Εκάτη, όμως, εκτός από τη μορφή της Σκύλας (= αυτή που σκίζει), θεωρείται ότι θήλαζε τον Ασκληπιό, τον ημίθεο της Ιατρικής και γι'αυτό από τότε τον συνοδεύει σε κάθε αναπαράσταση ή απεικόνιση του. Άλλη σημαντική εκδοχή για την Εκάτη είναι ότι γέννησε μια κληματόβεργα και έφερε το αμπέλι στην Ελλάδα, και αυτή η εκδοχή είναι ο αρχαιότερος ελληνικός μύθος για την πρώτη παρουσία του κρασιού στον ελληνικό χώρο. Η ταύτιση φαίνεται και από άλλο γεγονός- μια μεταμόρφωση της Εκάτης ήταν σε Μαίρα (η άλλη ήταν σε «Σκύλα»), που αποτελούσε το σύμβολο της Σκύλας στον ουρανό, δηλαδή ήταν ο αστερισμός του Μικρού Κυνός.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

http://krasodad.blogspot.gr
thesecretrealtruth
diadrastiko

Οι κυνοκέφαλοι στην Αρχαία Ελλάδα - β΄

$
0
0


Η Εκάτη, όμως, εκτός από τη μορφή της Σκύλας (= αυτή που σκίζει), θεωρείται ότι θήλαζε τον Ασκληπιό, τον ημίθεο της Ιατρικής και γι'αυτό από τότε τον συνοδεύει σε κάθε αναπαράσταση ή απεικόνιση του.
Άλλη σημαντική εκδοχή για την Εκάτη είναι ότι γέννησε μια κληματόβεργα και έφερε το αμπέλι στην Ελλάδα, και αυτή η εκδοχή είναι ο αρχαιότερος ελληνικός μύθος για την πρώτη παρουσία του κρασιού στον ελληνικό χώρο. Η ταύτιση φαίνεται και από άλλο γεγονός- μια
μεταμόρφωση της
Εκάτης ήταν σε Μαίρα (η άλλη ήταν σε «Σκύλα»), που αποτελούσε το σύμβολο της Σκύλας στον ουρανό, δηλαδή ήταν ο αστερισμός του Μικρού Κυνός.

Η εξήγηση γι'αυτό ήταν η εξής: όταν ο Διόνυσος θέλησε να εξαπλώσει την καλλιέργεια της αμπέλου στην Αττική έπεισε τον βασιλιά Ικάριο να το κάνει. Όταν ο τελευταίος έφτιαξε κρασί πρόσφερε από αυτό σε βοσκούς της Αττικής για να τους κάνει να το συνηθίσουν. Το κρασί, όμως, ήταν άκρατος οίνος (δεν ήταν δηλαδή κρασί ήτοι ανακατεμένο με νερό), οπότε γρήγορα τους ζάλισε και νιώθοντας άσχημα, νόμισαν ότι ο Ικάριος προσπάθησε να τους δολοφονήσει. Τότε, μέσα στη ζάλη τους, τον σκότωσαν και τον έθαψαν σ'ένα μέρος που κράτησαν μυστικό. Όμως την ταφή είδε η σκύλα του Ικάριου η Μαίρα, η οποία οδήγησε εκεί την κόρη του Ηριγόνη που τον ξέθαψε και τον έθαψε αλλού με τις ανάλογες τιμές.

Η συνέχεια είναι γνωστή και ταυτίζεται με την κατάρα της Ηριγόνης στους Αθηναίους. Λόγω της πράξης της αυτής η Μαίρα κέρδισε μια θέση στον ουρανό και έγινε το άστρο Μικρός Κύων, που όταν έβγαινε στον ουρανό οι βοσκοί του Μαραθώνα Αττικής του πρόσφεραν ανθρωποθυσίες.

Άλλη μεταμόρφωση της Εκάτης ήταν στη γνωστή Σκύλλα του ομηρικού έπους Οδύσσεια. Ο θρύλος διηγείται ότι η Σκύλλα ήταν κάποτε μια πανέμορφη κοπέλλα. κόρη της Εκάτης Κραταιΐδας από τονΦόρκυνα ή τον Φόρβαντα -ή της Έχιδνας από τον Τυφώνα, τον Τρίτωνα ή τον Τυρρηνό- αλλά ύστερα μεταμορφώθηκε σ'ένα φοβερό σκυλάμορφο τέρας, με έξι κεφάλια και δώδεκα πόδια. Η Σκύλλα γαύγιζε σαν μικρό κουτάβι και ταυτιζόταν με τα κόκκινα σκυλιά του ψυχοπομπού Άνουβι.

λλη πληροφορία για κυνοκέφαλα όντα προέρχεται από τον Ιωάννη Τζέτζη (Εις τον Λυκόφρονα, 45 και 50), ο οποίος «...αναφέρει κάτι που φαίνεται να έχει εσφαλμένα συναχθεί από αρχαία αγγειογραφία, όπου η Αμφιτρίτη στέκεται δίπλα σε μια πηγή που την έχει καταλάβει ένα κυνόμορφο τέρας- από την άλλη πλευρά του αγγείου είναι ένας πνιγμένος ήρωας που περιβάλλεται από δύο τριάδες κυνοκέφαλες θεές στην είσοδο του Κάτω Κόσμου». Με κυνοκέφαλες θεές που τη συνοδεύουν απεικονίζεται η Εκάτη, τα γνωστά στη φιλολογία ως «κυνοκέφαλα φάσματα της Εκάτης», απεικονίσεις που διασώζονται ακόμα και σε χριστιανικά χειρόγραφα και κώδικες, όπως π.χ. αυτός του Παναγίου Τάφου"ή της Εθνικής Βιβλιοθήκης του Παρισιού".

Από το χώρο της μυθολογίας και περνώντας στο χώρο της ιστορίας και της φιλολογικής παράδοσης είναι φανερό ότι όσα στοιχεία διαθέτουμε προέρχονται από καταγραφές εκστρατειών των διαφόρων ηρώων και μυθικών (;) προσώπων σε άγνωστους τόπους μακρινούς, όπως π.χ. του Ηρακλή, του Περσέα, του Θησέα, του Ιάσονα κ.α. Ειδικά για τους σκυλόμορφους («Ημίκυνες»), πλάσματα ανθρώπινα με κεφάλι σκύλου, γράφει πρώτος ο Ησίοδος και κατόπιν ο Αισχύλος, που μιλά για «κυνοκέφαλους», ενώ άλλοι περιγράφουν τέτοια τέρατα που συναντώνται στα ταξίδια των Ελλήνων ανατολικά, κυρίως στην Ινδία, σε εποχές ακόμα πριν την άφιξη εκεί του Αλέξανδρου.

συνέχεια από εδώ
ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

http://krasodad.blogspot.gr
thesecretrealtruth
diadrastiko
http://aorata-gegonota.blogspot.gr

Το ρόδι ως σύμβολο των Ελευσίνιων μυστηρίων

$
0
0


«Το σύμβολο αυτό, είναι πολύ παλιό. Βλέπετε πως δίνεται με δυο διαφορετικές όψεις – παρουσιάσεις. Η πρώτη παρουσίαση δείχνει τον καρπό, το ρόδι ανοιχτό. Η δεύτερη παρουσίαση, δείχνει τον καρπό κλειστό. Η πρώτη παρουσίαση συμβολίζει το υπαρκτό Σύμπαν. Η δεύτερη συμβολίζει την επαναφορά των κόσμων όλων, μέσα στην ίδια αρχική εστία. Ο κάθε σπόρος του
ροδιού είναι και ένας ήλιος, που τυλιγμένος στα λεπτά του χιτώνια, κάποτε θα τα αποτινάξει για να σκορπίσει τη ζωή στα όντα που θα κατοικήσουν στους πλανήτες του. Είναι λοιπόν ο κάθε σπόρος του ροδιού, το σύμβολο συγκέντρωσης και αποταμίευσης ζωής.

Μοιάζει στον ίδιο τον Πατέρα – Δημιουργό που έχει μέσα του τους κόσμους – ήλιους και που κάποια στιγμή σαν σπέρματα (ροδιάς κόκκους) θα τα εξαπολύσει με τις ακτίνες του να σχηματίσουν τη ζωή στους νέους κόσμους – διαστάσεις – υποστάσεις.

Ακόμη συμβολίζει το σχήμα του, το σχήμα κάθε Σύμπαντος. Όπως το ρόδι είναι στρογγυλό, κατά τον ίδιο τρόπο και το δικό μας Σύμπαν είναι στρογγυλό. Όπως η διάταξη των σπόρων του ροδιού είναι διατεταγμένη κατ’ ευθεία γραμμή από μέσα προς τα έξω, κατά τον ίδιο τρόπο και οι κόσμοι αρχίζουν από τα έσω και βγαίνουν προς τα έξω, με μια μαθηματική ακρίβεια και μια νοήμονα τάξη και διάταξη απόλυτη.
Όπως το ρόδι μέσα εγκλείει τη μέλλουσα ενέργεια ζωής και παρουσίας της αδιάκοπης αναπαράστασης του είδους του, κατά τον ίδιο τρόπο και η Αρχική – Πηγή – Ουσία – Σκέψη – Νους, μέσα της περιέχει όλα τα σπέρματα και όλα θα παρουσιασθούν στα μέλλοντα δημιουργήματα.»

Όποιος κατάλαβε καλά την υπερβατική αποκάλυψη του γέροντα Αρχιερέα, θα μπήκε εύκολα μέσα στο βασικό και αρχικό μυστήριο της πλάσης και της παρουσίασης της πολλαπλότητας των κόσμων.


«Το σύμβολο κλεισμένο ρόδι συμβολίζει το Πρωτοσπέρμα που δεν ανοίχτηκε για το σχηματισμό καινούργιων κόσμων. Αλλά στον άπειρο μέλλοντα χρόνο, κάποια στιγμή θα ανοίξει για να εκχύσει τα νέα ανάτυπα που σύμφωνα με τη σκέψη του και το καινούριο σχέδιο, θα σχηματίσουν τους διαδοχικούς κόσμους.»

Εδώ κλείνει ο συμβολισμός του καρπού της ροδιάς και όλο το ομοίωμα ρόδι. Ίσως να είπε περισσότερα, ακόμη πιο ανώτερα από τα λίγα που σαν απλός αποσυμβολισμός εδώ τώρα γράφεται. Αλλά εκείνα τα περισσότερα και σοβαρότερα, τα βαθυστόχαστα και τα εσώτερα, είναι στην ουσία τους και δυσνόητα για τους ανθρώπους της εποχής.

Ας παραμένουν λοιπόν αυτά τα σοβαρότερα κλεισμένα στα άγια αρχεία τους, ώσπου να σημάνει η ώρα να αποκαλυφθούν για να εννοηθούν από τους άξιους ερευνητές.

ΝικόλαοςΜαργιωρής – Τα Ελευσίνια Μυστήρια

Η ιστορική αποκατάσταση του Ιουλιανού

$
0
0

Όχι μόνο ο Ιουλιανός αλλά ολόκληρη η ύστερη αρχαιότητα βρίσκεται βυθισμένη μες στα σκοτάδια της λήθης. Ο μέσος Έλληνας θα εκπλαγεί μαθαίνοντας ότι για ένα σοβαρό αριθμό ξένων ιστορικών επιστημόνων ο πραγματικός Χρυσός Αιώνας της αρχαιότητας ήταν ο Β’ μετά μυθικό Χριστόν. Και θα εκπλαγεί διότι στη συνείδησή του έξι ολόκληροι αιώνες Ελληνισμού έχουν συμπιεστεί στη λέξη «παρακμή».
Η  ίστορία σταματά με το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου και ξαναρχίζει με τον «Μέγα» Κωνσταντίνο. Στο μεταξύ διάστημα, ο κόσμος μεταβαίνει από παρακμή σε ακόμα χειρότερη παρακμή, περιμένοντας την νίκη του
χριστιανισμού για να σωθεί επιτέλους. (Όλοι οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες είναι εξ ορισμού «κακοί». Από την εποχή που αρχίζουν να βαπτίζονται Χριστιανοί γίνονται εξ ορισμού «καλοί»).
Αν έχει περιπέσει σε τέτοια παιδαριώδη επίπεδα η ιστορική μας αυτογνωσία, αυτό δεν οφείλεται τόσο στη μυθολογία της εκκλησίας όσο στην αφασία των επαγγελματιών της ιστορίας. Η ιστορική επιστήμη, άνευρη και άχαρη σαν γεροντοκόρη, υποχωρεί και κλίνει το γόνυ αφήνοντας να αλωνίζουν ανεμπόδιστα ο μεταμοντέρνος εκλεκτικισμός -διάβαζε: ετσιθελισμός- και ο αυτάρεσκος βυζαντινολατρικός επαρχιωτισμός των συμπαθών πατριδογνωστών μας και άλλων θρησκευομένων.
Η παραμυθία, η προβολή σύγχρονων ιδεολογημάτων πάνω στο παρελθόν και η επιλεκτική αρχαιοκαπηλία ανέκαθεν οργίαζαν. Μόνο που την τωρινή αφλογιστία της επιστήμης, την εκούσια βουβαμάρα, την παραίτηση ή
τον αυτοπεριορισμό σε κάποιες αίθουσες διδασκαλίας, ούτε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς δεν θα μπορούσε να τα ονειρευτεί…
Σήμερα ο Ιουλιανός αποτελεί μια ενοχλητική παρένθεση μέσα στα εγχειρίδια της ελληνικής ιστορίας. Αναφέρεται πάντοτε με το επώνυμο που του χάρισαν οι χριστιανοί («Παραβάτης» ή Άποστάτης») οι οποίοι, στην καλύτερη περίπτωση, τον εμφανίζουν ως έναν ανεδαφικό οραματιστή• ένα μικρό ανάχωμα που παρασύρθηκε από το ποτάμι της ιστορίας… Ιδού ένα μικρό δείγμα μεγαλόθυμης θρησκευόμενης ιστοριογραφίας:
«Ως εραστής παράφρων ιστάμενος ενώπιον του πτώματος ερωμένης περιποθήτου εφαντάζετο ο ταλαίπωρος ότι δύναται διά των ασπασμών αυτού και των περιπτύξεων να εμφυσήση ζωήν εις σώμα σώζον μεν έτι καλλονήν απαράμιλλον άλλ’ ουδέν ήττον άψυχον κατακείμενον. Θέαμα οικτρόν, του οποίου όμως ανάγκη να παρακολουθήσωμεν τας περιπετείας.» (Κ. Παπαρρηγόπουλος).
Εδώ θα μπορούσε να παρατηρήσει κανείς ότι ο Κ. Παπαρρηγόπουλος και πολλοί άλλοι ιστορικοί ύστερα απ’ αυτόν, δεν λαμβάνουν καθόλου υπ’ όψιν το ότι την εποχή του Ιουλιανού (4ος αι.), αν σε πολλές πόλεις της Ανατολής ο χριστιανισμός είχε ενδυναμωθεί ως λαϊκό κίνημα, στην Ελλάδα, στην Ιταλία και στην Δύση γενικότερα ήταν εξαιρετικά ανίσχυρος, χωρίς καμία προοπτική προόδου. Δεν κατόρθωσε να επιβληθεί παρά τον 5ο αιώνα: όχι ως κίνημα αλλά ως αυτοκρατορική εξουσία. Η επικράτηση της νέας θρησκείας στον Ελλαδικό χώρο είναι ένα κεφάλαιο της Ιστορίας που το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτει η γενοκτονία του πληθυσμού όλων των πόλεων της νότιας Ελλάδας -πλην των Αθηνών- στη διάρκεια της βαρβαρικής εισβολής των νεοφώτιστων χριστιανών Γότθων του Αλάριχου, το 396 μ.Χ. -τριάντα τρία χρόνια μετά το θάνατο του Ιουλιανού.
Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε παραθέτοντας αναρίθμητα δείγματα όπως το παραπάνω, αλλά ας περιοριστούμε στον Κορδάτο. Για τον Κορδάτο, ο Ιουλιανός δεν είναι παρά μια μαριονέτα των μεγαλογαιοκτημόνων: «Αυτουνών τα συμφέροντα εκπροσωπούσε», γράφει. «Ξέρουμε πως στην Αντιόχεια, τον καιρό που έπεσε πείνα, έστειλε πολύ σιτάρι μα το έδωσε στους πλούσιους κι αυτοί κάνανε μαύρη αγορά και ο κοσμάκης πέθανε στους δρόμους». Όμως μια απλή ανάγνωση του Μισοπώγωνα θα μας δείξει ότι ο Κορδάτος είτε δεν μπήκε καν στον κόπο να τον διαβάσει είτε διαστρέβλωσε τα γεγονότα συνειδητά, έτσι ώστε να τα ταιριάξει σ’ ένα προκατασκευασμένο καλούπι… Γράφει: «Σ’ όλες τις ενέργειες και πράξεις του Ιουλιανού υπήρχε το πολιτικό συμφέρον». (Να μια «πρωτότυπη», «οξυδερκής» και πολύ «διαφωτιστική» παρατήρηση• κι ωστόσο εσφαλμένη: τον Ιουλιανό δεν τον συνέφερε να στρέψει εναντίον του τους επισκόπους και τις μάζες των χριστιανών). «Γι’αυτό κολάκεψε και τους Ιουδαίους όσο μπορούσε». Η αλήθεια είναι ότι ο Ιουλιανός στάθηκε ανελέητος στην πολεμική του κατά του ιουδαϊσμού. Όμως απέναντι στους ίδιους τους Ιουδαίους, -που άλλωστε ήταν υπήκοοί του- η στάση του ήταν άμεμπτη. Μήπως θά ‘πρεπε, αφ’ ενός να ενστερνίζεται τα ιουδαϊκά δόγματα και αφ’ετέρου να διώκει τους Ιουδαίους, όπως έκαναν όλοι οι μετέπειτα -και μέχρι των ημερών μας- αντισημίτες;
Όμως, όπως είπαμε προηγουμένως, πιο σωστό είναι να ανατρέχει κανείς στις πηγές, παρά να εμπιστεύεται την κρίση ιστορικών που τους χωρίζει μιάμιση χιλιετία από τις καταστάσεις και τα γεγονότα που αφηγούνται, και που θέλουν να βλέπουν σ’ αυτά την δικαίωση των θρησκευτικών και άλλων πεποιθήσεών τους. Όχι πως όλοι οι συγγραφείς και ρήτορες της αρχαιότητας που αποτελούν τις πρωτογενείς ιστορικές πηγές είναι υποδείγματα άψογης ιστοριογραφίας ή ψύχραιμης και έντιμης ρητορείας. Κάθε άλλο. Ανατρέχοντας όμως κανείς σ’ αυτούς, όσο αυτό είναι δυνατό, γίνεται ιστορικός ερευνητής και ο ίδιος, μαθαίνει από πρώτο χέρι και στο βαθμό που δεν διακατέχεται από προκαταλήψεις, αξιολογεί σωστά το υλικό που έχει μπροστά του. Στις πηγές λοιπόν…
Pages: 1 2 3 4 5 6

Ο ανώτατος άθλος του ανθρώπου

$
0
0


 

Αρχικώς θα τονίσουμε ότι αφενός το ισχυρότερο όπλο του ανθρώπου, η σημαντικότερη δυνατότητα, που του δόθηκε στον αγώνα του να προσεγγίσει του "Είναι" (όντως ύπαρξη), την τελειότητα & το όλον, είναι ο Έρως : Άλλωστε όπως λέγει ο Σωκράτης του «Συμποσίου, 192.e.10 - 193.a.1» : «Του

ολοκλήρου η επιθυμία και η ορμή έχει το όνομα έρως - τοζ Eλου οVν τΗ πιθυμί³ καv διώξει ρως Dνομα»!. 

Άλλωστε ο αιώνας του σύμπαντος αισθητοποιεί την κίνησή του απάνω στην διαδοχική ταλάντωση που ενεργεί το φαινόμενο του αφανισμού και της ξαναδημιουργίας. Έτσι το σημείο που σχεδόν συναγγίζεται η ανθρώπινη ύπαρξη με έναν απο τους βαθύτερους νόμους της φύσης είναι το ενικό γεγονός του έρωτα και του θανάτου. [1] 

Αφετέρου ότι η ουσία της ανθρώπινης φύσης συνοδεύεται σταθερά από την «αρχή του

Αντιθέτου». Άλλωστε «κ τφν διαφερόντων καλλίστην ρμονίην» έλεγε ο Ηράκλειτος (απ. Νο.8). 

Ο αυθεντικός έρωτας, δηλ., προϋποθέτει την υποταγή στην αρχή της κοσμικής αντίφασης. 

Το ίδιο όμως και ο ίμερος, η αντιφατική σύσταση της ερωτικής ορμής, χαρακτηρίζεται από δύο συστατικές αρχές : την ηδονή και τη οδύνη ως στέρηση & κορεσμός μαζί, λαχτάρα και αποστροφή μαζί, δάκρυ και γέλωτας μαζί - «δακρυόεν γελάσασα» στον Όμηρο![2] 

Μάλιστα η Σαπφώ - η αιολική ποιήτρια που ο ερωτικός της άθλος ταυτίζεται με τα έργα του Ηρακλή - είχε εφεύρει νέα μονάδα μέτρησης του ίμερου, την οποία δίνει η οργανική σύγκραση του "πόθου"και του "πόνου". Όλη η ποίηση της Σαπφώς είναι αυτό το αρχιμήδειο «εύρηκα» της ερωτικής Φυσικής. 

Κατά αυτή την έννοια η ουσία του Ίμερου είναι ο «πόθος» ως αμφίσημο έρεισμα του «πάθους». Από το «ποθώ» που αντιστοιχεί στο «έχειν και μη έχειν» (που ως άλλο σωκρατικό «ν ο6δα, Eτι οPδέν ο6δα» καταδεικνύει την γνώση της απουσίας και την άγνοια της παρουσίας, ή την παρουσία της άγνοιας και την απουσία της γνώσης.) και στο «πάσχω» που δηλοί το Ηρακλείτειο «ε6μέν τε καv οPκ ε6μεν - είμεθα και δεν είμεθα» (που καταδεικνύει την οντολογική πραγματικότητα του ανθρώπου : είμαστε της στιγμής : μια αείροη παρουσία - απουσία.). Μάλιστα ο ίμερος στον Όμηρο, στην Ιλιάδα ραψωδία Ψ'σ. 14, είναι γείτονας του θρήνου : «και μεταξύ τους η Θέτις τον ίμερο του γόου όρθωσε - μετp δέ σφι Θέτις γόου 5μερον fρσε». 

Ως εκ τούτων μόνο ο ερωτικός δεσμός που πληρούται από την οδύνη του θανάτου είναι γνήσιος, μιας και μόνο τότε η ερωτική πλησμονή είναι ευγένεια της πενίας και αρχέγονη στέρηση απέναντι στο τέλειο και στο απόλυτο, στις αρχετυπικές καταβολές του όντος. Με άλλα λόγια μόνο ο ερωτικός δεσμός που στο σμίξιμο έχει την ένταση και την ποιότητα που μετριέται και βρίσκεται ισόμετρη προς την ένταση και τη σκληρότητα του θανάτου! Άλλωστε η ταύτιση του έρωτα και του θανάτου, κατά το ηρακλείτειο «Άδης και Διόνυσος εν και το αυτό - aυτxς δr ίδης καv Διόνυσος», πρακτικά σημαίνει ότι η ερωτική ζωή είναι συνυφασμένη με τον πόνο. Ένα είδος πόνου ζωντανού, που δεν γαυριά, αλλά ούτε πραΰνεται ούτε μετριάζεται ούτε τελειώνει [3] - (εξ ου και η συνηθισμένη μορφή του έρωτα της υπερ-πλειοψηφίας των ανθρώπων είναι ολονυκτία καρικών γυναικών & σκηνοπηγία πτωμάτων). 

Μάλιστα, για του λόγου το αληθές, μέσα στην ιστορία της παγκόσμιας τέχνης υπάρχουν πάμπολα παραδείγματα που το αποδεικνύουν. Υπάρχει, όμως, ένα παράδειγμα που το δείχνει με ξεκάθαρο τρόπο: είναι η συναπαντή του Φάουστ και της Μαργαρίτας. Με αυτή, ο Γκαίτε θα χτίσει έναν μεγάλο έρωτα στην ιστορία της παγκόσμιας τέχνης. Έναν έρωτα που θα τον εξορύξει από τα κρύσταλλα της μεγάλης έμπνευσης. Τα υλικά του θα τα λάβει από τη στέρνα του Ομήρου με την Ανδρομάχη, του Δάντη με τη Βεατρίκη, του Πλάτωνα με τη Διοτίμα, του Σαίξπηρ με την Ιουλιέττα, του Ευριπίδη με την Μήδεια και την Άλκηστη. Και όχι αλλιώτικα, παρά καθώς όλοι εκείνοι οι μεγάλοι ερωτολόγοι, την ουσία του έρωτα θα την αποκαλύψει στην καταστροφή και την οδύνη. 

Εν ολίγοις, ο Γκαίτε μας ξαναέδωσε με τη σειρά του το απόσταγμα της παλαιής σοφίας: ο έρωτας που δε φέρνει μέσα του σπόρο τη συφορά και το θάνατο είναι θέμα της κωμωδίας! 

Έτσι καθώς θα τελειώσει η τρυφερή ιστορία, η μικρή Μαργαρίτα θα βρεθεί χρεωμένη με πολλαπλό άγος. Θα σκοτώσει το εξώγαμο μωρό της. Θα φαρμακώσει τη μητέρα της. Θα σταθεί αφορμή να σφαχτεί ο στρατιώτης αδερφός της. Θα δικάσει τον εαυτό της να της κοπεί το κεφάλι από τον ουδέτερο δήμιο. Και όλα αυτά τα φοβερά θα τα κάνει η Μαργαρίτα. Η παιδίσκη η ακηλίδωτη. Που πριν απαντήσει τον έρωτα, έζησε καθαρή όσο μια σταγόνα δροσιάς στο κύπελλο της αυγής.  

Ο ορισμός, λοιπόν, που δόθηκε στον έρωτα, και που όλοι οι ποιητές τον διατύπωσαν με τα δικά τους λόγια ο καθένας, είναι ο ακόλουθος : έρωτας είναι τέχνη του να φεύγεις, έτσι που η σφαγή που νιώθεις να είναι πολύ πιο σφαγερή από την σφαγή που νιώθει ο σύντροφος που αφήνεις. Αν εκείνος πονάει τρεις, εσύ να πονέσεις εννιά.[4] 

Φανταστείτε μια ερωτευμένη γυναίκα (ή έναν ερωτευμένο νέο αντίστοιχα) που περιμένει τον εραστή/αγαπημένο της (ή την ερωμένη/αγαπημένη του αντίστοιχα), ο πόνος της έλλειψης που νιώθει ..... δεν συγκρίνεται με τίποτα. 

Η γυναίκα όμως είναι η ευνοημένη της ερωτικής εκλογής, οι δεσμοί της με τον ίμερο/έρωτα είναι πολύ πιο οικείοι και ισχυροί από τους δεσμούς του άντρα και η μετοχή της στο ερωτικό αγαθό της χορηγεί ηγεμονικά προνόμια. Ακόμα και σε καθαρά υλική σφαίρα την ευαισθησία της στις προσβολές του ρίγους, που συνοδεύει την γενετήσια πράξη, χαρακτηρίζει εύνοια. Η Ελληνική μυθολογία μας παραδίδει την σχετική διένεξη των φύλων και την κρίση του ερμαφρόδιτου Τειρεσία, ο οποίος ελεεινολόγησε την ηδονιστική πενία του αρσενικού. «Αν είναι δέκα τα μερίδια ευχαρίστησης κατά την συνουσία, το ένα ανήκει στον άνδρας και τα υπόλοιπα στην γυναίκα - δέκα μοιρφν περv τpς συνουσίας οPσφν τtν μrν μίαν νδρας %δεσθαι, τpς δr ννέα γυναΦκας» είπε ο Τειρεσίας. [5] 

Στον έρωτα δηλ. όλα γίνονται για το θηλυκό! Η Φύση ορίζει το αρσενικό να γίνεται ατελείωτη προσφορά, και θεία στέρηση για το θηλυκό. Πάντα, όταν φεύγει η γυναίκα, θα φταίει ο άντρας : γιατί όταν το θηλυκό είναι θηλυκό, την ευθύνη για να γίνει και να μείνει ως το τέλος σωστή η ερωτική σμίξη, την έχει ο άντρας. Στην διαλεκτική με τον έρωτα η γυναίκα λαμβάνει 1 μέρος ερωτικής απουσίας & 9 μέρη ερωτικής παρουσίας, ενώ ο άνδρας το αντίστροφο (εξ ου και άλλοτε ο ένας και άλλοτε ο άλλος δεν "χορταίνουν"την πείνα τους, και το αποτέλεσμα είναι γνωστό). 

Όμως o έρωτας και ο θάνατος είναι αδελφοί και ομοιότητες, είναι συμπληρώματα, και οι δυο όψεις του ίδιου προσώπου : επί παραδείγματι ένας δημοτικός 15-σύλλαβος που λέγει: «Τι έρωτας, τι θάνατος, δεν έχει να διαλέξεις» αλλά κυρίως ο Ηράκλειτος που έλεγε: «Άδης και Διόνυσος εν και το αυτό - aυτxς δr ίδης καv Διόνυσος» το επικυρώνει και κάνει τον Έρωτα να είναι η ιερογλυφική ονομασία του θανάτου και αντίστροφα! Ως εκ τούτου, και παραφράζοντας τα λόγια του Τειρεσία, αν «είναι δέκα τα μερίδια ερωτικού πόνου (μικρού θανάτου), το ένα ανήκει στον άνδρα και τα υπόλοιπα στην γυναίκα» : η σφαγή που βιώνει η γυναίκα, ο πόνος που νιώθει, ο βαθμός που πάσχει είναι ανάλογος. 

Στην διαλεκτική με τον ερωτικό πόνο - ως μικρό θάνατο - η γυναίκα λαμβάνει 1 μέρος θανατηφόρου παρουσίας και 9 μέρη θανατηφόρου απουσίας, ενώ ο άνδρας το αντίστροφο - εξ ου και τον θάνατο οι γυναίκες τον αντιμετωπίζουν ξεσκίζοντας τα μάγουλά τους, κυρίως όμως με γοερά μοιρολόγια που σε ένταση και δυναμική δεν έχουν να ζηλέψουν σε τίποτα την ερωτική κορύφωση! 

Εξ όλων αυτών συμπεραίνουμε ότι ο ερωτικός πόνος της «απαρνημένης» είναι ο ανώτατος άθλος του ανθρώπου και μόνο αυτός αρκεί για να την ανυψώσει ως τα γόνατα των θεών !! [6] 

Κατά αυτή την έννοια λέμε ότι το τιμιότερο έργο που θα είχε να παρουσιάσει ο άνθρωπος σαν απολογία μπροστά στην θεότητα και να το επικαλεσθεί για να μαρτυρήσει την αγωνιστική προθυμία του, δεν είναι ούτε η αρχιτεκτονική ούτε η μουσική τέχνη, αλλά μια ερωτευμένη γυναίκα, που ατενίζει ήρεμα από το παράθυρό της τη νύχτα και διαλέγεται με τα σκοτάδια της ερωτικής απουσίας της![7] 

*******Μάλιστα τα ερωτικά έργα της γυναίκας αντιπροσωπεύουν την ανώτερη επίδοση του ανθρώπου και ουδέποτε θα μπορέσουμε να τα υμνήσουμε άξια! Και ακόμη πιο πέρα: τα μεγάλα έργα του ανθρώπου, που καθρεφτίζουν την ανεξάντλητη δυνατότητα της ανδρικής φύσης, δεν ημπορούν να υπομείνουν τη δοκιμασία της σύγκρισης με τα ερωτικά έργα της γυναίκας, εφόσον είναι αληθινά. Μάλιστα από την άποψη της ανδρείας ότι είναι ο ήρωας άνδρας ανάλογο και αντίστοιχο του είναι η ερωτευμένη γυναίκα, τα μεγάλα όμως κατορθώματα του ήρωα άνδρα υστερούν μπροστά σε θαυμάσια έργα εκείνης. Άλλωστε γνωστό είναι ότι η γυναίκα υπήρξε η μούσα της δημιουργίας. Οι μεγάλοι διδάσκαλοι του ανθρώπου δεν εζήτησαν να τους φωτίσουν οι θεοί, για να κάμουν το όραμά τους έργο. Εζήτησαν ταπεινά την συμπαράσταση και την εύνοια της γυναίκας, της μούσας! Η γυναίκα ανοίγει τις πύλες της ανδρικής ψυχής, αποσφραγίζει τους καταρράκτες του ίμερου/έρωτα, φέρνει τον άντρα σε φωτισμό και του διδάσκει του έρωτα. Είναι η σωκρατική Διοτίμα. Ταυτόχρονα όμως κατευθύνει την ερωτική του ορμή, καθοδηγεί την πορεία, εξευγενίζει το ήθος και ημερώνει την πράξη του. Αυτή την φορά είναι η φαουστική Μαργαρίτα. Ο έρωτάς της συνενώνει τη γνώση και την πράξη στη μεγαλειώδη σύνθεση, που ανεβάζει τον άντρα επάνω : το αιώνιο θηλυκό μας τραβάει ψηλά - όπως έλεγε ο Φάουστ! Η γυναίκα συνοδοιπόρος του άνδρα στην οδυνηρή του πορεία, εμπνεύστρια, φρουρός και οδηγήτρια, θα μεταλλάξει την οργή καταστροφής σε πνοή δημιουργίας. Ο μεγάλος, μάλιστα, λυρικός ποιητής & πεζογράφος Ράινερ Μαρια Ρίλκε (Rainer Maria Rilke) γνώρισε τη βαθειά φύση της γυναίκας όσο λίγοι και περιέγραψε το χρέος της προς τον άνδρα και τον Κόσμο με τρόπο απλό : συγκράτα τον! Έτσι η αντίληψη που θέλει το έργο του πολιτισμού να κατοπτρίζει τη δημιουργία του άντρα μόνο [ήρωες, νομοθέτες, φιλόσοφοι, ποιητές], είναι παντελώς λάθος, μιας και παραβλέπει το γεγονός ότι η παρουσία της γυναίκας υπήρξε όρος εκ των «sine qua non, δηλαδή απαραίτητη προϋπόθεση»). Εξίσου λανθασμένο όμως είναι και το σύγχρονο κίνημα για την αποκατάσταση της γυναίκας (φεμινισμός), ανεξάρτητα αν εκφράζει τη δίκαιη αντίδραση στην πολυαιώνια υποτίμησή της, και αυτό διότι στηρίζεται στην εξωτερική όψη της δύναμης της γυναίκας αλλά παραβλέπει την πηγή της. Δυστυχώς. Και αυτό είναι μέγα λάθος. Ο φεμινισμός σήμερα κινδυνεύει να περιπέσει στη χονδροκόπο και άκριτη εξομοίωση των φύλων με την αγνόηση της φυσικής διαφοράς τους. Εκείνης της διαφοράς που καθρεπτίζεται στην μακάρια σύμπλεξη του αρχαίου γυμνού, που ηρεμεί ανάμεσα στον κοίλο Ερμή και στην κυρτή Αφροδίτη. Ο φεμινισμός αξιώνει και οι δύο θεοί να ευρίσκονται στην ίδια στάση. Εν ολίγοις η γυναίκα αντί να επιδιώκει την επανενθρόνιση της στο θρόνο της μούσας, κυνηγά μετά μανίας αφενός ανούσια και αφετέρου επικίνδυνα πράγματα!).[8] ******* 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η κατά μία εκδοχή απαρνημένη και εγκαταλελειμμένη από τον Θησέα στην νήσο Δία/Νάξο Αριάδνη. Έπειτα ο Διόνυσος παντρεύεται την απαρνημένη που λαμβάνει δώρο από την Αφροδίτη και τις Ώρες ένα χρυσό στεφάνι. Η Αριάδνη μετά τον θάνατό της καταστερίζεται από τον Διόνυσο μαζί με το στεφάνι της ως Βόρειος Στέφανος (Γκέμμα)!! 

Μια άλλη μορφή με την ίδια όμως ποιότητα και δυναμική είναι η Πηνελόπη, που ζει το κλίμα της απουσίας είκοσι έτη. Μάλιστα η Πηνελόπη δεν αποτελεί απλά ένα οικοδομικό εράνισμα στο γενικό σχέδιο της Οδύσσεια. Εάν το κεντρικό πρόβλημα του ομηρικού έπους είναι η δραματική κίνηση του ήρωα πάνω από καταιγίδες και κατακλυσμούς, που μέλλουν να τον οδηγήσουν στην τελική του υπαρκτική αυτό-βεβαίωση, την ίδια πορεία πρέπει να περπατήσει και η Πηνελόπη στην σιωπή και την απουσία - η άλλη μορφή των κινδύνων και των τεράτων του ομηρικού ήρωα - για να φθάσει στην δική της υπαρκτική αυτό-βεβαίωση, στην επιστροφή του αγαπημένου. Η Πηνελόπη πρέπει να καταταχθεί στις «απαρνημένες» και αξίζει περισσότερο από τον Οδυσσέα, τον ήρωα!![9] 

Παράδειγμα είναι και η Ηρώ, η κόρη που με τον λύχνο (το άστρο) καθοδηγεί κατά την ενύπνιο διαδικασία τον αγαπημένο της να έρθει προς αυτή : η παρθένος κόρη που από τον πύργο της στην Σηστό του Βοσπόρου/Ελλήσποντου αγναντεύει τα αντικριστά ασιατικά παράλια και την εκεί πόλη της Αβύδου, περιμένοντα τον αγαπημένο της «1μερόει Λέανδρο - θελκτικό Λέανδρο» να έρθει κολυμπώντας από την μία άκρη στην άλλη, καθώς ήτο κάτοικοι αντικριστών πόλεων και κατά συνέπεια πολικά αντίθετα! 

Το σπουδαιότερο όμως παράδειγμα είναι η Μαγδαληνή : Η Μαγδαληνή, η νύφη στα νερά. Συντροφιά με Νημερτή και Κυμοθόη, με Δωτώ και Πρωτώ, με Δεξαμένη και Φέρουσα. Είναι η σύνοδος και η συμβολή σε πολιτείες και πύλες παλαιές. Το Δίπυλο, η Τρίπολη, η Πεντάπολη, το Σεπτιμόντιο, ο Επτάλοφος. Στην μορφή της Μαγδαληνής συρρέουν και όρχουνται όλες οι θεμελιώδεις κατηγορίες του θηλυκού στην διαλεκτική του με τον άντρα: Η αγία μητέρα Ιοκάστη. Η σταμνοφόρος στο φιλιατρό του πηγαδιού. Η μοιχαλίδα, που κυνηγιέται να λιθασθεί από τον όχλο στην πλατιά ρούγα. Η πόρνη στο πανδοχείο της νύχτας, που δίνει τους μαύρους κρίκους των ματιών της, για να πάρει τα δηνάρια του στρατιώτη της λεγεώνας των Αγριοχοίρων. Η μυροφόρος, όταν πλένει με αλόη τα πόδια του άντρα εραστή, και τα σπογγίζει με το λαιμό και τα μαλλιά της. Και η άλλη Μαρία, που γονατίζει σιωπηλή μπροστά στα μάτια του δασκάλου, και διαλέγει την αγαθή μερίδα. Να ακούει. Να ακούει τα λόγια του, την ώρα που στάζει τη δροσιά της αυγής το περιβόλι. Η Μαγδαληνή δεν προπέμπει τον Ιησού στον Άδη, όπως έκαμε η Κίρκη, η Σίβυλλα και η Λιβιδώ. Αντίθετα, υποδέχεται τον άντρα που αγάπησε στους κήπους και στις ελιές, όταν εκείνος θα γυρίσει από την έκπληξη του θανάτου. Υποδέχεται, δηλ., και φιλοξενεί τον αιώνιο χωρισμό, ζωντανό και λειτουργικό και νύσσοντα στη συνείδηση της. Και τον μεταμορφώνει σε βασική θυρίδα των διαλογισμών της, όσο χρόνο της μέλλεται να ζήσει. Της μένει τώρα α θυμάται. Να θυμάται τον κλονισμό του φευγαλέου, και τους δονητούς οίστρους. Την στάση την αρχαία με τα ανοιχτά γόνατα και τα ανοιχτά μάτια. Και τις φωνές της, καθώς ανέβαινε στην παραλαλιά, όταν τις μεθούσε το σπίρτο του ονείρου. Έτσι στέκεται, και έτσι παντυχαίνει. Τον ζητεί καθισμένη στο λευκό μνημείο της απουσίας. Και σιγά - σιγά μαθαίνει να τρώει και να πίνει τη θύμηση του, όπως οι άλλοι τρώνε και πίνουν το κρασί και τον άρτο. Και κλαίει. Κλαίει ήσυχα, τραβηγμένη σε παράμερο μέρος. Γιατί τώρα είναι που έμαθε ότι δε θα τον ξαναγγίξει ποτέ. Εκείνο το αγρίμι, που αγκάλιαζε τρέμοντας κάτω από τα αγκάθια του λευκού θάμνου στους λόφους, έγινε το λευκό σημείο στα βάθη του σύμπαντος. Είναι και στέκει εκεί με το θάνατο του άστρου, τον αφεγγή και παγωμένο στους αιώνες αιώνων. Στην Μαγδαληνή ότι μένει είναι η μνήμη. Μονιά και μνημείο στο μυαλό της. Μέσα της έχει το λατομείο του μαρμάρου για τα αγάλματα, και την αλωνιά του σταριού για τους άρτους. Την σκηνή του κήπου τη σκέπασαν τα στερνά του λόγια : Μαρία με τα γλαρά μάτια, δεν θα μ'αγγίξεις πια![10] 

πηγή 
Κεφάλας Ευστάθιος [Αμφικτύων] (15/12/2008, Ελλάς)

Πηγή: http://www.ellinikoarxeio.com

http://filostratos.pblogs.gr

Δεινοκράτης ο Ρόδιος – ο πολεοδόμος του Μεγάλου Αλεξάνδρου

$
0
0

Ο στρατός του Μ. Αλέξανδρου αρχίζει από την Πέλλα για την μεγάλη πορεία του Ελληνισμού προς την Ανατολή. Εκτός από τους στρατιώτες που αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του στρατού, υπάρχουν και πολλοί επιστήμονες που τον ακολουθούν. Επιστήμονες όπως:
πολεοδόμοι, μηχανικοί, φυσικοί, γεωγράφοι, αρχιτέκτονες, ιστορικοί, βοτανολόγοι, ζωολόγοι, φιλόσοφοι και πολλές άλλες ειδικότητες. Ανάμεσά τους βρίσκεται και ο μεγάλος πολεοδόμος και αρχιτέκτονας, Δεινοκράτης ο Ρόδιος (ή Μακεδών). Όλοι θυμούνται την μεγαλειώδη πρόταση που είχε κάνει στον ίδιο τον βασιλιά Αλέξανδρο τον Μέγα, δηλαδή, να μετατρέψει ένα ολόκληρο βουνό σε ένα γιγάντιο άγαλμα του ίδιου του βασιλέα. Όλοι έμειναν άναυδοι ακούγοντας αυτήν την
εξωφρενική πρόταση και νόμιζαν πως παραφρόνησε.


Ο Δεινοκράτης μην χάνοντας καιρό εξηγεί στον νεαρό βασιλέα που είναι μόλις 22 χρόνων, το σχέδιό του. Προτείνει να κατασκευάσει μια πόλη μεγέθους 10.000 κατοίκων στην μύτη του όρους Άθω (Άγιον Όρος) που θα την κρατάει στο αριστερό του χέρι η σκαλισμένη μορφή του Αλεξάνδρου και στο δεξί θα κρατάει μια φιάλη, μέσα από την οποία θα τρέχουν τα νερά του βουνού. Ο Αλέξανδρος εκπλήσσεται ακούγοντας αυτά τα λόγια, αλλά αποκρίνεται πως την δόξα θα την αποκτήσει μόνος του επειδή το αξίζει και όχι λόγω ενός τεράστιου τεχνικού έργου.

Η μεγάλη στρατιά θα διασχίσει τον Ελλήσποντο και περνάει στην Ασία όπου και κερδίζει την μάχη του Γρανικού. Η Μικρά Ασία ανοίγεται διάπλατη μπροστά τους. Η στρατιά περνάει από την βασίλισσα της Ιωνίας, την Έφεσο, με έναν από τους 3 μεγαλύτερους ναούς του αρχαίου κόσμου και ένα από τα 7 θαύματά του. Είναι ο ναός της Εφεσίας Αρτέμιδας που στέκει αγέρωχος μεν αλλά κατεστραμμένος εδώ και χρόνια (από το 356 π.Χ. – την νύχτα που γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος). Τον ναό είχε πυρπολήσει ένας μανιακός, ο Ηρόστρατος ο Εφέσιος, για να μείνει το όνομά του στην ιστορία. Ο Αλέξανδρος ξέροντας την ιστορία του, ότι κάηκε την ημέρα που γεννήθηκε, δίνει εντολή στον Δεινοκράτη να κάνει τα σχέδια για να επισκευάσει τον ναό της θεάς. Ο Δεινοκράτης πιάνει αμέσως δουλειά και φτιάχνει τον ναό.

Η εκστρατεία συνεχίζεται και η στρατιά το 332 π.Χ. φτάνει μετά από πολλές μάχες και πολιορκίες στην χώρα των Φαραώ. Ο Αλέξανδρος θέλει να ιδρύσει μια πόλη με το όνομά του στις ακτές της Αιγύπτου που θα είναι ο φάρος του Ελληνισμού στην Ανατολή. Ο Αλέξανδρος σχεδιάζει την νέα πόλη στις ακτές της Μεσογείου χρησιμοποιώντας αλεύρι που ρίχνει, σχηματίζοντας έτσι τα όρια της νέας πόλης. Τα πουλιά πετάνε από πάνω του και προσγειώνονται για να φάνε το αλεύρι, ο μάντης Αρίστανδρος από την Τελμησσό της Λυκίας, λέει στον Αλέξανδρο πως αυτό δείχνει πόσο πολυάνθρωπη και πλούσια θα είναι η πόλη που θα συρρέουν άνθρωποι από όλη την οικουμένη για να την κατοικήσουν.

Ο Δεινοκράτης σαν πολεοδόμος που είναι φτιάχνει τα προσχέδια της νέας πόλης, σχεδιάζοντας το στάδιο, το θέατρο, τις κρήνες, τους δρόμους και ό,τι άλλο χρειάζεται μια πόλη για να είναι λειτουργική. Ο Κρατέας ο Ολύνθιος, κατασκευάζει το σύστημα ύδρευσης της πόλης καθώς και το αποχετευτικό. Ο Κλεομένης ο Ναυκρατίτης παίρνει τα σχέδια και δίνει εντολή στους εργάτες να βάλουν τα πρώτα θεμέλια της πόλης. Ο Δεινοκράτης είναι εκεί για να κάνει όσες αλλαγές χρειάζεται στα προβλήματα που ανακύπτουν. Ο Δεινοκράτης λοιπόν είναι αυτός που σχεδίασε και έχτισε την περίλαμπρη Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου.
Καβάλα- Αίας ο Τελαμώνιος

ΑΥΤΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΔΙΔΑΞΑΝ

$
0
0


ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΙ Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΥ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Από τον μήνα Αύγουστο έχω αρχίσει την δημοσίευση σειράς άρθρων που αναφέρονται στην ιστορία της χώρας μας από τα αρχαία χρόνια,με τον γενικό τίτλο "ΑΥΤΑ
ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΑΣ ΔΙΔΑΞΑΝ".Όλοι μας διδαχθήκαμε την ιστορία μας στα σχολεία,αλλά ,ιδίως τα τελευταία χρόνια,τελείως επιφανειακά χωρίς λεπτομέρειες ,τις οποίες εγώ θεωρώ σημαντικές.Σαν Έλληνες πρέπει να γνωρίζουμε σε βάθος τι ακριβώς συνέβει,ιδίως
σε περιόδους της ιστορίας μας οι οποίες είχαν σημαντικότατο ρόλο στην εξέλιξη του παγκόσμιου πολιτισμού.

Άρχισα με τους "Περσικούς ή Μηδικούς πολέμους"οι οποίοι διεδραμάτησαν σπουδαιότατο ρόλο στην μετέπειτα πολιτιστική ανάπτυξη της πατρίδας μας καθώς και ολοκλήρου σχεδόν της Ευρώπης.

Στα δύο προηγούμενα άρθρα μου αναφέρθηκα στα αίτια αυτών των πολέμων,στην 1η και 2η εκστρατεία των Περσών,στην μάχη του Μαραθώνα,στις προπαρασκευές της 3ης εκστρατείας και την προέλαση των Περσών μέχρι την Θεσσαλία.

Για την εξιστόριση έχω λάβει υπ'όψη μου αυτά που αναφέρουν και οι τρείς ιστορικοί που ασχολήθηκαν με το θέμα.Τον Ηρόδοτο από την Αλικαρνασσό(485π.Χ.-415π.Χ.) που έγραψε γι'αυτά 40 χρόνια μετά την διεξαγωγή τους,άρα και ο πλέον ακριβής και στους δύο πολύ μεταγενέστερους,Διόδωρο τον Σικελιώτη (80π.Χ.-20μ.Χ) και Πλούταρχο από την Χαιρώνεια της Βοιωτίας (45μ.Χ.-120μ.Χ.).Επίσης και σύγχρονους ιστορικούς-μελετητες.

Συνεχίζω λοιπόν την σειρά με το Νο3 που αναφέρεται στην Ναυμαχία του Αρτεμισίου και θα συνεχίσω με το Νο4 με την μάχη των Θερμοπυλών,με πολλές άγνωστες λεπτομέρειες.


ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΜΥΝΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Μετά την εγκατάλειψη του σχεδίου αμύνης στα στενά των Τεμπών,οι Έλληνες συνήλθαν στον Ισθμό της Κορίνθου για να αποφασίσουν ποιός θα ήταν οι καταλληλότερες τοποθεσίες για αναχαίτηση των Περσών.Δύο ήταν τα πιό επίκαιρα σημεία,οι Θερμοπύλες και ο Ισθμός.
ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΡΙΝΘΟΣ

Οι Αθηναίοι ήθελαν άμυνα στις Θερμοπύλες.Η πολύ στενή διάβαση,εκεί μεταξύ του όρους Καλίδρομο και της θαλάσσης,θα εμπόδιζε τον εισβολέα να χρησιμοποιήσει όγκο δυνάμεων.Συγχρόνως ο Ελληνικός στόλος θα εμπόδιζε τον εχθρικό να εισέλθει στον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο, αποκλείοντας τον βορείως της Εύβοιας δίαυλο,το στενό των Ωρεών.Έτσι ο εχθρός δεν θα μπορούσε να επιχειρήσει αποβάσεις στα νώτα των Θερμοπυλών για κύκλωση των εκεί αμυνομένων.

Επίσης με το σχέδιο αυτό,θα απεφεύγετο η υποταγή των προς νότο των Θερμοπυλών Ελληνικών πόλεων,των οποίων οι δυνάμεις θα έπαιρναν μέρος στην άμυνα.Το αντίθετο θα συνέβαινε άν η άμυνα γινόταν στον Ισθμό,οπότε οι Αθηναίοι,μη δεχόμενοι να υποταχθούν,θα αναγκάζοντο να εκπατρισθούν και η πόλη τους θα καταστέφετο από τους βαρβάρους.

Αντιθέτως οι Σπαρτιάτες ήθελαν άμυνα στον Ισθμό.Εκτός από τις πληροφορίες που έδωσε ο βασιλιάς Αλέξανδρος της Μακεδονίας,οι Σπαρτιάτες ήξεραν ότι εκτός του τεράστιου στρατού και τεράστιος στόλος θα ερχόταν κατά της Ελλάδας.Αν θυμάστε είχαν στείλει κατασκόπους,στους οποίους ο Ξέρξης μετά την σύλληψη τους, τους επέτρεψε να δουν όλα όσα προετοίμαζε και να επιστρέψουν στην Σπάρτη ώστε λέγοντας τα να ενσπείρουν τον  φόβο στους Έλληνες.Εκτιμούσαν ότι όσο και αν ήταν δυνατή η άμυνα στις Θερμοπύλες,ο Ελληνικός στόλος δεν θα μπορούσε να αντεπεξέλθει επί πολύ εναντίον χιλιάδων πλοίων του εχθρού στην περιοχή του ακρωτηριου Αρτεμίσιο που είναι βόρεια των Ωρεών,οπότε προ του κινδύνου της ολικής καταστροφής θα έφευγε.

Ομοίως,κακήν κακώς,θα έφευγε και ο στρατός από τις Θερμοπύλες και κατά την υποχώρηση του θα καταστρέφετο ολοσχερώς από το πολυάριθμο περσικό ιππικό που θα τον κατεδίωκε.Επίσης οι Σπαρτιάτες γνώριζαν ότι για την κατά ξηρά άμυνα,οι υπόλοιποι Πελοποννήσιοι ήταν ανέκαθεν εναντίον των εκστρατειών πέραν του Ισθμού.

ΕΥΡΥΒΙΑΔΗΣ
Τελικά μετά αντεγκλήσεις και απειλές μεταξύ των (Ελληνικό φαινόμενο) περί διαλύσεως της συμμαχίας,επέλεξαν τρίτη λύση.Εσκέφθηκαν ότι εφ'όσον η πολύ στενή διάβαση των Θερμοπυλών ήταν δυνατόν να κρατηθεί επ'αρκετόν με ελάχιστες δυνάμεις,δεν υπήρχε λόγος να διακινδυνέψουν την εκστρατεία με όλον τον στρατό τους.Έτσι θα μπορούσαν να κρατήσουν το μεγαλύτερο μέρος για την άμυνα στον Ισθμό,σε περίπτωση αποτυχίας του στόλου στο Αρτεμίσιο,γεγονός που θα είχε σαν συνέπεια την εγκατάληψη της άμυνας στις Θερμοπύλες.

Για να συμφωνήσουν μάλιστα οι Σπαρτιάτες επέβαλαν σαν αρχηγό του Ελληνικού στόλου τον δικό τους ναύαρχο Ευριβιάδη,παρ'ότι διέθεταν μόνον δέκα τριήρεις και σαν αρχηγό του στρατού τον ένα από τους δύο βασιλείς τους,τον Λεωνίδα του Αναξανδρίδου από το γένος του Ηρακλή.


ΜΕΤΑΒΑΣΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΤΙΣ ΘΕΡΜΟΠΥΛΕΣ ΚΑΙ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟ.

Όταν οι ευρισκόμενοι στον Ισθμό Έλληνες πληροφορήθηκαν ότι οι Πέρσες βρισκόντουσαν στην Πιερία,διέλυσαν το συνέδριο και ξεκίνησαν ταχέως,στρατός και στόλος, για τις Θερμοπύλες και το Αρτεμίσιο, στις 25 Ιουλίου του 480 π.Χ.

Ο στόλος αποτελούμενος από 271 τριήρεις έφθασε στις 27 Ιουλίου στην Χαλκίδα όπου και εστάθμευσε.Στις 30 απέπλευσε για το Αρτεμίσιο όπου έφθασε την 1 Αυγούστου.Στην Χαλκίδα άφησε 53 τριήρεις για την περίπτωση που μέρος του Περσικού στόλου θα αποπειράτο να εισέλθει στον νότιο Ευβοϊκό κόλπο και να καταλάβει  στενό του Ευρίπου στην Χαλκίδα,αποκλείοντας έτσι τον Ελληνικό στόλο στον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο,με συνέπεια την αιχμαλωσία του.
Για τον κίνδυνο αυτό τοποθετήθηκαν και "ημεροσκόποι"(παρατηρητές) στα ψηλά βουνά της Εύβοιας οι οποίοι παρατηρούσαν και την βορείως της Ευβοίας θάλασσα του Αιγαίου και τον νότιο Ευβοϊκό κόλπο.

Συγχρόνως με τον στόλο αναχώρησαν και υπό τον βασιλά Λεωνίδα δυνάμεις του στρατού των Πελοποννησίων,οι οποίες αποτελούνταν από:
-300 Σπαρτιάτες (η επίλεκτη φρουρά του βασιλιά).
-1000 άλλοι Λακεδαιμόνιοι.
-500 Τεγεάτες.
-500 Μαντινείς.
-1000 άλλοι Αρκάδες.
-400 Κορίνθιοι.
-200 Φλειάσιοι.
-80 Μυκηναίοι.
Σύνολο 4000 περίπου.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ
Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι ο Λεωνίδας καθ'οδόν προς τις Θερμοπύλες,όταν έφθασε στην Βοιωτία κάλεσε τους Θηβαίους να συνεκστρατεύσουν.Εγνώριζε βέβαια ότι οι Θηβαίοι κατηγορούντο ότι "εμήδιζαν"και ήθελε να εξακριβώσει αν "εκ του εμφανούς"θα απέφευγαν την συμμαχία με τους άλλους ΄Ελληνες.Οι Θηβαίοι όμως ,αν και "αλλοφρονέοντες",έστειλαν 400 οπλίτες υπό τον Λεοντιάδη.Ο Διόδωρος λέει ότι αυτοί ανήκαν στο δημοκρατικό κόμμα.Κατά τον Ηρόδοτο όμως,ο Λεωνίδας τους κράτησε στις Θερμοπύλες μέχρι τέλους,σαν ομήρους.Οι ίδιοι όταν παραδόθηκαν,στο τέλος του εκεί αγώνος,στους Πέρσες,δικαιολογήθηκαν ότι εξηναγκάσθηκαν να συμμετάσχουν,παρά την θέληση τους,σαν "μηδίζοντες".

Οι Θεσπιείς "μη δώσαντες γην και ύδωρ"στον Ξέρξη,έστειλαν 700 οπλίτες υπό τον Δημόφιλον.Όλοι τους θυσιάσθηκαν μαζί με τους 300 Σπαρτιάτες,αλλά δυστυχώς από εμάς τους σύγχρονους,σπανίως αναφέρονται.Ο Ορχομενός επίσης έστειλε 120 οπλίτες.

Επίσης προσήλθαν στις Θερμοπύλες 1000 Φωκείς και "πανστρατιά" 1000 Οπούντιοι Λοκροί(περιοχή Άμφισσας).
Συνολικά ο στρατός του Λεωνίδα αριθμούσε στις Θερμοπύλες 7220 οπλίτες καθώς και από άγνωστο αριθμός "ψιλών"Σπαρτιατών από τους Είλωτες.Συνήθως κάθε Σπαρτιάτης οπλίτης είχε μαζί του ένα με δύο είλωτες !! Οι  "ψιλοί"στον Σπαρτιατικό στρατό ήταν οι υπηρέτες των οπλιτών και λάμβαναν κι'αυτοί μέρος στην μάχη,ελαφρά οπλισμένοι.

Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι τις ημέρες που έγιναν αυτά εορτάζοντο στην Σπάρτη τα "Κάρμεια",ιερή εορτή για τους Σπαρτιάτες προς τιμή του Απόλλωνα και μετά από λίγο άρχιζαν και οι Ολυμπιακοί αγώνες,τους οποίους τιμούσαν δεόντως οι Πελοποννήσιοι και μια σύγκρουση εκείνη την περίοδο θεωρούνταν ιεροσυλία.Παρ'ολ'αυτά, οι Έφοροι της Σπάρτης θεώρησαν ότι η επείγουσα κατάσταση ήταν σοβαρή δικαιολογία για να στείλουν στρατό στις Θερμοπύλες.

Μία λοιπόν πρόφαση που δεν εξεστράτευσαν πολλοί Σπαρτιάτες και Πελοποννήσιοι,ήταν αυτή.Ο κύριος όμως λόγος ήταν να διατηρήσουν ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις για άμυνα στον Ισθμό της Κορίνθου,όπως και έγινε,για την προστασία της Πελοποννήσου σε περίπτωση που η άμυνα στις Θερμοπύλες δεν θα ήταν επιτυχής.Όπως αναφέρει ο Διόδωρος ο Σικελιώτης,γι'αυτό τον λόγο ο Λεωνίδας ζήτησε μόνο 300 οπλίτες.

ΣΠΑΡΤΙΑΤΙΚΗ ΜΟΡΑ
Έπρεπε ο ανυπέρβλητος στην οργάνωση και την τέχνη του πολέμου στρατός της Σπάρτης να διασωθεί.Χωρίς αυτόν θα ήταν αδύνατη,όσες και αν Σαλαμίνες να παρεμβάλονταν,να αποκρουσθεί τελεσίδικα,όπως και έγινε στις Πλαταιές κατά το επόμενο έτος,από τις πολυάριθμές σιδηρές Σπαρτιατικές δυνάμεις,η ασιατική επιβουλή κατά των Ελληνικών ιδεών "Ελευθερίας και Πατρίδας".

Στις Θερμοπύλες,δυναμικός πυρήνας του στρατεύματος ήταν το μεταξύ των Λακεδαιμονίων επίλεκτο σώμα των 300 Σπαρτιατών,από το οποίο είχαν αντικατασταθεί για την περίσταση αυτή και χάριν διαδοχής,οι μη έχοντες άρρενα τέκνα !!!


ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΑΤΑΞΙΣ ΤΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ.

Οι Ολυμπιακοί αγώνες των αρχαίων έληγαν με την πανσέληνο οκτώ μήνες μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο,δηλαδή με το σημερινό ημερολόγιο κατά την πανσέληνο του Αυγούστου.Σύμφωνα με τα σύγχρονα πλανητάρια βρίσκουμε ότι η πανσέληνος του Αυγούστου του 480π.Χ.ήταν στις 19 του μηνός.Το αναφέρω αυτό γιατί ούτε ο Ηρόδοτος,ούτε άλλος αρχαίος συγγραφέας,μας δίνει τις ακριβείς ημερομηνίες των γεγονότων στο Αρτεμίσιο και τις Θερμοπύλες.

Ορισμένοι σύγχρονοι συγγραφείς ισχυρίζονται οτι τα γεγονότα αυτά έγιναν ή στις 20 Ιουλίου ή στις 17 Σεπτεμβρίου,όπου υπήρξε πανσέληνος,αλλά αυτό είναι λάθος γιατί μετά την λήξη της μάχης στις Θερμοπύλες,αιχμάλωτοι Αρκάδες οπλίτες,οι οποίοι ρωτήθηκαν από τον Ξέρξη τι έκαναν οι υπόλοιποι Έλληνες,δηλαδή γιατί δεν συμμετείχαν,εκείνοι απάντησαν ότι"ετέλουν τους Ολυμπιακούς Αγώνες".Άρα τα γεγονότα διεξήχθησαν με κέντρο την 19 Αυγούστου.

Ο Ηρόδοτος αναφέρει επίσης ότι ο στόλος των Περσών απέπλευσε από την Θέρμη (περιοχή σημερινής Θεσ/νίκης) μετά ένδεκα ημέρες μετά την αναχώρηση του Ξέρξη από την Πιερία.Δηλαδή την 12η ημέρα,οπότε την ίδια νύχτα έφθασε στην περιοχή της Σηπίαδας(στο μέσον περίπου της χερσονήσου της Μαγνησίας).Παρέμεινε δε εκεί επί τρεις ημέρες λόγω της σφοδρής κακοκαιρίας,κατά την οποία (όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο μου),κατεστράφησαν 400 πλοία.Τα εναπομείναντα την τέταρτη ημέρα έφθασαν στους Αφέτες και έδωσαν στο Αρτεμίσιο την πρώτη ναυμαχία και τις δύο άλλες τις συνεχόμενες ημέρες.Οι τρείς αυτές ναυμαχίες έγιναν συγχρόνως με τις τρεις μάχες στις Θερμοπύλες,όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος.

Επομένως με βάση την 19 Αυγούστου σαν ημερομηνία πτώσεως των Θερμοπυλών,έχουμε αναδρομικά:
-25 Ιουλίου αναχώρηση των Ελλήνων για Αρτεμίσιο και Θερμοπύλες.
-1 Αυγούστου άφιξη Ελληνικού στόλου στο Αρτεμίσιο.
-2 Αυγούστου άφιξη Ελληνικού στρατού στις Θερμοπύλες.
-2 Αυγούστου αναχώρηση του Ξέρξη από την Πιερία.
-13 Αυγούστου αναχώρηση του περσικού στόλου από την Θέρμη και κατάπλους στην Σηπιάδα.
-14,15,16 Αυγούστου παραμονή του στόλου και καταστροφή 400 πλοίων στην Σηπιάδα.
-13,14,Αυγούστου άφιξη προ των Θερμοπυλών του περσικού στρατού ξηράς.
-17,18,19 Αυγούστου ναυμαχίες στο Αρτεμίσιο και μάχες στις Θερμοπύλες.

Ο Ξέρξης γνώριζε από τους Θεσσαλούς που τον ακολουθούσαν,ότι η διάβασις των Θερμοπυλών,κρατούμενη από μικρή δύναμη,ήταν απόρθητη.Γνώριζε επίσης ότι ο Ελληνικός στόλος φύλαγε το στενό του Αρτεμισίου και εκτιμούσε ότι θα τον καταναυμαχούσε και έτσι θα έλυνε το πρόβλημα των Θερμοπυλών,τις οποίες μετά την καταναυμάχηση του στόλου τους θα τις εγκατέλειπαν οι Έλληνες.



ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΣΩΝ
Όταν λοιπόν έφθασε στην Λάρισσα,αντί να συνεχίσει την πορεία όλου του στρατού του από την πανάρχαια μέσω Θαυμακών(Δομοκού) κλασσική οδό προς Θερμοπύλες,τον χωρίζει σε δύο φάλαγγες.Η μία με τον κύριο όγκο του στρατού,πορεύεται στην προαναφερθείσα κλασσική οδό,μήκους 120χλμ και στις 13 Αυγ.φθάνει στην περιοχή προ των Θερμοπυλών.Όταν διαπίστωσε ότι χιλιάδες Ελλήνων κατείχαν τα στενά (από της 2 Αυγούστου),αναγκάσθηκε να περιμένει την άφιξη του βασιλέως για την έναρξη των επιχειρήσεων.

Η άλλη,η μικρότερη με επικεφαλής τον Ξέρξη,στρέφεται προς τα δυτικά παράλια του Παγασητικού κόλπου και φθάνει στο πρό του Αρτεμισίου όρμο των Αφετών (Αχίλλειον),αλλά δεν βλέπει πουθενά τον στόλο του,ο οποίος είχε καθυστερήσει λόγω της τρικυμίας στην Σηπιάδα.Συνεχίζει την πορεία  παραλιακά προς τον Μαλιακό κόλπο και εισέρχεται στην προ των Θερμοπυλών Τραχινία,περιοχή των Μαλών στις 14 Αυγούστου,δηλαδή τρεις μέρες νωρίτερα από την άφιξη του στόλου στις Αφέτες.

Ο Ξέρξης με την άφιξη ανασύνταξε τον στρατό του και προέβει σε αναγνώριση της περιοχής.Όταν διαπίστωσε το απόρθητο του στενού των Θερμοπυλών,παρέμεινε άπρακτος άλλες δύο ημέρες (15 και 16 Αυγ.) αναμένοντας την άφιξη του στόλου,ο οποίος αφίχθει στις 17 Αυγ.


ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΤΟΥ "ΜΥΡΜΗΚΟΣ"

(Ποτέ σε κανένα σχολείο δεν έχει αναφερθεί).

Πριν την άφιξη του Περσικού στόλου στη Θέρμη (Θεσ/νικη),Ελληνας από την Σκύρο ονόματι "Πάμμωνας"ενημέρωσε τους Πέρσες ότι στο στενό της θάλασσης μεταξύ νήσου Σκιάθου και Μαγνησίας,υπήρχε "έρμα" (ξέρα,ύφαλος) με την ονομασία "Μύρμηξ" (σήμερα Λευκάρι),που ήταν πολύ επικίνδυνο για τον σχεδιαζόμενο πλούν του Περσικού στόλου προς Αρτεμίσιο-Θερμοπύλες-Ευβοϊκό κόλπο.Αποφασίσθηκε τότε να κατασκευασθεί λίθινη στήλη με βάθρα και να τοποθετηθεί επάνω στον ύφαλο.

Ο ΥΦΑΛΟΣ ΜΥΡΜΗΞ-ΛΕΥΚΑΡΙ
Έτσι όταν έφθασε ο στόλος στην Θέρμη,αποσπάσθηκαν δέκα ταχέα πλοία τα οποία με καθοδήγηση του Πάμμωνα στάλθηκαν για να τοποθετήσουν την στήλη στον ύφαλο.Ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι τα δέκα αυτά πλοία κατευθυνόμενα προς την Σκιάθο,αντεληφθησαν από μακριά τρεις Ελληνικές τριήρεις,που είχαν βάση στην Σκιάθο και περιπολούσαν στην περιοχή για την εμφάνιση του Περσικού στόλου και τις καταδίωξαν.Αυτές είχαν σταλεί προ της απόπλου του στόλου για το Αρτεμίσιο για συλλογή πληροφοριών.

Η μία απ'αυτές από την Αθήνα,υπό τον τριήραρχο "Φόρμο"εγκατελείφθει από το πλήρωμα της στις εκβολές του Πηνειού ποταμού και κατεσχέθει από τα περσικά πλοία.Φαίνεται ότι αυτή ήταν η πλέον προωθημένη και γι'αυτό έσπευσε στις εκβολές του Πηνειού.Το πλήρωμα της έφθασε μέσω Θεσσαλίας στην Αθήνα.Αυτό έγινε γιατί διερχόμενο παρά το Αρτεμίσιο δεν βρήκε τον Ελληνικό στόλο που είχε φύγει,όπως θα δούμε,ούτε τον Ελληνικό στρατό στις Θερμοπύλες (στις 2 Αυγ.έφθασε ο στρατός υπό τον Λεωνίδα).

Η δεύτερη τριήρης από την Τροιζήνα με κυβερνήτη τον "Πράξινο",παρεδόθει μετά μικρή αντίσταση και οι βάρβαροι έσφαξαν στην πλώρη της,σαν θυσία για οιωνό καλής αρχής,τον ωραιότερον των επιβαινόντων πρώτο Έλληνα αιχμάλωτο με το όνομα "Λέων".

ΥΦΑΛΟΣ ΜΥΡΜΗΞ-ΛΕΥΚΑΡΙ
Η τρίτη τριήρης από την Αίγινα με κυβερνήτη τον "Ασωνίδη",έφερε δυσκολίες στους Πέρσες.Ο επιβαίνων σ'αυτήν "Πύθης του Ισχενόου",αγωνιζόμενος μέχρι τέλους ηρωικά, κατακρεουργήθηκε ολόκληρος.Κατάφερε όμως να επιζήσει και οι Πέρσες εκτιμήσαντες την ανδρεία του,θεράπευσαν τις πληγές του με αλοιφή από Σμύρνα και τις οποίες έδεσαν με επιδέσμους από Βύσσα. Όταν επέστρεψαν στον στόλο τους τον επιδείκνυαν σαν παράδειγμα ανδρείας και ηρωισμού,προς θαυμασμό !!!

Μετά απ'αυτά,από τις δέκα τριήρεις,τρείς μόνον συνέχισαν τον πλούν προς τον
Μύρμηκα,καθοδηγούμενες από τον Πάμμωνα για την εκτέλεση της αποστολής τους.Οι άλλες επτά επέστρεψαν στη Θέρμη με τις αιχμαλωτισθείσες δύο τριήρεις και το πλήρωμα τους.

-Εν τω μεταξύ οι στην Σκιάθο "σκοπιωροί"(παρατηρητές) νόμισαν ότι τα δέκα περσικά πλοία ήταν οι προπομποί του από την Θέρμη ερχόμενου στόλου και έδωσαν σήμα με φωτιά.Όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος,οι στο Αρτεμίσιο Έλληνες,(οι οποίοι μόλις είχαν φθάσει την 1 Αυγ.)λαμβάνοντας το σήμα "εφοβήθησαν πολύ"και εγκατέλειψαν τις μόλις  κατηλειμμένες θέσεις τους και επέστρεψαν στην Χαλκίδα για να φυλάξουν το στενό του Ευρίπου,αφού άφησαν ημεροσκόπους στα ψηλά βουνά της Εύβοιας.

Την δεύτερη όμως ημέρα της καταιγίδας(15 Αυγ.) που κτύπησε τον περσικό στόλο στην Σηπιάδα,οι ημεροσκόποι που είδαν τα γενόμενα κατέβηκαν ταχέως από τα Ευβοϊκά βουνά  και ανέφεραν στον Ελληνικό στόλο όλα τα περί των ναυαγίων.Μόλις έγινε γνωστό αυτό οι Έλληνες ανέπευψαν ευχές στον Ποσειδώνα Σωτήρα,του πρόσφεραν σπονδές και επέστρεψαν ταχέως στο Αρτεμίσιο για δεύτερη φορά.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΙΗΡΗΣ
Για τα περί φυγής του στόλου από το Αρτεμίσιο σύγχρονοι ιστορικοί έχουν ενδοιασμούς γι'αυτά που αναφέρει ο Ηρόδοτος.Ισχυρίζονται δε,τα παρακάτω :

-Η φυγή του Ελληνικού στόλου από το Αρτεμίσιο,που μόλις είχε φθάσει,δεν πρέπει να ήταν αποτέλεσμα φόβου,γιατί στις επακολουθείσασες τρεις ναυμαχίες στο Αρτεμίσιο οι Έλληνες επέδειξαν αποφασιστικότητα,ευψυχία,τόλμη,γενναιότητα.

-Κατά δήλωση του Ηροδότου,υπήρχαν δύο πλοία,τριακοντόροι,η μία στο Αρτεμίσιο και η άλλη στις Θερμοπύλες,έτοιμες να ειδοποιήσουν αν συνέβαινε πάθημα σ'αυτές τις θέσεις.Γιατί λοιπόν παρέλειψαν αυτό και έφυγε όλος ο στόλος από το Αρτεμίσιο?

-Η απάντηση πρέπει να είναι ότι ο Λεωνίδας βρισκόμενος καθ'οδόν δεν είχε φθάσει ακόμη στις Θερμοπύλες(έφθασε στις 2 Αυγ.). Επομένως ο Ελληνικός στόλος παραμένοντας στο Αρτεμίσιο κινδύνευε να κλεισθεί εκεί ή εντός του βόρειου Ευβοϊκού κόλπου,αν μοίρα του περσικού στόλου,περιπλέουσα την Εύβοια,κατέπλεε προ της νότιας εξόδου του στενού του Ευρίπου,για να εμποδίση την φυγή του,οπότε και η  άμυνα στις Θερμοπύλες θα ήταν καταδικασμένη.

-Ο Λεωνίδας έφθασε στις Θερμοπύλες στις 2 Αυγούστου,επομένως ο στόλος έπρεπε να γύρισε στο Αρτεμίσιο στις 3 ή 4 Αυγούστου,γιατί αλλιώς θα ήταν απαράδεκτο να αφήσει στον περσικό στόλο ανοικτό το προς Θερμοπύλες στενό των Ωρεών,όταν μάλιστα σίγουρα θα είχε μάθει από τους ημεροσκόπους ότι μόνον τρία πλοία είχαν εμφανισθεί στον ύφαλο Μύρμηκα και όχι ολόκληρος ο περσικός στόλος.Οι δε ευχές και σπονδές προς τον Ποσειδώνα θα πρέπει να έγιναν στο Αρτεμίσιο μετά την πληροφορία της καταστροφής του περσικού στόλου στη Σηπιάδα.

Η ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΥ

Το ακρωτήριο Αρτεμίσιο βρίσκεται βορειότερα των σημερινών Ωρεών  στο σημείο όπου αρχίζει το στενό (δίαυλος Ωρεών) μεταξύ της Εύβοιας και της έναντι Θεσσαλικής ακτής.Το στενό αυτό μήκους 14 χλμ και μεγίστου πλάτους 4 χλμ,οδηγεί στον βόρειο Ευβοϊκό κόλπο.Στην περιοχή του ακρωτηρίου υπήρχε στην αρχαιότητα ναός της"Προσηώας Αρτέμιδος",πλησίον του σημερινού τουριστικού χωριού  "Πευκί".

ΠΕΥΚΙ
Όπως είδαμε στο προηγούμενο άρθρο μου Νο2,μετά την καταστροφή μέρους του περσικού στόλου στην Σηπιάδα του Πηλίου, δεκαπέντε Περσικά πλοία αποπροσανατολισμένα αιχμαλωτίσθηκαν από περιπολούντα πλοία του Ελληνικού  στόλου,που ευρίσκετο στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο της Εύβοιας.Επικεφαλής ήταν ο ύπαρχος της Αιολικής Κύμης "Σανδώκης".Επίσης συνελήφθησαν οι επιβαίνοντες σ'αυτά ,τύρανος των Αλαβάδων της Καρίας "Αρίδωλις"και ο Κύπριος στρατηγός της Πάφου "Πενθύλας"ο οποίος είχε απομείνει με ένα πλοίο καθόσον τα υπόλοιπα ένδεκα του κατεστράφησαν στην Σηπιάδα."Αυτούς, οι Έλληνες αφού τους ανέκριναν και πήραν τις πληροφορίες που ήθελαν για τον στρατό του Ξέρξη,τους έστειλαν δεμένους στον Ισθμό της Κορίνθου".Στον Ισθμό της Κορίνθου,ευρίσκετο ο ο όγκος του συμμαχικού Ελληνικού στρατού για την ασφάλεια της Πελοποννησου,υπό τον Σπαρτιάτη  στρατηγό "Κλεόμβροτο"αδελφό του βασιλιά Λεωνίδα.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΡΙΗΡΗΣ
Ο Ελληνικός στόλος αποτελείτο από 271 τριήρεις και 9 πεντηκοντόρους (2των Κείων και7 των Οπούντιων Λοκρών).Οι Αθηναίοι υπό τον Θεμιστοκλή διέθεταν 127 τριήρεις επανδρωμένες με δικά τους πληρώματα,στα οποία συμμετείχαν και Πλαταιείς παρόλο που δεν είχαν πείρα στον ναυτικό πόλεμο.Ακολουθούσαν οι Κορίνθιοι με 40,οι Μεγαρείς με 20,οι Χαλκιδείς με 20 που τους τα είχαν δανείσει οι Αθηναίοι για τις ανάγκες του πολέμου,οι Αιγινήτες με 18,οι Σικυώνιοι με 12,οι Λακεδαιμόνιοι με 10,οι Επιδαύριοι με 8,οι Ερετριείς με 7,οι Τροιζήνιοι με 5,οι Στυρείς(Εύβοια) με 2,οι Κείοι με 4 και οι Οπούντιοι Λοκροί με 7.

Το γενικό πρόσταγμα το είχε ο Σπαρτιάτης "Ευρυβιάδης του Ευρυκλείδη",διότι όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος"οι σύμμαχοι δήλωσαν πως,αν δεν είχε την αρχηγίαν "Λάκων",αυτοί δεν εννοούσαν να ακολουθήσουν υπό την διοίκηση των Αθηναίων,παρά ότι θα αποσύροντο από την εκστρατείαν που επρόκειτο να κάνουν".Οι Αθηναίοι,αν και πρώτη ναυτική δύναμη,αντιλαμβανόμενοι την κρισιμότητα των στιγμών δεν αντέδρασαν.

17 Αυγούστου
------------------
Όταν φάνηκε ο περσικός στόλος ερχόμενος από την Σηπιάδα και είδαν την αριθμητική του υπεροχή,τους Έλληνες τους κυρίευσε μεγάλος φόβος και άρχισαν συσκέπτονται
αν πρέπει να φύγουν.Οι Ευβοείς όταν το πληροφορήθηκαν παρακάλεσαν τον Ευρυβιάδη ν'αναβάλει τον απόπλουν για λίγο χρόνο,μέχρις ότου μεταφέρουν τα γυναικόπαιδα σε ασφαλές μέρος.

ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑΣ(Τετράγωνο)
Ο Ευρυβιάδης αρχικά το αρνήθηκε,αλλά στο τέλος εδέχθει να μείνει ο στόλος και να ναυμαχίσει,αφού συνεννοήθηκε με τους άλλους αρχηγούς και αφού έλαβε από τον Θεμιστοκλή πέντε τάλαντα,ο δε ναύαρχος της Κορίνθου "Αδείμαντος",που ήθελε να αποχωρήσει,τρία,νομίζοντας ότι τα έστειλαν οι Αθηναίοι.Αυτά όμως προήλθαν από τριάντα τάλαντα που δόθηκαν κρυφά στον Θεμιστοκλή από τους Ευβοείς,ο οποίος μεσολάβησε στην όλη υπόθεση.Κατά τον ιστορικό Πλούταρχο ο Θεμιστοκλής έδωσε και ένα τάλαντο στον τριηράρχη της ιερής τριήρης των Αθηναίων,"Σαλαμινίας"που κι'αυτός ήθελε να φύγει.

Είναι φανερό ότι η υπόθεση αυτή ήταν τέχνασμα του Θεμιστοκλή,ο οπόίος έτσι αφ'ενός χρηματοδότησε τον αγώνα και αφ'ετέρου διασκέδασε τους φόβους των Πελοποννησίων αρχηγών περί του δυνατού της αμύνης στο Αρτεμίσιο,επιτυγχάνοντας έτσι το σχέδιο των Αθηναίων που με βαριά καρδιά το είχαν αποδεχθεί ! Παμπόνηρος ο Θεμιστοκλής !!!

Επίσης στην απόφαση να παραμείνουν συνέβαλαν και οι πληροφορίες που έδωσε και ο αυτόμολος Σκιωναίος "Σκυλλίης", περί των ανυπολόγιστων ζημιών του περσικού στόλου από την καταιγίδα στην Σηπιάδα.

ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟ.ΕΝΑΝΤΙ ΟΙ ΑΦΕΤΕΣ

Οι βάρβαροι  έφτασαν στους Αφέτες τις μεταμεσημβρινές ώρες με τον επικεφαλής ναύαρχο  "Μεγαβάτη".Για την ακριβή θέση των Αφετών έχουν ειπωθεί διάφορα.Υποστηρίχθηκε ότι βρίσκονταν μέσα στον Παγασητικό κόλπο ή νότια από το Τρικέρι Μαγνησίας ή στον σημερινό όρμο της Ανδριανής,κανείς όμως απ'αυτούς δεν προσφέρεται για ελιμενισμό τόσων πλοίων.Το πιθανότερο είναι ότι στον μεγάλο κόλπο του σημερινού χωριού Αχίλλειο στην έναντι του Αρτεμισίου Θεσσαλική ακτή,ο οποίος είναι και πιό κοντά στην είσοδο του στενού των Ωρεών (περίπου 16 χλμ) ελλιμενίσθει ο μεγαλύτερος αριθμός πλοίων,χωρίς βέβαια να αποκλείεται και ο ελιμενισμός πλοίων και στους παραπανω άλλους, κόλπους λογω της πληθώρας των.

Από τους Αφέτες βεβαιώθηκαν ότι είχαν σωστές πληροφορίες, ότι δηλαδή μια μικρή Ελληνική δύναμη είχε συγκεντρωθεί στο Αρτεμίσιο. Μόλις τα είδαν, τους κατέλαβε η ανυπομονησία να επιτεθούν με την ελπίδα ότι θα κυρίευαν τα εχθρικά πλοία. Δεν έκριναν σωστό να επιτεθούν εναντίον τους από μπροστά γιατί υπήρχε ο κίνδυνος όταν τους έβλεπαν οι Έλληνες να πλησιάζουν να δείλιαζαν, με αποτέλεσμα, αφού σύντομα θα έπεφτε το σκοτάδι,να ξεφύγουν.Και έτσι θα σώζονταν με τη φυγή, ενώ ήταν αποφασισμένοι να μην αφήσουν ούτε έναν Έλληνα να ξεφύγει ζωντανός.

Γι'αυτό τον σκοπό διέταξαν μια μοίρα 200 πλοίων να πλεύσει έξω από τη Σκιάθο,για να μη γίνει αντιληπτή από τους Έλληνες,κι έπειτα να κατευθυνθεί προς την νότια Εύβοια και τα στενά του Ευρίπου, από τον Καφηρέα και τη Γεραιστό(σημερινός Κάβος Μαντέλος). Σχεδίαζαν να παγιδεύσουν τους Έλληνες και να τους κλείσουν τη διέξοδο από πίσω, ενώ η κύρια δύναμη του στόλου θα τους πίεζε από μπροστά.

 Μ’ αυτές τις αποφάσεις, λοιπόν, ξεκίνησαν τα 200 πλοία, ενώ το κύριο σώμα του στόλου περίμενε.Είχαν αποφασίσει να μην επιτεθούν την ίδια μέρα ούτε οποιαδήποτε άλλη, πριν πάρουν σήμα ότι η μοίρα που κατευθυνόταν προς τον Εύριπο είχε φτάσει στη θέση της. Αφού λοιπόν έστειλαν αυτά τα πλοία, έγινε μια απαρίθμηση των πλοίων στους Αφέτες.

Στη διάρκεια της απαρίθμησης των πλοίων, συνέβη το εξής περιστατικό. Υπηρετούσε στο στρατόπεδο των Περσών ένας άνδρας που λεγόταν Σκυλλίας από τη Σκιώνη, κι ήταν ο πιο επιδέξιος δύτης της εποχής του. Αυτός, μετά το ναυάγιο των περσικών πλοίων στο Πήλιο, έβγαλε από το βυθό πολλά πολύτιμα αντικείμενα,εκτός φυσικά από αυτά που κράτησε για τον εαυτό του. Αυτός λοιπόν, προφανώς σχεδίαζε από καιρό να αυτομολήσει στους Έλληνες, αλλά δεν είχε βρει την κατάλληλη ευκαιρία.Βούτηξε λοιπόν στη θάλασσα από τους Αφέτες και δε βγήκε μέχρι που έφτασε στο Αρτεμίσιο, σε μια απόσταση δηλαδή σχεδόν ογδόντα στάδια (15 χλμ περιπου).

Ο Ηρόδοτος μας λέει : "κυκλοφορούν κι άλλες απίθανες ιστορίες, εκτός απ’ αυτή, σχετικά με το Σκυλλία, καθώς και μερικές πιο αληθοφανείς.Όσο γι’ αυτή που μόλις ανέφερα, προσωπικά πιστεύω ότι έφτασε στο Αρτεμίσιο με πλοίο". Μόλις έφτασε, ανέφερε αμέσως στους Έλληνες στρατηγούς το πώς έγινε το ναυάγιο καθώς επίσης και την αποστολή της μοίρας που είχε ξεκινήσει να περιπλεύσει την Εύβοια".

Μετά τις νέες πληροφορίες έγινε νέα σύσκεψη των αρχηγών στην οποία επικράτησε η γνώμη ότι,επειδή θα ήταν αδύνατον να ναυμαχήσουν σε δύο μέτωπα λόγω των υπερτέρων εχθρικών πλοίων και της απειλούμενης κυκλώσεως των από τον νότιο Ευβοϊκό,να παραμείνουν στο Αρτεμίσιο μέχρι τα μεσάνυχτα και μετά να πλεύσουν προς συνάντηση των 200 πλοίων τα οποία λόγω αποστάσεως θα έφθαναν στο στενό του Ευρίπου το βράδυ της επομένης 18 Αυγ.Έτσι λοιπόν παραμένοντες μέχρι τα μεσάνυχτα θα ικανοποιούσαν και το αίτημα των Ευβοέων για απομάκρυνση των γυναικοπαίδων, για το οποίο είχαν πληρώσει.

Η μέρα περνούσε και οι βάρβαροι δεν εκινούντο.Κατά το δειλινό με προτροπή του Θεμιστοκλή αποφάσισαν να προκαλέσουν τους Πέρσες με σκοπό να εκτελέσουν άσκηση μάχης και συγχρόνως εγχείρημα διεισδύσεως,τον "διέκπλουν",δηλαδή ταχύπλοα πλοία θα έπλεαν δια μέσου των εχθρικών ,θα τους προξενούσαν ζημιές και ταχέως θα γύριζαν στις θέσεις τους, αιφνιδιάζοντες τα ασύντακτα περσικά πλοία κατά την στιγμή που θα έβγαιναν από τον κόλπο,οπότε θα ήταν και πιό εύκολος ο εμβολισμός τους.

Οι άλλοι αρχηγοί πρότειναν να μείνουν ακίνητοι και να περιμένουν την έφοδο του εχθρού.Τελικά επικράτησε το σχέδιο του Θεμιστοκλή ο οποίος  λόγω της σύνεσης και της στρατηγικής του ικανότητας, ετύγχανε μεγάλης αποδοχής, όχι μόνο από τους Έλληνες ναυτικούς αλλά και από τον ίδιο τον Ευρυβιάδη, και όλοι σε τούτον στρέφονταν και τον υπάκουαν πρόθυμα.

Οι Πέρσες όταν είδαν τους Έλληνες να πλέουν με τα λίγα πλοία τους σε ημικύκλιο,τους εξέβαλαν σαν παράφρονες και απέπλευσαν και αυτοί προς συνάντηση των θρασύτατων αντιπάλων τους. Για την επικράτηση τους στις κατά θάλασσα συγκρούσεις οι Πέρσες χρησιμοποιούσαν την τακτική της εμβολής αγήματος.Τα πλοία τους ήταν ισχυρότερης κατασκευής και μετέφεραν πολύ περισσότερους μαχητές σε σχέση με τα Ελληνικά οι οποίοι εμάχοντο τα εχθρικά πλοία με τόξα και ακόντια.

Τασσόμενα σε πυκνή τάξη τα πλοία του περσικού στόλου πλησίαζαν τα Ελληνικά και προσπαθούσαν να τα καταλάβουν ή να τα εξουδετερώσουν με έφοδο των "επιβατών"τους (οπλίτες). Οι Έλληνες αντίθετα, ετάσσοντο σε πιο χαλαρή τάξη και προσπαθούσαν να εξουδετερώσουν τα εχθρικά πλοία με τη χρήση του εμβόλου.

Σύντομα οι δύο στόλοι είχαν εμπλακεί.Τουλάχιστον 600 Περσικά πολεμικά ευρίσκοντο αντιμέτωπα με λιγότερα από 280 Ελληνικά. Όπως ήταν φυσικό τα περισσότερα περσικά σκάφη σύντομα υπερκέρασαν τα δύο πλευρά της Ελληνικής παράταξης.Με σήμα της ναυαρχίδας και χωρίς να χάσουν την ψυχραιμία τους, οι Έλληνες τριήραρχοι πύκνωσαν την παράταξη τους και σχημάτισαν κύκλο,με τις πρώρες με τα ισχυρά έμβολα προς τα εχθρικά πλοία,συμπτύσσοντες συγχρόνως αυτά με τις πρύμνες προς το κέντρο.

ΧΑΡΤΕΣ ΤΩΝ 3 ΝΑΥΜΑΧΙΩΝ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΥ
Εδώ πρέπει να θαυμάσει κανείς την ικανότητα των Ελλήνων τριηράρχων για την ταχεία και ακριβή εκτέλεση των διδομένων διαταγών μέσω σημάτων και την τελειότητα της εκπαιδεύσεως και οργανώσεως του στόλου.

Διάταξη τέτοιας απτέρυγας σφικτής παράταξις ήταν αδύνατη.Οι εχθρικές τριήρεις είχαν απέναντι τους τα φοβερά έμβολα των Ελληνικών πλοίων.Όταν η απόσταση που χώριζε τους δύο στόλους μίκρυνε δίνεται δεύτερο σήμα και οι Έλληνες επιτίθενται.Αλλά όπως ήταν παρατεταγμένοι οι δύο στόλοι η ναυμαχία δεν μπορούσε να πάρει αποφασιστική τροπή,οι δε Πέρσες δεν μπορούσαν να διαρρήξουν τον μικρό σφικτό κύκλο που είχαν κάνει τα Ελληνικά πλοία.Οι βάρβαροι έβλεπαν ότι ο αγώνας ήταν διαφορετικός απ'εκείνον που ήλπιζαν.Τελικά η η νύχτα που ήρθε διέλυσε τους δύο αντιπάλους με ισόπαλο αποτέλεσμα.

Παρόλα αυτά τα Ελληνικά πλοία κατώρθωσαν να αιχμάλωτίσουν τριάντα εχθρικά πλοία,κατά τον συνωστισμό που δημιουργήθηκε στα περσικά πλοία κατά την επιστροφή στις βάσεις τους,όταν σύσσωμα επιτέθηκαν εναντίον τους.Συνέλαβαν δε αιχμάλωτο τον "Φίλονα",αδελφό του βασιλιά "Γόργου"της Σαλαμίνας της Κύπρου,που θεωρείτο σημαίνον πρόσωπο στο στρατόπεδο των Περσών.Επίσης η τριήρης του "Αντίδωρου"του Λήμνιου αυτομόλησε την ίδια ώρα στους Έλληνες.

Το αποτέλεσμα της πρώτης αυτής ναυμαχίας δεν ανεπτέρωσε βεβαια τις ελπίδες των Ελλήνων προς ένα τελειωτικό θρίαμβο,διότι γνώριζαν ότι είχαν να αντιμετωπίσουν πάλι υπερδιπλάσιο σε δύναμη εχθρικό στόλο.Έδωσε όμως σ'αυτούς,εκτός της πείρας που απεκώμησαν,θάρρος για τις επόμενες συγκρούσεις,ιδίως όταν είδαν την ικανότητα τους για την σωστή και επιτυχή εκτέλεση των σχεδίων τακτικής από τους αρχηγούς τους.Γνώριζαν επίσης ότι πολεμούσαν για την ελευθερία τους,ενώ ο ετερόκλητος κόσμος των βαρβάρων του περσικού στόλου αισθάνετο ότι πολεμούσε για την παντοτεινή δουλεία του.

Μετά την επιστροφή των αντιπάλων στα ορμητήρια τους,άρχισε ραγδαία βροχή που συνεχίστηκε ολόκληρη την νύχτα και την οποία συνόδευαν "σκληραί βρονταί από Πηλίου",ισχυρά δε ρεύματα από την θάλασσα έφερναν προς τους Αφέτες ναυάγια (ένδειξη ΝΑ ανέμου) που τάρασσαν τα περσικά πλοία και κτυπούσαν, τα στην σειρά κουπιά τους και τα έσπαζαν.Οι Πέρσες κατάκοποι μετά την ναυμαχία ήταν έντρομοι και νόμιζαν ότι θα χανόντουσαν εκείνη την νύχτα.

Αλλά αυτό δεν ήταν τίποτα εμπρός στο τρομερό πάθημα των 200 πλοίων που περιέπλεαν την Εύβοια με προορισμό το στενό του Ευρίπου στην Χαλκίδα προκειμένου να κυκλώσουν από τα νώτα τον Ελληνικό στόλο.Όταν έφθασαν στα Κοίλα Ευβοίας κτυπήθηκαν από αγριώτερη τρικυμία και βροχή και παρασυρόμενα από τον θεοποιημένο άνεμο και χωρίς να γνωρίζουν που βρίσκονταν έπεσαν πάνω στους βράχους.

Η φύση η ίδια ξεπλήρωσε την ύβρη του ματαιόδοξου Ξέρξη.Ο Ποσειδώνας φαίνεται δεν ξέχασε το μαστίγωμα του Ελλησπόντου.Όταν ξημέρωσε η 18η Αυγούστου ούτε ένα πλοίο από την περσική μοίρα δεν υπήρχε πιά !!! Θεία Δίκη !!!!

Τα "Κοίλα Ευβοίας"βρίσκονται νοτιώτερα (35 περιπου χλμ) της σημερινής Κύμης και σήμερα ονομάζονται "Πετριές" (είναι στο ίδιο παράλληλο με το Αλιβέρι προς την πλευρά του Αιγαίου).

-Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφέρω και τα εξείς που αναφέρει ο Ηρόδοτος:

Όταν ο Ξέρξης διακπεραιώθηκε στην Ελλάδα και οι Έλληνες έσπευδαν να καταλάβουν τις θέσεις που αποφάσισαν για άμυνα,τρομοκρατημένοι οι Δελφοί συμβουλεύοντο τον Απόλλωνα με ποιό τρόπο θα ήταν δυνατή η σωτηρία αυτών και της Ελλάδας.Έλαβαν λοιπόν χρησμό να προσεύχονται στους ανέμους διότι αυτοί θα γίνουν οι ισχυροί  σύμμαχοι των Ελλήνων.Μόλις πήραν τον χρησμό τον ανακοίνωσαν στους Έλληνες που επιθυμούσαν να ζήσουν ελεύθεροι,δηλαδή στους μη μηδίσαντες.
Στη συνέχεια οι Δελφοί αφιέρωσαν στους ανέμους βωμό στην τοποθεσία Θυίη (εκεί βρισκόταν ο ναός της Θυίης κόρης του Κηφισσού που γέννησε από τον Απόλλωνα τον Δελφόν,ιδρυτή του ομώνυμου μαντείου) και πρόσφεραν θυσίες για τον εξευμενισμό των ανέμων.

Επίσης οι Αθηναίοι με άλλον χρησμό των Δελφών,επικαλέσθηκαν τον γαμπρό τους "Βορρά".Ο Βορράς είχε σύζυγο την κόρη του μυθικού βασιλιά της Αθήνας "Ερεχθέα",την "Ωρείθυϊα".Σύμφωνα με την παράδοση αυτή,θεωρούσαν τον Βορρά γαμπρό τους.Έτσι όταν ο οδεύων προς Αρτεμίσιο στόλος στάθμευσε στην Χαλκίδα,άρχισαν να τελούν θυσίες επικαλούμενοι τον Βορρά και την Ωρείθυϊα,σε από κοινού βοήθεια για την καταστροφή των εχθρικών πλοίων με τρικυμία,όπως είχε συμβεί το 492 π.Χ. στην χερσόνησο του Άθω(πρώτη εκστρατεία Περσών υπό τον Μαρδόνιο).

Όπως είδαμε λοιπόν,μάλλον έπιασαν οι επικλήσεις και θυσίες προς τους θεούς των  ανέμων και ο περσικός στόλος έχασε 400 πολεμικά πλοία στην Σηπίάδα και άλλα 200 κατά τον περίπλου της Εύβοιας,καθώς επίσης και άγνωστο αριθμό μεταγωγικών και βοηθητικών πλοίων.

Πάντα είχαμε άνωθεν προστασία !!!!

18 Αυγούστου
------------------
Μόλις ξημέρωσε οι Πέρσες με αγαλλίαση έβλεπαν το φως της ημέρας και οι ναύαρχοι τους δεν είχαν καμία διάθεση να ναυμαχήσουν. Πολλά πλοία τους έχριζαν επισκευής και τα πληρώματα είχαν ιδιαίτερα ταλαιπωρηθεί από τη νυκτερινή θύελλα.Έτσι έμειναν αδρανείς και ήσαν ευχαριστημένοι,επειδή προς το παρόν τουλάχιστον ησύχαζαν μετά τόσες συμφορές.

ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΑΡΤΕΜΙΣΙΟΥ
Οι Έλληνες κατά τις πρωινές ώρες διέκριναν από μακριά από την πλευρά του Ευβοικού αναπεπταμένα ιστία πλοίων να προβάλουν. Ήταν οι 53 αθηναϊκές τριήρεις που είχαν αφήσει για ασφάλεια στον Εύριπο οι οποίες ερχόντουσαν να ενισχύσουν τον στόλο. Σε λίγο μαθεύτηκε απ'αυτά τα πλοία και η χαρμόσυνη είδηση της καταστροφής της περσικής μοίρας ανατολικά της Εύβοιας και αναθάρρυναν !!
Ενθαρρυμένοι από τα καλά νέα και την άφιξη ενισχύσεων,οι Έλληνες αποφάσισαν να προσβάλουν εκ νέου τον εχθρό. Δεν επιτέθηκαν όμως αμέσως.Όπως και την προηγούμενη ημέρα περίμεναν ως αργά το απόγευμα ώστε ο αντίπαλος να μην έχει χρόνο στη διάθεση του να αντιδράσει. Οι Πέρσες αν και είδαν τα Ελληνικά σκάφη να έρχονται καταπάνω τους δεν κινήθηκαν, πιστεύοντας ότι οι Έλληνεςδεν θα τολμούσαν να τους επιτεθούν. Πέρα από κάθε προσδοκία τους όμως, οι Έλληνες επιτέθηκαν στην μοίρα των Κιλικίων και αφού κατέστρεψαν αρκετά πλοία της, επέστρεψαν ανενόχλητοι στο αγκυροβόλιο τους μόλις έπεσε η νύχτα.

19 Αυγούστου
-----------------
Την τρίτη μέρα οι ναύαρχοι των Περσών,κρίνοντας σαν απαράδεκτο να παθαίνουν ζημιές απο τόσα λίγα πλοία και επειδή φοβόντουσαν τον Ξέρξη,δεν περίμεναν τους Έλληνες να αναλάβουν πρωτοβουλία και περί το μεσημέρι άφησαν τα αγκυροβόλια τους στους Αφέτες και ετοιμάστηκαν να επιτεθούν στον Ελληνικό στόλο. Στη θέα του περσικού στόλου οι Έλληνες, ενθαρρυμένοι από τις προηγούμενες επιτυχίες τους, ανοίχτηκαν και αυτοί και ετοιμάστηκαν να ναυμαχήσουν.

 Οι Πέρσες ναύαρχοι ανέπτυξαν τα πλοία τους σε σχηματισμό ημισελήνου ώστε, λόγω της αριθμητικής τους υπεροχής, να υπερφαλαγγίσουν τον Ελληνικό στόλο. Οι Έλληνες όμως στηρίζοντας τα πλευρά τους στις ακτές πολέμησαν ηρωικά. Τα πλοία του Ξέρξη λόγω του πλήθους και του μεγέθους των, δημιουργούσαν από μονα τους απώλειες,πέφτοντας το ένα επάνω στο άλλο.Παρ'όλα αυτά δεν έφευγαν,αλλά παρέμεναν διότι θεωρούσαν ότι θα ήταν ντροπή να τραπούν σε φυγή από τα λίγα Ελληνικά πλοία.

ΕΜΒΟΛΙΣΜΟΣ
Οι Πέρσες πιέζοντας συνεχώς τους Έλληνες τους προκαλούσαν απώλειες σε άνδρες,αλλά οι ίδιοι είχαν βαρύτερες.Τελικά ύστερα από πολύωρη πείσμωνα σύγκρουση οι αντίπαλοι στόλοι χωρίστηκαν χωρίςνα έχει επιτευχθεί αποφασιστικό αποτέλεσμα. Οι απώλειες και των δύο ήταν σοβαρές. Τα μισά αθηναϊκά σκάφη είχαν υποστεί ζημιές, αναφέρει ο Ηρόδοτος.

 Από τους Έλληνες ανδραγάθησαν οι Αθηναίοι, με πρώτο τον τριήραρχο "Κλεινία του Αλκιβιάδου"  ο οποίος συμμετείχε στην εκστρατεία με δικό του πλοίο με 200 άνδρες τους οποίους συντηρούσε με δικά του έξοδα .Από τους βαρβάρους, ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι οι Αιγύπτιοι πολέμησαν καλύτερα. Κυρίευσαν μάλιστα αύτανδρες πέντε Ελληνικές τριήρεις. Ο Διόδωρος αντίθετα, αναφέρει, πως οι Φοίνικες, και συγκεκριμένα οι Σιδώνιοι, αρίστευσαν στη ναυμαχία.

Μετά την αποχώρηση και οι δύο αντίπαλοι γύρισαν στα αγκυροβόλια τους.Οι Έλληνες αποχωρούντες περισυνέλεξαν τους νεκρούς και τα ναυάγια τους.Επειδή όμως είχαν υποστεί μεγάλες απώλειες,ιδίως οι Αθηναίοι,των οποίων τα μισά πλοία είχαν υποστεί βλάβες,εσκέπτοντο να αποσυρθούν στα ενδότερα της Ελλάδος.Τότε όμως έφθασε με την τριαντακοντόρο του ο Αθνηναίος πλοίαρχος "Αβρώνυχος του Λυσικλέους",σύνδεσμος του στόλου με τον μαχόμενο στις Θερμοπύλες Λεωνίδα,ο οποίος έφερε την δυσάρεστη είδηση του θανάτου του Λεωνίδα και των στρατιωτών του.Να υπενθυμίσω εδώ ότι συγχρόνως με τις τρείς ναυμαχίες,γινόντουσαν και οι μάχες στα στενά των Θερμοπυλών.

Έτσι με προτροπή του Θεμιστοκλή συγκέντρωσαν ζώα και τρόφιμα από την Εύβοια και αφού άναψαν φωτιές για να νομίζουν οι Πέρσες ότι βρίσκονται ακόμα στο αγκυροβόλιο τους, άρχισαν την αποχώρηση του στόλου σύμφωνα με τις θέσεις στις οποίες βρισκόντουσαν.Έτσι πρώτοι έφυγαν οι Κορίνθιοι και τελευταίοι οι Αθηναίοι.

Ο Θεμιστοκλής επέλεξε τα ταχύτερα Αθηναϊκά πλοία και άφηνε μηνύματα (χαραγμένα σε βράχους σε όλα τα μέρη όπου υπήρχε πόσιμο νερό και από τα οποία πίστευε ότι θα περνούσαν και οι βάρβαροι) προς τους Ίωνες τα οποία έλεγαν:

"Άνδρες Ίωνες είναι άδικο να εκστρατεύετε κατά των προγόνων σας για να υποδουλώσετε την Ελλάδα.Προτιμότερο θα ήταν να ενταχθείτε μαζί μας.Και αν αυτό είναι αδύνατο να παραμείνετε,έστω και τώρα ουδέτεροι,προτρέποντες και τους Κάρες να πράξουν το αυτό.Εάν πάλι ούτε το ένα όύτε το άλλο δεν είναι δυνατό να πράξετε,επειδή πιεζόμενοι από μεγαλύτερη ανάγκη δεν μπορείτε να αποστατήσετε,τότε κατά την διεξαγωγή της μάχης τουλάχιστον να ολιγωρήτε,έχοντας υπόψη σας ότι κατάγεσθε από μας και ότι η αρχική αιτία του πολέμου μας με τους βαρβάρους είσθε εσείς".
Αυτά τα διάβασαν την επομένη ημέρα οι Ίωνες που πήγαν στο Αρτεμίσιο να πάρουν νερό.
Ο Θεμιστοκλής τα έγραψε αυτά με διπλό σκοπό .Αν δηλαδή δεν λάβει γνώση αυτών ο Ξέρξης,να μπορέσουν οι Ίωνες να αλλάξουν γνώμη και να προσχωρήσουν στους Έλληνες.Αν πάλι ο Ξέρξης λάμβανε γνώση,να γίνουν ύποπτοι σ'αυτόν οι Ίωνες και να τους απομακρύνοι από τις ναυμαχίες.

Τα παραπάνω αποτελούν κλασσικό παράδειγμα "τακτικών ψυχολογικών επιχειρήσεων"και διδάσκονται μέχρι σήμερα στις στρατιωτικές σχολές των περισσοτέρων κρατών.

Η Αποχώρηση του Στόλου
--------------------------------
Καθώς οι Έλληνες έπλεαν στον Βόρειο Ευβοϊκό αποχωρούντες,ο περσικός στόλος βρισκόταν ακόμα αγκυροβολημένος στους Αφέτες. Εκεί έφτασε με πλοίο ένας άνδρας από την Ιστιαία (πόλη κοντά στο Αρτεμίσιο) και ενημέρωσε τους Πέρσες ναυάρχους για την αποχώρηση των Ελλήνων.Δεν έγινε όμως πιστευτός και τον φυλάκισαν, ως τη στιγμή που τα πληρώματα ανιχνευτικών σκαφών, που στάλθηκαν για τον σκοπό αυτό, επιβεβαίωσαν την πληροφορία.Τότε οι Πέρσες έπλευσαν πρώτα προς το Αρτεμίσιο και κατόπιν προς την Ιστιαία. Εκεί αποβιβάστηκαν αγήματα και λεηλάτησαν όλη την περιοχή.
Οταν ο Αθηναϊκός στόλος έφθασε στην Χαλκίδα,οι Πλαταιείς οι οποίοι επάνδρωναν αθηναϊκά πλοία αποβιβάστηκαν στην Βοιωτική ακτή,προκειμένου να σπεύσουν στις Πλαταιές και να απομακρύνουν τις οικογένειες τους,λογω του φόβου των προελαυνόντων προς την Αθήνα Περσών.Καθυστέρησαν όμως και δεν πρόλαβαν να επιβιβαστούν στα πλοία και έτσι δεν έλαβαν μέρος στην ναυμαχία της Σαλαμίνας.
Ο από το Αρτεμίσιο Ελληνικός στόλος έφθασε στην Σαλαμίνα και αγκυροβόλησε.Όταν αυτό έγινε γνωστό στον υπόλοιπο Ελληνικό στόλο που δεν συμμετείχε στο Αρτεμίσιο και ο οποίος ήταν συγκεντωμένος  στο λιμάνι Πώγωνα της Τροιζήνας (Πελοπόννησος),έπλευσε και αυτός στην Σαλαμίνα.Η άφιξη στην Σαλαμίνα έγινε κατόπιν παρακλήσεως των Αθηναίων
αφ'ενός μεν για να μπορέσουν να μεταφέρουν εκτός Αττικής τα γυναικόπαιδα και τους ανήμπορους και αφ'ετέρου για να τους δοθεί χρόνος για το τι πρέπει να πράξουν γιατί από την τροπή που πήραν τα γεγονότα διαψεύθηκαν οι προβέψεις τους.Ενώ δηλαδή ήλπιζαν να βρούν τους Πελοποννήσιους στρατοπεδευμένους,αναμένοντες τους βαρβάρους στην Βοιωτία,κανέναν δεν βρήκαν,αλλά πληροφορήθηκαν ότι οχυρόνονταν στον Ισθμό,ενδιαφερόμενοι μόνον για την σωτηρία της Πελοποννήσου και αδιαφορούσαν για τα άλλα μέρη.
Βέβαια ο παμπόνηρος Θεμιστοκλής,άλλα είχε στο μυαλό του,δηλαδή να δοθεί ναυμαχία στο στενό της Σαλαμίνας,κάτι που δεν ήθελαν οι Πελοποννήσιοι,όπως και ευτυχώς έγινε !!
Μετά τη λήξη του πολέμου οι Αθηναίοι έστησαν τρόπαιο στο ιερό της "Αρτέμιδος Προσηώας",όπου αναγραφόταν το επίγραμμα που μας παραδίδει ο Πλούταρχος:

ΝΑΟΣ ΠΡΟΣΗΩΑΣ ΑΡΤΕΜΙΔΟΣ
"Παντοδαπών ανδρών γενεάς Άσίης από χώρας παίδες Άθηναίων τώδέ ποτ'έν πελάγει
 ναυμαχία δαμάσαντες, έπεί στρατός ώλετο Μήδων, σήματα ταύτ'εθεσαν παρθένω Άρτέμιδι".

Δηλαδή:"Πολλών εθνών άνδρες από τις χώρες της Ασίας τα παιδιά των Αθηναίων κάποτε σ'αυτό εδώ το πέλαγος κατανίκησαν σε ναυμαχία. Όταν χάθηκε ο στρατός των Περσών έστησαν αυτά τα σήματα (της νίκης τους) προς τιμήν της παρθένου Αρτέμιδος".

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η ναυμαχία του Αρτεμισίου απέβη ιδιαίτερα σημαντική για την εξέλιξη των Περσικών Πολέμων, καθώς η εμπειρία και η γνώση του αντιπάλου που απέκτησαν οι Έλληνες ναυτικοί, όπως και οι σημαντικές απώλειες των Περσών συνετέλεσαν αποφασιστικά στην νικητήρια ναυμαχία της Σαλαμίνος τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.
17/1/2013
                                                                                              ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΔΑΜΙΤΣΗΣ
                                                                                               ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΣΞ εα
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
---------------------
-ΗΡΟΔΟΤΟΣ ΒΙΒΛΙΟ "Ζ""ΠΟΛΥΜΝΙΑ"και ΒΙΒΛΙΟ "Η""ΟΥΡΑΝΙΑ"
-ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ,ΒΙΟΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟΙ,ΘΕΜΙΣΤοΚΛΗΣ
-ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ,ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ,ΒΙΒΛΟΣ "ΙΑ"
-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΟΜΟΣ Β'ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ
-ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΤΟΜΟΣ 3 Κ.ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ
-ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ του ΔΗΜ.ΓΑΡΟΥΦΑΛΗ
-ΜΗΔΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΑΡΥΚΑ
-ΘΕΡΜΟΠΥΛΑΙ του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΖΑΜΑΝΟΥ
-http://el.wikipedia.org/wiki/
-http://www.livepedia.gr/content-providers/periskopio/stratiwtiki-istoria/823ARTEMISIO.pdf
-http://www.egolpion.net/artemisio.el.aspx
-http://users.sch.gr/ipap/Ellinikos%20Politismos/maxes/artemisio1.htm
-http://defence.e-e-e.gr/files/aug-2008.html
ΕΣΣΕΤ ΗΜΑΡ

Χειμερινό Ηλιοστάσιο Ένα Μακροκοσμικό και Μικροκοσμικό Φαινόμενο.

$
0
0


Εδώ και χιλιάδες χρόνια, το ενδιαφέρον του ανθρώπου για τα φυσικά-αστρονομικά φαινόμενα διατηρείται αναλλοίωτο κι έντονο, όχι μόνον για το οπτικό ενδιαφέρον που αυτά τα φαινόμενα μπορεί να έχουν αλλά κυρίως γιατί ενσωματώνουν μία ιδιαίτερη συμβολική σημασία, το κάθε φαινόμενο για τον δικό του λόγο.Από αυτή την προσέγγιση δεν θα μπορούσε να λείπει το χειμερινό ηλιοστάσιο, η μία και μοναδική μέρα του χρόνου κατά την
οποία ο ήλιος “στέκεται” στον ουρανό και τότε η ημερήσια ηλιοφάνεια βρίσκεται στη μικρότερη διάρκειά της, ενώ
αντίστοιχα η νύχτα έχει τη μέγιστη διάρκειά της. Ημερολογιακά, το χειμερινό ηλιοστάσιο ορίζεται κάθε έτος μεταξύ της 21ης και 22ας Δεκεμβρίου για το βόρειο ημισφαίριο και αντίστροφα, μεταξύ της 21ης και 22ας Ιουνίου για το νότιο ημισφαίριο. Μικρή απόκλιση υπήρξε περί το 45 π.κ.χ. όταν ο Ιούλιος Καίσαρας όρισε στο Ιουλιανό ημερολόγιο την 25η Δεκεμβρίου ως επίσημη ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, δίνοντας έτσι τη βάση για σημαντικούς ιστορικούς-θρησκευτικούς συνειρμούς λίγες δεκαετίες αργότερα…
Από τις απαρχές σχεδόν των οργανωμένων κοινωνιών, η συγκεκριμένη ημέρα κατείχε ιδιαίτερη θέση στο σύνολο των περιοδικών δρώμενων που σχετίζονταν με αστρονομικά φαινόμενα. Κυρίως, η ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου συνοδευόταν πάντοτε από μικρές ή μεγάλες εορταστικές εκδηλώσεις κυριολεκτικά σε κάθε σημείο του πλανήτη και σε αρκετές εξ αυτών, ο συμβολισμός δεν αφορούσε μόνον στην τίμηση της “γέννησης” του ηλίου αλλά ακόμα και στην αρχή του ημερολογιακού έτους.
Στον δυτικό κόσμο, η ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου εορταζόταν ήδη από την αρχαιότητα με σημαντικές κατά τόπους εορτές (έντονα παγανιστικές). Οι αρχαίοι ρωμαίοι γιόρταζαν τα Βρουμάλια ως ημέρα τιμής του θεού Διονύσου-Βάκχου, τα οποία είχαν διάρκεια ενός μήνα κι έληγαν την μικρότερη ημέρα του έτους “bruma”, από την οποία πήραν και την ονομασία τους. Οι αρχαίες Γερμανικές και Σκανδιναβικές φυλές γιόρταζαν ήδη από την πρώιμη μεσαιωνική εποχή την παγανιστική εορτή Yule που επηρέασε έντονα τα μετέπειτα εορταστικά δρώμενα των Χριστουγέννων. Στην αρχαία Ελλάδα, γιορτάζονταν τα Λήναια που έληγαν την ημέρα του χειμερινού ηλιοστασίου, όπου ο θεός Διόνυσος κομματιάζονταν από τις Μαινάδες και στη συνέχεια, επανεμφανιζόταν ο θεός Διόνυσος ως βρέφος, αναγεννημένος πλέον. Στην ύστερη ρωμαϊκή αυτοκρατορία γιορτάζονταν η γέννηση του αήττητου Ήλιου (dies natalis solis invicti), ως κατάλοιπο της εορτής γέννησης του προχριστιανικού Ζωροαστρικού θεού Μίθρα. Αυτή η σημαντική εορτή, μερικούς αιώνες μετά έγινε η αφορμή για την τοποθέτηση της ημερομηνίας γέννησης του Ιησού στις 25 Δεκεμβρίου (αν και οι πρώτοι χριστιανοί, θεωρούσαν γενικότερα τον εορτασμό των γενεθλίων ως παγανιστική εορτή και ως εκ τούτου απαγορευόταν να γιορτάζουν ακόμα και τη γέννηση του Ιησού…). Στην αρχαία Αίγυπτο, κατά τη συγκεκριμένη ημέρα εορταζόταν ο θάνατος και η επαναγέννηση του θεού Όσιρη. Τέλος, σε διάφορα δρυϊδικά και νεοπαγανιστικά κινήματα, κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο γιορτάζεται η ημέρα επαναγέννησης του μεγάλου κερασφόρου θεού Cernunnos.
Συνολικά, παρατηρούμε πως το χειμερινό ηλιοστάσιο ενσωμάτωνε πάντοτε ιδιαίτερη συμβολική σημασία, ως ημέρα λατρείας του “θεού” ήλιου και της γέννησής του. Αξίζει δε να σημειωθεί πως η λατρεία της γέννησης του ήλιου δεν υπήρξε κάποιο περιορισμένο τοπικό εθιμοτυπικό δρώμενο αλλά παγκόσμιο λατρευτικό φαινόμενο που εκδηλώθηκε ποικιλοτρόπως ανά τους αιώνες και διατηρείται αναλλοίωτο έως σήμερα.Πέραν των διαφόρων λατρευτικών εκδηλώσεων προς τιμή της γέννησης του Ήλιου, ολόκληρα μεγαλιθικά μνημεία είχαν κατασκευαστεί σύμφωνα με το χειμερινό ηλιοστάσιο, όπως το New Grange στην Ιρλανδία, σε ένα σημείο του οποίου υπάρχει ευθυγράμμιση με τον ήλιο που ανατέλλει και του Stonehenge στην Αγγλία, σε ένα σημείο του οποίου υπάρχει ευθυγράμμιση με τον ήλιο που δύει κατά το χειμερινό ηλιοστάσιο.Αν και η συγκεκριμένη ημέρα πάντοτε συνδεόταν με επιφανειακά “κοσμικά” δρώμενα, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάθε τέτοια εκδήλωση έχει και μία έντονη εσωτερική σημασία, καθώς οι διάφορες λατρευτικές εκδηλώσεις των αστρονομικών φαινομένων, αποτελούν ξεκάθαρες προβολές και εξωτερικεύσεις του εσωτερικού μας κόσμου. Σε ζητήματα λοιπόν πιο εσωτερικής φύσεως, το χειμερινό ηλιοστάσιο αποτελεί μία σημαντική ημέρα μετάβασης από ένα χαμηλό συνειδησιακό επίπεδο σε κάποιο άλλο ανώτερο, πάντοτε με βασικό θέμα την απαλλαγή από το σκοτάδι της καθημερινότητας, των λανθασμένων επιλογών, τη συμβολική νίκη του καλού έναντι του κακού, το πέρασμα από μία περίοδο πλειοτροπικά φθίνουσας πορείας, σε μία νέα περίοδο ανάπτυξης, εξέλιξης, ανόδου και αναγέννησης. Σε διάφορα εσωτερικά τάγματα και παραδόσεις, η συγκεκριμένη ημέρα είναι αφιερωμένη σε τελετές και αλληγορικά δρώμενα που σκοπό έχουν να υμνήσουν και να αναδείξουν τη γέννηση του συμβολικού φωτός μέσα μας και τη νίκη του έναντι του συμβολικού σκότους.
Θα μπορούσαμε επίσης να συνδέσουμε με ασφάλεια τη συγκεκριμένη ημέρα μετάβασης από τη βασιλεία του σκότους στη γέννηση του φωτός με τον πιο σημαντικό ίσως ερμητικό νόμο, αυτό που εν συντομία ορίζεται ως “όπως επάνω, έτσι και κάτω”, που είναι καταγεγραμμένο στον σμαράγδινο πίνακα του Ερμή του Τρισμέγιστου, νόμος που αποτελεί επίσης και μία από τις 7 αρχές του ερμητικού Κυμβαλείου για το οποίο έχει ήδη γίνει αναφορά. Σύμφωνα λοιπόν με αυτόν τον ερμητικό νόμο, υπάρχει μία άρρηκτη σχέση μεταξύ Μακρόκοσμου (σύμπαντος) και Μικρόκοσμου (ανθρώπου) και όλα όσα συμβαίνουν στο σύμπαν, αναλογικά συμβαίνουν και στον άνθρωπο (μικρογραφία του σύμπαντος), ως κοσμικές αντανακλάσεις.Πέραν της προφανούς σύνδεσης αυτής της κατάστασης με τα κοσμικά φαινόμενα, παρατηρούμε πως επιβεβαιώνεται και μία σημαντική θέση της κβαντικής φυσικής, το ότι στο σύμπαν τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους, το γνωστό “Εν το Παν” που πρώτος εισήγαγε ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Ξενοφάνης, καθώς τα διάφορα κοσμικά φαινόμενα έχουν την αστρονομική τους εκδήλωση αλλά και όμοια εκδήλωση σε επίπεδο ανθρώπου.Αρκετά αστρονομικά φαινόμενα και ιδίως τα 2 ηλιοστάσια και οι 2 ισημερίες του έτους, έχουν την αναλογία τους σε ατομικό-μικροκοσμικό επίπεδο και υπό αυτή την ερμητική οπτική, ένεκα της ημέρας, θα ήταν χρήσιμο να προσθέσουμε ακόμη ένα βήμα στην αυτογνωσιακή μας πορεία, καθώς η συγκεκριμένη ημέρα αποτελεί για τον καθένα μας μία άριστη ευκαιρία ενδοσκόπησης, απολογισμού και καθορισμού της νέας μας πορείας. Ακόμη λοιπόν και σε προσωπικό επίπεδο, υπό τον συμβολισμό της γέννησης της ίδιας της Ζωής, θα ήταν χρήσιμο να ορίσουμε ο καθένας ξεχωριστά την προγενέστερη εξέλιξή του ως ένα χαμηλό, απερχόμενο στάδιο και με εφόδιο το ρητό “ο εχθρός του καλού λέγεται καλύτερο”, να δημιουργήσουμε νέα όνειρα, νέους στόχους και επιδιώξεις εξέλιξης, ιδίως σε πνευματικό επίπεδο, κάτι που έχουμε απόλυτη ανάγκη σε κάθε έκφραση της ζωής μας.

Η θεραπεία της ψυχής στο άβατο του Ασκληπιού

$
0
0


Ο Ασκληπιός είναι ο θεοποιημένος θνητός της Ελληνικής Αρχαιότητας, γνωστός και αγαπημένος για την ιατρική του τέχνη που πρόσφερε στους συνανθρώπους του ακούραστα.
Το πρόσωπο του όπως παρουσιάζεται στα κλασσικά γλυπτά ακτινοβολεί συμπόνια σοφία ευγένεια και κατανόηση. Ηταν όμορφος, γλυκός ήπιος. Αγαπούσε τους θνητούς και αγαπήθηκε από αυτούς. Σύμφωνα με τον Πίνδαρο ήταν ο πιο ευγενής και τρυφερός δωρητής της απάλειψης του πόνου και
της προσφοράς υγείας, λέγεται δε πως επιτελούσε θεραπεία με λόγια που μπορούσαν να ανακουφίζουν τις βασανισμένες ψυχές των ανθρώπων.
Μάλιστα, λέγεται ότι ήταν τόσο καλός στην ιατρική του τέχνη που έχει φέρει πίσω ανθρώπους από
τον θάνατο. Τότε ο Αδης φοβούμενος μην χάσει «την πελατεία» του ζήτησε από τον Δία να βάλει τάξη, ο οποίος κεραυνοβόλησε και θανάτωσε τον Ασκληπιό.
Τόση μεγάλη ήταν η πίστη στον Θεό Ασκληπιό, ώστε τον ονόμαζαν «Σωτήρα» όπως αυτός αναγραφόταν σε νομίσματα και επιγραφές, αλλά και σε διάφορες πραγματείες περί αυτού. Από τον ρήτορα Αριστείδη λεγόταν για τον Ασκληπιό:
«ό το πάν άγων και νέμων σωτήρ των όλων και φύλαξ των αθανάτων».
Βιογραφικά στοιχεία
Κατ΄αρχήν ο Ασκληπιός ήταν ένας θνητός και γενέτειρα του ήταν η Τρίκκη (Τρίκαλα Θεσσαλίας). Δεν ήταν ένας τυχαίος θνητός, αλλά ένας ηγεμόνας της Θεσσαλίας. Όλη η οικογένεια του, και φυσικά και ο ίδιος, συνδέονταν με την Ιατρική. Οι γιοι του, Μαχάονας και Ποδαλείριος , ήταν δεινοί θεραπευτές. Ο Μαχάονας, σύμφωνα με την προφορική παράδοση του Ομήρου, θεράπευσε τον Μενέλαο, όταν ο τελευταίος είχε τραυματιστεί σε μάχη κατά τον τρωικό πόλεμο, από το βέλος ενός Τρώα πολεμιστή. Η σύζυγος του Ασκληπιού, Επιόνη, ανακούφιζε τον πόνο, η κόρη του, Υγεία, ήταν η θεά της υγείας, η κόρη του Πανάκεια, αντιπροσώπευε την ίαση και ο γιος του, Τελεσφόρος, την ανάρρωση. Πολύ αργότερα, ο Ασκληπιός γίνεται ήρωας και ημίθεος, ώστε αποκτά αμιγή θεϊκή υπόσταση μόνο τον 5ο π.Χ. αιώνα.
Κατόπιν της θεοποίησης του, φέρεται να γεννήθηκε από αθάνατο πατέρα και θνητή μητέρα. Ο Απόλλων ο θεός του φωτός, της ιατρικής και της μουσικής ερωτεύτηκε την Κορωνίδα, πριγκίπισσα της Θεσσαλίας. Από τον ερωτά τους συνελήφθη ο Ασκληπιός, η Κορωνίδα όμως σύνηψε άλλη σχέση κατά την εγκυμοσύνη της και ο θυμωμένος θεός διέταξε την αδερφή του Αρτέμιδα να σκοτώσει την Κορωνίδα με τα χρυσά της βέλη, την τελευταία όμως στιγμή, έσωσε το μωρό το οποίο γεννήθηκε στο Δωτιο πεδίο. Ο Απόλλων έδωσε το όνομα Ασκληπιός στο βρέφος και το παρέδωσε στον Κένταυρο Χείρωνας στο Πήλιο.
Ο Χείρων του μετέδωσε όλη τη γνώση γύρω από την θεραπευτική, τα βότανα και τα θεραπευτικά ιάματα, αλλά γρήγορα ο Ασκληπιός προχώρησε ακόμη πιο πέρα στην θεραπευτική τέχνη προσφέροντας ενορατική ενδοσκόπηση και θεραπευτικά όνειρα στους θνητούς.
Στην παχιοχώματη, αλογοτροφούσα θεσσαλική γη, στα ορεινά ρυάκια και τις σπηλιές της μπορούμε να ανιχνεύσουμε το αιώνιο πνεύμα του Ασκληπιού.
Μετά τον θάνατο του ο Ασκληπιός τιμήθηκε εξαιρετικά από τους ανθρώπους και αποθεώθηκε. Μετά την άνοδο του στον Όλυμπο , οι θεραπευτικές δυνάμεις του Ασκληπιού εξαπλώθηκαν ακόμη περισσότερο. Άνθρωποι από όλο τον γνωστό τότε κόσμο επισκέπτονταν τα ιερά του (« τα Ασκληπιεία»), αναζητώντας θεραπεία κυρίως μέσω των ονείρων.
Ασκληπιεία
Γύρω στα 300 Ασκληπιεία αναπτύχθηκαν στην Αρχαία Ελλάδα, κτισμένα σε προνομιούχες από φυσικής απόψεως θέσεις, κυρίως κοντά σε τρέχοντα νερά και ιαματικές πηγές. Τα πιο σημαντικά από αυτά: Το Ασκληπιείο Της Τρικκης (τρικαλα Θεσσαλίας), το Ασκληπιείο της Τιτάνης στην Σικυωνία, της Τιθορέας στην Φωκίδα, της Κω, των Αθηνών, Κνίδου Κεγχρεών, Μεγαλούπολης, Κυλλήνης, Δήλου, Ρόδου, Μήλου, Πειραιά, Κορίνθου.
Ήταν δομημένα ως ολόκληρα κτιριακά συγκροτήματα, περιλαμβάνοντας ναούς, μυστηριακούς χώρους, χώρους “εγκοίμησης”, κατοικίες και ξενώνες, γυμναστήρια και λουτρά, πολιτιστικά κέντρα, όπως τα θέατρα
Συνεπώς, τα Ασκληπιεία ήταν εστίες πολιτισμού. Στον χώρο διεξάγονταν ακόμη και αγώνες. Σήμερα σώζονται καλύτερα τα Ασκληπιεία της Επιδαύρου και της Κω.
Το σημαντικότερο ιερό του στην Επίδαυρο λειτούργησε από το 600 πχ μέχρι και το 300μχ. Η δε θεραπευτική του παράδοση ανάγεται ήδη στο 1300πχ και συνεχίζεται μέχρι τον αφανισμό της περί το 600μχ εξ αιτίας του εκχριστιανισμού της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Εγκοίμηση
Το είδος της θεραπείας που λάμβανε χώρα στα ασκληπιεία ονομαζόταν «Εγκοίμηση».
Τα Ασκληπιεία διοικούνταν από τον πρωθιερέα, ο οποίος ήταν γιατρός και θεραπευτής. Αυτός περιστοιχιζόταν από ανθρώπους ειδικούς στις μαλάξεις (μασάζ), στη γυμναστική και σε πολλές άλλες εργασίες.
Ο ασθενής κατέφτανε, λουζόταν στα λουτρά, τον αναλάμβαναν οι φυσιοθεραπευτές, και αν μπορούσε, γυμναζόταν και υποβαλλόταν σε δίαιτα και νηστεία. Ο ασθενής περίμενε έτσι κάποιες ημέρες κάνοντας την κατάλληλη δίαιτα και διαμένοντας στους ξενώνες του Ασκληπιείου. Η γυμναστική λάμβανε χώρα στο Γυμναστήριο. Προετοιμαζόταν και η ψυχή του ασθενούς μέσα από θρησκευτικά μουσικά ακούσματα, στο ασκληπιείο δε υπήρχε το Ωδείο.
Ο εξαγνισμός του σώματος και της ψυχής αποτελούσε την κύρια θεραπεία, σε συνδυασμό με νηστεία, γυμναστική, αν ήταν δυνατόν, και θεραπευτικά βότανα.
Την κατάλληλη ημέρα, την οποία έκριναν οι ιερείς-θεραπευτές του Ασκληπιού, ο ασθενής οδηγούνταν στο Αβατον ή στον θάλαμο της Εγκοίμησης. Το κτίριο αυτό έχει έναν τμήμα του βυθισμένο-κτισμένο μέσα στη γη. Εκεί λαμβάνει χώρα η θεραπευτική ύπνωση. Οι ιερές αίθουσες φωτίζονταν με λυχνάρια γεμίζοντας τον χώρο με μυστηριακό φως.
Κατά την είσοδο του στο Αβατον ο ασθενής οδηγείτο σε έναν στενό θάλαμο σαν μήτρα. Εκεί θα περίμενε την νύχτα ή τις νύχτες της μεγάλης προσδοκίας. Κατά την διάρκεια του ύπνου του θα λάμβανε για ένα θεραπευτικό όνειρο –σύμβολο, την ‘επιφάνεια’ του θεού. Ο θεός άγγιζε ή περιποιούταν το πάσχον σημείο ή έδινε συμβουλές.
Την επομένη ακολουθούσε η παρέμβαση των γιατρών-θεραπευτών. Αναγνώριζαν τα συμπτώματα των ασθενειών, ερμήνευαν τα σχετικά με τη νυχτερινή εμφάνιση του θεού και έκαναν την διάγνωση, για να ακολουθήσει η θεραπεία. Έτσι επιτυγχανόταν η θεραπεία.
Το ασκληπιείο της Επιδαύρου είναι γεμάτο από αναθηματικές επιγραφές ευχαριστήριες και περιγραφικές της ίασης των ασθενών που θεραπεύτηκαν με την μέθοδο του Ασκληπιού.
Μέθοδος του Ασκληπιού – Ψυχοθεραπευτική οπτική
Το δόσιμο του Ασκληπιού από τον ισχυρότατο, αλλά ανεπαρκή γονέα, Απόλλωνα και με νεκρή την μητέρα άφησε ένα ανοιχτό τραύμα στον Ασκληπιό το οποίο έπρεπε να θεραπεύσει. Το δε πλάσμα που περιέθαλψε, ανέθρεψε και καθοδήγησε τον Ασκληπιό στην ιατρική του ήταν ο Κένταυρος Χείρωνας, ο οποίος είχε την δική του πληγή. Άθελα του ο Ηρακλής τον είχε τραυματίσει κατά την σύγκρουση του με άλλους Κενταύρους για ένα αγγείο κρασί. Η πληγή του Χείρωνος δεν μπορούσε να θεραπευτεί, του προκαλούσε συνεχή πόνο.
Ο μέντορας, όπως και ο μαθητής, ήταν ένας πληγωμένος θεραπευτής[1]. Ο θεραπευτής πρέπει να αναζητήσει την δική του θεραπεία στα θέματά του ώστε με αυτογνωσία να οδηγήσει κι άλλους στην δική τους θεραπεία.
Η μέθοδος Θεραπείας του Ασκληπιού αποτελεί στόχο και μοντέλο για κάθε ψυχοθεραπευτική εμπειρία: Με την καθοδήγηση και την μεσολάβηση του πνεύματος και συνοδεία της ψυχής, ο ικέτης βυθίζεται στην μήτρα του τραύματος, όπου εμφανίστηκε η αρχική πληγή που τώρα πυορροεί. εκεί ο ικέτης πρέπει να ψηλαφίσει, αποκαθάρει και εξαγνίσει. Με καθοδήγηση ο ικέτης θα βυθιστεί στην μήτρα της μητέρας Γης και μέσω της εγκοίμησης , θα λάβει την φροντίδα και το άγγιγμα της μέσω ονείρων-συμβόλων και την επιστροφή των πρωταρχικών αναζωογονητικών ενεργειών του πνεύματος.
Σε αυτή την διαδικασία βλέπουμε στοιχεία της σύγχρονης ψυχοθεραπευτικής πρακτικής. Αρχικά υπάρχει η πιεστική ανάγκη να βρεθεί θεραπεία. Ύστερα έρχεται η περίοδος φροντίδας και εξοικείωσης με το τραύμα μαζί με την προετοιμασία της ψυχής για την δύσκολη διαδικασία της ίασης. Τέλος έρχεται το κάλεσμα για κάθοδο στο ασυνείδητο, στην μήτρα όπου το αρχικό τραύμα αναμένει θεραπεία. Ο Ασκληπιός αποσπάστηκε από την μήτρα της φονευμένης μητέρας του της Κορωνίδας. Οι ικέτες του έπρεπε να επιστρέψουν στην μήτρα της γης, ώστε να ξαναγεννηθούν μακριά από το τραύμα.
Το αρχέτυπο το Ασκληπιού ως μοντέλο ψυχοθεραπευτικής μεταμορφωτικής εμπειρίας διδάσκει ότι ο θεραπευτής θα πρέπει να γνωρίσει και περιποιηθεί το δικό του αρχικό τραύμα, να συνθέσει τα δώρα και τραύματα που του άφησαν οι δικοί του γονείς, να αναζητήσει μέντορες, να ξεπεράσει τους μέντορες του, να υποστηρίζει την καταβύθιση στην μήτρα της μητέρας γης, τόσο σαν συλλογικό ασυνείδητο, όσο και σαν φύση, να διατηρεί τον δικό του «ιερό» χώρο ανανέωσης και εσωτερικής ευθυγράμμισης.
Η Barbara Brennan στο βιβλίο της Hands of Light περί ενεργοθεραπείας αναφέρεται στους θεραπευτές ως wounded healers
Επιμέλεια παρουσίασης και συλλογής πληροφοριών: Χρυσή Μιχαήλ Πηγές: - «Τα Ασκληπιεία ως Νοσηλευτήρια», Γ. Καλαντζής- Ι. Λασκαράτος, Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, 2003. - Η Θεραπεία της Ψυχής μεσα από τα όνειρα, Edward Tick, Εκδόσεις Ενάλιος.
Πηγή: http://www.kalyterotera.gr/2012/12/blog-post_1864.html
http://mystikaperasmata.gr

Η ναυμαχία – μάχη της Μυκάλης (479 π.Χ)

$
0
0

Η ναυμαχία – μάχη της Μυκάλης (479 π.Χ)


Ταυτόχρονα (27 Αυγούστου 479 π.Χ) με την ήττα στις Πλαταιές οι Πέρσες υπέστησαν άλλη μια ήττα στη Μυκάλη της Ιωνίας. Ενώ ο ελληνικός στόλος υπό τις διαταγές του Σπαρτιάτη Λεωτυχίδη, βρισκόταν στη Δήλο, έφτασαν από τη Σάμο τρεις άνδρες με ένα μήνυμα· οι άνδρες αυτοί ήταν ο Λάμπωνας, υιός του Θρασυκλή, ο Αθηναγόρας, υιός του Αρχεστρατίδη, και ο Ηγησίστρατος, υιός του Αρισταγόρα, οι οποίοι είχαν σταλεί από τους Σαμίους κρυφά από τους Πέρσες και το Θεομήστορα υιό του Ανδροδάμαντα, τον οποίο είχαν ορίσει οι Πέρσες ως
τύραννο.
Αυτοί λοιπόν παρουσιάστηκαν στους διοικητές του στόλου κι ο Ηγησίστρατος έκανε έκκληση με κάθε είδους επιχειρήματα, δηλώνοντας ότι η θέα και μόνο του ελληνικού ναυτικού θα ήταν αρκετή ενθάρρυνση, για να εξεγερθούν οι Ίωνες και οι Πέρσες δε θα τολμούσαν να αντισταθούν, ή αν το έκαναν, θα έδιναν στους Έλληνες ένα έπαθλο πιο πολύτιμο απ’ οποιοδήποτε είχαν ελπίδα να κερδίσουν ποτέ. Κατόπιν στο όνομα όλων των κοινών θεών, τους παρότρυνε να σώσουν τους Ίωνες, που είχαν ίδιο αίμα μ’ αυτούς, από τη σκλαβιά και να διώξουν τον ξένο. Και πρόσθεσε: «Θα είναι αρκετά εύκολο, διότι τα περσικά πλοία είναι αδέξια και πολύ κατώτερα από τα δικά σας. Επιπλέον,
αν μας υποψιάζεστε για προδότες, είμαστε πρόθυμοι να σας παραδοθούμε ως όμηροι και να πλεύσουμε μαζί σας».
Καθώς ο ξένος από τη Σάμο εξακολουθούσε να τους πιέζει με την έκκλησή του, ο Λεωτυχίδης, είτε από θεϊκή συντυχία, είτε επειδή πραγματικά περίμενε ότι η απάντηση μπορεί να ήταν κάποιος οιωνός, τον ρώτησε το όνομά του. Κι εκείνος απάντησε «Ηγησίστρατος». Οπότε ο ναύαρχος δεν τον άφησε να συνεχίσει και φώναξε: «Σάμιε φίλε μου, δέχομαι τον οιωνό. Και τώρα, πριν φύγεις εσύ και οι δύο σύντροφοί σου, δώστε μας μια εγγύηση ότι θα έχουμε την αμέριστη υποστήριξη του λαού της Σάμου».
Αμέσως με τα λόγια προχώρησε στις πράξεις. Έτσι υπαγορεύτηκε ο όρκος· οι Σάμιοι τον έδωσαν αμέσως κι έγινε μια προφορική συμφωνία αμοιβαίας υποστήριξης. Οι δύο ξένοι έφυγαν και μετά ο Ηγησίστρατος, διατάχθηκε να πλεύσει με τον ελληνικό στόλο, αφού ο Λεωτυχίδης πίστευε ότι το όνομά του ήταν καλός οιωνός.
Μόλις οι οιωνοί από τις θυσίες φάνηκαν ευνοϊκοί, ο ελληνικός στόλος ξεκίνησε από τη Δήλο κι έπλευσε για τη Σάμο. Εδώ τα πλοία άραξαν κοντά στους Καλάμους— όπου υπάρχει το Ηραίο— κι άρχισαν να προετοιμάζονται για τη ναυμαχία. Οι Πέρσες, μόλις πληροφορήθηκαν την προσέγγισή τους, έδιωξαν τους Φοίνικες κι οι ίδιοι τράπηκαν με τα πλοία σε φυγή προς την ασιατική ακτή, διότι είχαν αποφασίσει μετά από συζήτηση, ότι αφού δεν ήταν αντάξιος αντίπαλος του ελληνικού στόλου, το καλύτερο που είχαν να κάνουν ήταν ν’ αποφύγουν την αναμέτρηση. Έτσι έπλευσαν στη Μυκάλη, όπου θα είχαν την υποστήριξη των στρατευμάτων που σύμφωνα με διαταγές του Ξέρξη, είχαν αποσπαστεί από το κύριο σώμα του στρατού για να φρουρούν την Ιωνία. Αυτή η δύναμη είχε εξήντα χιλιάδες άνδρες και είχε στρατηγό τον Τιγράνη, τον πιο ευπαρουσίαστο άνδρα στον περσικό στρατό. 
Το σχέδιό τους ήταν να σύρουν τα πλοία στην ακτή, υπό την προστασία αυτού του στρατεύματος, και να χτίσουν ένα αμυντικό οχυρό γύρω τους, μέσα στο οποίο θα κατέφευγαν κι οι ίδιοι εφόσον υποχρεώνονταν από τον εχθρό. Έχοντας υπ’ όψιν αυτό το σχέδιο απέπλευσαν.
Αφού πέρασαν τον ναό των Ποτνίων, έφτασαν στη Γαίσωνα και στον Σκολοπόεντα της Μυκάλης όπου υπάρχει ναός αφιερωμένος στην Ελευσίνια Δήμητρα. Ο ναός είχε χτισθεί από τον Φίλιστο, υιό του Πασικλή, όταν συνόδευσε τον Νειλέα, υιό του Κόδρου, στην επιχείρηση για την ίδρυση της Μιλήτου. Εκεί έσυραν τα πλοία τους στην ξηρά κι ύψωσαν τείχος από πέτρες και ξύλα γύρω τους, κόβοντας τα οπωροφόρα δέντρα της περιοχής προσθέτοντας γύρω και πασσάλους και ήταν έτοιμοι να αντιμετωπίσουν την πολιορκία.
Οι Έλληνες θύμωσαν, όταν ανακάλυψαν ότι οι Πέρσες είχαν φύγει για τα ηπειρωτικά, και δίστασαν για λίγο ν’ αποφασίσουν αν έπρεπε να γυρίσουν στην πατρίδα τους ή να πλεύσουν προς τον Ελλήσποντο. Τελικά κατέληξαν να ξεκινήσουν για την ήπειρο. Όλα τα απαραίτητα για ναυμαχία και οι αποβάθρες ήταν σε ετοιμότητα και ο Ελληνικός στόλος κατευθύνθηκε προς τη Μυκάλη. Κανένα εχθρικό πλοίο βγήκε να τους αντιμετωπίσει καθώς πλησίαζαν το στρατόπεδο. Λίγο μετά είδαν ότι όλα τα πλοία ήταν αραγμένα στην παραλία, προστατευμένα μέσα σε τείχος, και ότι ισχυρή δύναμη στρατού περίμενε συγκεντρωμένη στην ξηρά. Κάτω απ’ αυτές τις συνθήκες, ο Λευτυχίδης πλησίασε όσο μπορούσε με το πλοίο του στην παραλία και καθώς περνούσε, έβαλε έναν κήρυκα να φωνάξει την ακόλουθη έκκληση στους Ίωνες: «Άνδρες της Ιωνίας, αν μ’ ακούτε, προσέξτε τι έχω να σας πω. 
Οι Πέρσες έτσι κι αλλιώς δεν θα καταλάβουν τίποτα. Όταν αρχίσει η μάχη θυμηθείτε όλοι σας την ελευθερία και το σύνθημά μας……….“Ήρα”. Όσοι μ’ ακούσατε πρέπει να μεταφέρετε το μήνυμά μου σ’ αυτούς που δεν άκουγαν». Αυτή η ενέργεια είχε ως σκοπό, είτε οι Πέρσες να μην μάθαιναν τι τους είπε και οι Ίωνες να τολμούσαν να ακολουθήσουν τη συμβουλή του, ή τα λόγια του να μεταφράζονταν στους Πέρσες, που μοιραία θα γίνονταν καχύποπτοι απέναντι στους Ίωνες.
Η μάχη
Αμέσως μετά από την έκκληση του Λεωτυχίδη, οι Έλληνες προσάραξαν τα πλοία τους στην ακτή κι οι άνδρες παρατάχθηκαν στην παραλία. Η πρώτη ενέργεια των Περσών, όταν είδαν τους Έλληνες να ετοιμάζονται για τη μάχη με παραινέσεις μάλιστα προς τους Ίωνες, ήταν να αφοπλίσουν τους Σαμίους, τους οποίους υποπτεύονταν για συμπάθεια προς το Ελληνικό ζήτημα· πράγματι, όταν μερικοί Αθηναίοι, πιάστηκαν από τους άνδρες του Ξέρξη, και μεταφέρθηκαν στα Περσικά πλοία αιχμάλωτοι, οι Σάμιοι τους ελευθέρωσαν και τους έστειλαν πίσω στην Αθήνα με προμήθειες για το ταξίδι τους. Το γεγονός ότι είχαν σώσει πεντακόσιους εχθρούς του Ξέρξη ήταν ο κυριότερος λόγος της καχυποψίας των Περσών. Μετά ο Πέρσης διοικητής διέταξε τους Μιλησίους να φρουρούν τα περάσματα που οδηγούν στα βουνά της Μυκάλης — φαινομενικά επειδή οι Μιλήσιοι γνώριζαν την περιοχή της χώρας τους αλλά στην πραγματικότητα για να τους απομακρύνει όσο γινόταν από το πεδίο της μάχης. Κατόπιν αφού έλαβαν αυτές τις προφυλάξεις ενάντι στους Ίωνες που υποψιάζονταν, άρχισαν να παίρνουν θέσεις μάχης —σε αμυντική παράταξη προστατευόμενοι πίσω από φράγμα από ασπίδων.
Οι Έλληνες, από την πλευρά τους, κινήθηκαν ενάντια στον εχθρό αμέσως μόλις ολοκλήρωσαν τις προετοιμασίες τους. Στη διάρκεια της προέλασής τους, βρήκαν στην παραλία το σκήπτρο ενός κήρυκα και ταυτόχρονα, κυκλοφόρησε στις γραμμές η φήμη ότι οι Έλληνες είχαν νικήσει τον Μαρδόνιο στη Βοιωτία. Είναι πολλά τα γεγονότα που με ωθούν να πιστέψω ότι θεϊκό χέρι επεμβαίνει συχνά στις ανθρώπινες υποθέσεις, διότι πώς αλλιώς εξηγείται ότι η ήττα των Περσών στη Μυκάλη συνέβη την ίδια ακριβώς μέρα με την πανωλεθρία τους στις Πλαταιές, ή ότι μια τέτοια φήμη κυκλοφόρησε στους Έλληνες, δίνοντας σε όλους τους άνδρες διπλάσιο θάρρος και αποφασιστικότητα να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για την πατρίδα τους.
Άλλη μια παράξενη σύμπτωση συνέβη……..και οι δύο μάχες δόθηκαν κοντά σε ναούς της Ελευσίνιας Δήμητρας — αφού όπως ανέφερα ήδη και η μάχη των Πλαταιών έγινε πολύ κοντά στο Δημήτριο και το ίδιο ακριβώς συνέβη και στη Μυκάλη. Επιπλέον, η φήμη ότι οι άνδρες του Παυσανία είχαν νικήσει στις Πλαταιές ήταν απόλυτα ορθή, διότι η μάχη των Πλαταιών έγινε νωρίς το πρωί, ενώ η συμπλοκή στη Μυκάλη δεν έλαβε χώρα παρά το απόγευμα. Η σύμπτωση της ημερομηνίας και του μήνα αποδείχθηκε, όταν υπολόγισαν τις ημέρες προς τα πίσω λίγο αργότερα. Προτού πάρουν την αναφορά από τις Πλαταιές, οι άνδρες ανησυχούσαν πολύ, όχι τόσο για τους εαυτούς τους όσο για την τύχη των συμπατριωτών τους που θα αντιμετώπιζαν το Μαρδόνιο· μόλις, όμως έμαθαν τα ευχάριστα νέα, άρχισαν την επίθεση με πολύ υψηλότερο ηθικό και ζωηρό βηματισμό. Έτσι και οι δύο αντίπαλοι ανυπομονούσαν να συγκρουσθούν, γνωρίζοντας ότι αντικειμενικός σκοπός της αναμέτρησης ήταν ο έλεγχος του Ελλησπόντου και των νησιών του Αιγαίου.
Οι Αθηναίοι μαζί με αυτούς που ήταν παραταγμένοι δίπλα τους, σχεδόν μέχρι το κέντρο, βάδιζαν κατά μήκος της παραλίας, σε επίπεδο έδαφος, ενώ ο δρόμος των Λακεδαιμονίων κι αυτών δίπλα τους ανέβαινε κι έκλεινε από ψηλά βουνά. Κατά συνέπεια, οι Αθηναίοι είχαν εμπλακεί ήδη στη μάχη, όσο οι Λακεδαιμόνιοι έκαναν ακόμα τον κύκλο. Οι Πέρσες, όσο έμεναν ανέπαφα τα άκρα, απωθούσαν με επιτυχία όλες τις επιθέσεις και δεν ήταν σε τόσο δύσκολη θέση· από τη στιγμή, όμως, που οι Αθηναίοι και οι μονάδες που πολεμούσαν μαζί τους, προτιμώντας να αποσπάσουν οι ίδιοι τη δόξα της μάχης παρά να την παραχωρήσουν στους Σπαρτιάτες, έδωσαν το σύνθημα κι έγιναν πιο τολμηροί, όλα άλλαξαν. Έσπασαν την αμυντική γραμμή των ασπίδων και ξεχύθηκαν πάνω στον εχθρό με μια γενική επίθεση. Η αλήθεια είναι ότι προς στιγμή οι Πέρσες κατάφεραν να συγκρατήσουν την επίθεση, αλλά στο τέλος αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν πίσω από την ασφάλεια του οχυρού τους. Οι Αθηναίοι και με τη σειρά που ήταν παρατεταγμένοι οι άνδρες της Κορίνθου, της Σικυώνας και της Τροιζήνας, κατόρθωσαν να εισβάλουν πίσω ακριβώς από τον εχθρό. Αυτό ήταν το τέλος – διότι μόλις έπεσε το τείχος, ο εχθρός δεν προέβαλε άλλη αξιόλογη αντίσταση – αντίθετα όλοι τράπηκαν σε άτακτη φυγή, εκτός από τους ίδιους τους Πέρσες, οι οποίοι σε άτακτες ομάδες, συνέχισαν να πολεμούν ενάντια στους Έλληνες που ακόμα εισέρρεαν στο οχυρό από την παραλία. Από τους Πέρσες ναυάρχους σώθηκαν μόνο δύο, ο Αρταΰντης, και ο Ιθαμίτρης, ενώ ο Μαρδόντης κι ο διοικητής του στρατού, Τιγράνης, σκοτώθηκαν στη μάχη.
Οι Λακεδαιμόνιοι έφτασαν με το υπόλοιπο στράτευμα που τους συνόδευε, ενώ οι Περσικές μονάδες αντιστέκονταν ακόμα, δίνοντάς τους έτσι την ευκαιρία να συμμετάσχουν κι αυτοί στην υπόλοιπη μάχη. Οι απώλειες των Ελλήνων ήταν επίσης σημαντικές, κυρίως ανάμεσα στους Σικυωνίους, των οποίων ο στρατηγός Περίλεως σκοτώθηκε. Οι Σάμιοι, που υπηρετούσαν υπό τις διαταγές των Μήδων και είχαν αφοπλιστεί νωρίτερα, βλέποντας από την αρχή ότι η έκβαση της μάχης ήταν αμφίβολη έκαναν ό,τι μπορούσαν, για να βοηθήσουν τους Έλληνες – οι υπόλοιποι Ίωνες, ακολουθώντας το παράδειγμα τους στράφηκαν εναντίον των Περσών διοικητών τους.
Οι Μιλήσιοι, όπως ανέφερα είχαν διαταχθεί να φρουρούν τα ορεινά περάσματα, ως μέτρο προφύλαξης των Περσών, οι οποίοι ήθελαν να έχουν οδηγούς που θα τους πήγαιναν σε ασφαλέστερα εδάφη, στην περίπτωση που θα είχαν μια κακοτυχία όπως αυτή που τους συνέβη. Παράλληλα, τους είχε ανατεθεί αυτός ο ρόλος και για έναν άλλο λόγο, δηλαδή να τους εμποδίσει να προκαλέσουν προβλήματα στον περσικό στρατό· αυτό που έκαναν στην πράξη ήταν ακριβώς το αντίθετο απ’ ό,τι τους είχαν διατάξει· διότι όταν οι Πέρσες προσπαθούσαν να διαφύγουν, τους οδήγησαν σε λάθος δρόμο, από μονοπάτια που τους έφερναν ξανά αντιμέτωπους με τον εχθρό και τελικά πήραν μέρος στη σφαγή και αποδείχτηκαν οι χειρότεροι εχθροί τους. Έτσι αυτή η μέρα έφερε τη δεύτερη στάση των Ιώνων ενάντια στην Περσική κυριαρχία.
Σ.Σημ. Η νίκη των Ελλήνων στη Μυκάλη είχε ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση της Ιωνίας από τον Περσικό ζυγό και την προστασία των έναντι της Ιωνίας νήσων των Αιγαίου.
Πηγές:     
1. Ηροδότου Ιστορίαι, βιβλίο Θ’ Καλλιόπη
2. http://users.sch.gr//ipap/EllinikosPolitismos/maxes
3. Απόδοση στα νεοελληνικά από το βιβλίο “Οι Έλληνες” των εκδόσεων Οδυσσέα Χατζόπουλου.


Ρήγας Βελεστινλής - Φεραίος: Από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό στον Διαφωτισμό

$
0
0




Ο Ρήγας ήταν ο πνευματικός άνθρωπος, με τις ανησυχίες, τις αναζητήσεις του, με τις συγγραφικές του επιδόσεις, τους ιδεολογικούς του προσανατολισμούς, που με βαθιά πίστη στη δύναμη του ελληνικού έθνους, αγωνιζόταν να φωτίσει και να διαπαιδαγωγήσει τον ελληνικό λαό.
Ήταν αυτοδίδακτος αλλ'απέκτησε, τεράστιες για την εποχή του
γνώσεις. Είδε πολύ σωστά ότι ο φωτισμός του λαού έπρεπε να γίνει με τη γλώσσα του λαού, τη δημοτική της εποχής του.
Πίστευε πως ο ελληνικός λαός έπρεπε να φωτιστεί με τις πρωτοπόρες ιδέες και τις επιστημονικές
γνώσεις της Δ. Ευρώπης, και βάλθηκε να μεταφράσει κατάλληλα κείμενα και να τα εκδώσει στη νεοελληνική.
Ο Κοραής και ο Ρήγας ανασηκώνουν την Ελλάδα. Αλληγορική παράσταση σε παλαιά
λιθογραφία που υποδηλώνει την αναγέννηση της υποδουλωμένης Πατρίδος.
Επιδιώκει μέσα από το μεταφραστικό και το πρωτότυπο συγγραφικό του έργο να καταστήσει τους Έλληνες κοινωνούς της δυτικής σκέψης και να τους προετοιμάσει για τη διεκδίκηση της ελευθερίας τους. Χαρακτηριστικό από την άποψη αυτή είναι το έργο του Φυσικής Απάνθισμα, με το οποίο προσπαθεί να εμφυσήσει στους συμπατριώτες του την ορθολογική σκέψη μέσω των φυσικών επιστημών.
Ήταν εμποτισμένος τόσο από τις ιδέες του αρχαίου ελληνικού κόσμου (και τη βυζαντινή παράδοση), όσο και από τις ιδέες του Διαφωτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης, οι οποίες ως γνωστόν αντιστοιχούσαν προς τα δημοκρατικά ιδεώδη που αντλήθηκαν από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό, έτσι πίστευε ότι η εθνική ανάταση θα γινόταν με σημείο αναφοράς την αρχαιότητα.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο στη πηγή...

O Φιλήμων και η Βαυκίς (Πλάτανος και Λεύκα)

$
0
0


Κάποτε στο βάθος μίας λαγκάδας δίπλα στο ποτάμι κοντά σε μία πόλη, βρισκόταν ένα φτωχικό και χαμηλό σπίτι. Εκεί κατοικούσε ένα αγαπημένο
ηλικιωμένο ζευγάρι, ο Φιλήμων και η Βαυκίς. Το σπίτι τους ήταν τόσο χαμηλό, όσο να χωράει τον έρωτα των δύο ενοίκων του, και τόσο φτωχικό και άμεμπτο, που ήταν αντάξιο μίας θεϊκής επίσκεψης.
Διότι των Θεών οι συνήθειες καθώς λένε, είναι στην φτώχεια να συχνάζουν, και από αυτή πρώτα να ξεκινούν.
Παραμονή της εορτής του Κάρνειου Απόλλωνα, το ηλικιωμένο ζευγάρι δεν περίμενε κανέναν να μοιραστεί την γιορτινή χαρά καθώς οι συντοπίτες τους δεν τους επισκέπτονταν επειδή ηταν γέροι και φτωχοί, παρόλα αυτά φόρεσαν τα καλά τους ρούχα, και μοίρασαν τα λίγα αγαθά που είχαν, καθώς οι ημέρες αυτές ήταν για αυτούς πιο πολύ γιορτή αγάπης, και λιγότερο πληθώρα αγαθών... !
Ξαφνικά χτύπησε η πόρτα και στο κατώφλι εμφανίστηκαν δύο ρακένδυτοι ζητιάνοι, με παράστημα όμως αρχοντικό, και με τρόπους που πρόδιδαν ευγένεια καταγωγής. «Δεν έχουμε που να περάσουμε την νύχτα», είπε ο ένας από τους δύο ξένους.«Όπου και να χτυπήσαμε στην πόλη κανείς δεν μας φιλοξένησε, τιμώντας τον ξένιο Δία. Δεχτείτε μας, δεν έχουμε που να περάσουμε την νύχτα μας» .
«Περάστε σαν στο σπίτι σας», είπαν με μία φωνή τα δύο γεροντάκια. «Χαρά μας να σας φιλοξενήσουμε, ελπίζουμε να καταδεχτείτε να μοιραστείτε μαζί μας το φτωχικό μας δείπνο». 
Οι δύο κουρελήδες ξένοι ήταν στην πραγματικότητα ο Ξένιος Δίας και ο Ψυχοπομπός Ερμής, και πέρασαν το βράδυ τους με το καλόκαρδο γέρικο ζευγάρι. 
Οι φιλόξενοι οικοδεσπότες Φιλήμων και Βαυκίς, πρόσχαροι και καλοσυνάτοι, κουβέντιαζαν χαμογελαστά στους ασυνήθιστους ξένους, ευχαριστώντας τους για την συντροφιά τους. Είχαν λίγο ψωμί και τυρί, έτσι το φιλόξενο ζευγάρι, αργομασούσε τρώγοντας πολύ μικρές ποσότητες, έτσι ώστε να φάνε περισσότερο οι επισκέπτες τους. Το ίδιο συνέβαινε και με το κρασί. 
Παρόλο όμως που ο Φιλήμονας γέμιζε συνέχεια τα ποτήρια με το λιγοστό ΚΡΑΣΙ αυτό δεν τελείωνε, κάτι που τον έβαλε σε υποψίες.... Μόλις έγινε αυτό οι ξένοι άρχισαν να λαμποκοπούν, φωτοστέφανο σκέπασαν τα κεφάλια τους και ένα εκτυφλωτικό φως κάλυψε το μικρό δωμάτιο. 
Ο Φιλήμων και η Βαυκίς έπεσαν αμέσως στο έδαφος μόλις κατάλαβαν ποίοι Θεοί είχαν εμφανιστεί μπροστά τους. . . !!!


«Οι συμπολίτες σας θα ανταμειφθούν για την ύβρη που διέπραξαν», είπε ο Δίας, και έδειξε την ασεβή πόλη, με το δάχτυλο του εκπέμποντας την οργή του. Κύματα άγρια ορθώθηκαν από το ποτάμι και πλημμύρισαν την πόλη στο βάθος.
Οι Φιλήμων και Βαυκίς εκλιπαρούσαν για να σωθούν οι συμπολίτες τους καθώς δεν είχαν μετρήσει ποτέ την κακία που τους είχαν δείξει, οι Θεοί όμως δεν ακύρωσαν την ποινή, αλλά για να τιμήσουν το ευσεβές ζευγάρι, έκαναν το φτωχικό τους σπίτι ένα περίλαμπρο ναό, και τους όρισαν θεράποντες ιερείς για να δέχονται τους ευσεβείς προσκυνητές.
Τους ζήτησαν επίσης να πουν την μεγαλύτερη επιθυμία τους. 
Η μόνη επιθυμία τους, ήταν να ζήσουν για το υπόλοιπο της ζωής τους μαζί, αλλά και να πεθάνουν μαζί. 
Κάποια μέρα μετά από χρόνια, κάθονταν στα σκαλιά του άλλοτε φτωχικού τους σπιτιού, και έβλεπαν την λίμνη , που άλλοτε ήταν η πόλη και πλημμύρισε ο Δίας. 
Ξαφνικά άρχισαν να «σβήνουν» να χάνονται, ενώ ταυτόχρονα τα πόδια τους άρχισαν να γίνονται ρίζες, τα χέρια τους κλαριά, έως ότου ο Φιλήμονας μεταμορφώθηκε σε Πλάτανο, και η Βαυκίς σε Λεύκα. 
Από τότε τα Πλατάνια και οι Λεύκες βρίσκονται κοντά, για να μεταφέρει ο άνεμος την αγάπη τους που ακούγεται με το θρόισμα των φύλλων τους... !

Πώς επιβλήθηκε ο Χριστιανισμός στην Κύπρο

$
0
0
Μητρόπολη Κωνσταντίας-Αμμοχώστου


Ο εκχριστιανισμός τής Κύπρου δεν ήταν καθόλου μια ειρηνική ιεραποστολή. Απεναντίας, ο «ευαγγελισμός» τού νησιού φαίνεται μάλλον να ήταν αγγελία και πράξη τρόμου, βίας, και συστηματικού προσηλυτισμού, έως ότου το νησί να «αγκαλιάσει» (ή να «ασπαστεί», κ.λπ., όπως μάς λένε συνήθως οι δάσκαλοι) τον Χριστιανισμό. Τουλάχιστον, έτσι υποδεικνύουν οι πηγές, οι πλείστες των οποίων πολύ βολικά αγνοούνται ή υποβαθμίζονται από θεολόγους, υποψήφιους διδάκτορες τής Θεολογίας (π.χ. Χ. Κ. Οικονόμου: «Οι απαρχές τού Χριστιανισμού στην Κύπρο», διδακτορική
διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, 1986, σελ. 128-132.), καθηγητές, κ.λπ. Εδώ, θα αφήσουμε τις πηγές να μιλήσουν βασικά από μόνες τους, με λίγα σχόλια και κάποια συμπεράσματα στο τέλος κι ας κρίνει ο καθένας αναλόγως.
Από τις «Πράξεις των Αποστόλων»
Αν και το εδάφιο από την Καινή Διαθήκη, που θα παραθέσουμε, έχει αμφισβητηθεί[1], όπως φυσικά και όλη η Αγία Γραφή για την ιστορική αλήθεια, που εμπεριέχει, εν τούτοις το παραθέτουμε, αφού για την Εκκλησία θεωρείται αληθές (και το δίδαγμα τού «αξιέπαινου») και συνάδει, κατά την γνώμη μου, με το όλο πνεύμα και μεθόδους τού
προσηλυτισμού τού νησιού. Μας λέει ο Λουκάς λοιπόν, στις «Πράξεις» (13: 8-11), ότι:
…Ο Ελύμας ο μάγος [...] αντιστεκότανε και εζητούσε να αποτρέψη τον ανθύπατον από την πίστιν. Τότε ο Σαύλος, ο γνωστός και ως Παύλος, γεμάτος Πνεύμα Άγιον, έστρεψε το βλέμμα προς αυτόν και είπε, “Συ, που είσαι γεμάτος από κάθε δόλον και ραδιουργίαν, υιέ τού διαβόλου, που εχθρεύεσαι κάθε τι καλό, δεν θα παύσης να διαστρέφης τούς ίσιους δρόμους τού Κυρίου; Και τώρα να, το χέρι τού Κυρίου θα σε χτυπήση· θα είσαι τυφλός και δεν θα βλέπης τον ήλιον επί ένα διάστημα”. Αμέσως δε, έπεσε επάνω του θαμπάδα και σκοτάδι και περιεφέρετο εδώ και εκεί ζητώντας να τον οδηγήσουν από το χέρι.
Το παραπάνω, είναι το γνωστό περιστατικό, όπου ο Παύλος και ο Βαρνάβας, στην αποστολή τους για προσηλυτισμό τού ανθύπατου[2], Σέργιου Παύλου τής Κύπρου, τύφλωσαν τον αντιστεκόμενο στην πλύση «ψευδοπροφήτη» Ελύμα, ακόλουθο τού ανθύπατου, απλά και μόνο, για να πεισθεί ο ανθύπατος (και όχι τόσο ο Ελύμας), να δεχτεί τον Χριστιανισμό.
Άλλες ιστορικές και εκκλησιαστικές πηγές
Στο έργο «Περίοδος και μαρτύριον Βαρνάβα», ο συγγραφέας μάς αναφέρει τα εξής εκπληκτικά: «Και στο δρόμο μας βρήκαμε μια βρωμερή πομπή να τελήται κοντά στην πόλη (τού Κουρίου), όπου ένα πλήθος γυναικών κι ανδρών γυμνών ετελούσαν την πομπή. Και σ΄ εκείνο τον τόπο γινόταν πολλή απάτη και πλάνη. Και σαν γύρισε ο Βαρνάβας και την επιτίμησε, έπεσε το δυτικό μέρος, ώστε πολλοί να πληγωθούν. Και πολλοί απ΄ αυτούς πέθαναν κι όλας κι οι υπόλοιποι κατέφυγαν στο ιερό τού Απόλλωνος, που ήταν κοντά στην λεγόμενη Ιερά» (παρ. 19, δες Κ. Χατζηιωάννου: «Η Αρχαία Κύπρος εις τας ελληνικάς πηγάς», τόμ. Α΄, 1985, σελ.333).
Αν το παραπάνω εμπεριέχει ιστορική αλήθεια (δες παρακάτω συμπεράσματα), μόνο λύπη, αλλά και οργή, προκαλούν τα περιγραφόμενα περιστατικά των απρόκλητων και εγκληματικών πράξεων τού Βαρνάβα[3]. Ομολογώ δεν γνώριζα, ότι η απίστευτα όμορφη παράλια, και ιστορική περιοχή, τού Κουρίου (που από παιδί πήγαινα εκεί και την οποία προσπάθησαν να μετονομάσουν κάποιοι σε Αγ. Ερμογένη[4], έχει ποτιστεί με το αίμα ανθρώπων (συμπερασματικά, Ελλήνων) που απλά τελούσαν τις γιορτές τους και ζούσαν τις ζωές τους χωρίς να ενοχλούν κανένα, από το μένος και τον ζήλο των πρώτων χριστιανών.
Ο Εφραίμ, στο έργο του «Περιγραφή τής Ιεράς Μονής τού Κύκκου», αναφέρει το εξής απίστευτο περιστατικό: Περιφερόμενος, λέει, στη Μονή των Ιερέων βρήκε εκεί παλιό τετράδιο «γραμμένο σε αρχαίο ελληνικό ύφος», που ήταν μέρος τού «Βίου τού Αγίου Ευτυχίου». Και συνεχίζει ο συγγραφέας: «Και για να γίνω πιστευτός βάζω εδώ με τις ίδιες λέξεις εκείνα που βρήκα εκεί απαράλλακτα. “Και όπως στον Μωυσή, λέγει, δόθηκε βοηθός ο Ααρών, έτσι και στον Ευτύχιο δόθηκε ο συστρατιώτης Νικόλαος, γιατί μαζί του χάλασε τον ναό τής ακάθαρτης θεάς κι έκτισε το ωραιότατο τέμενος τής Αγίας Θεοτόκου κι από τις πέτρες τής ακάθαρτης θεάς, που πολεμούσε τον Θεό, οικοδόμησε τον άγιο οίκο που βλέπετε».[5]
Στο Βίο τού Αγίου Τύχωνος, αναφέρονται τα εξής:
Και διαρκώς ήλεγχε (ο Τύχων) την αθεότητα και ματαιότητα των Ελλήνων και Ιουδαίων. [...] Λοιπόν, απομάκρυνε πάρα πολλούς Έλληνες από την ειδωλολατρική θρησκεία και τούς αφοσίωσε στον Χριστό. Κι όταν μερικοί επέμεναν στην πλάνη τους κι έκαμναν στον ναό των ειδώλων θυσίες πάνω στούς βωμούς, ο άγιος έμπαινε στούς ναούς των και δυναμωμένος από τον Θεό κατέστρεφε τα σιχαμερά τους αντικείμενα. Κι αφού πήρε στα χέρια του ένα καμιτσίκι, την ιέρεια τής Αρτέμιδος, Μιαραναθούσαν λεγόμενη, που τον εξύβρισε, την έσπρωξε πολύ δυνατά. Αυτή μόλις κατάλαβε την δύναμη τού Χριστού [...], πίστεψε στον Θεό.[6]
Στο βίο τού Αγίου Επιφανίου αναφέρονται τα εξής:
Μα υπήρχαν κι άλλες πάρα πολλές αιρέσεις στην χώρα των Κυπριών. [...] Γι΄ αυτούς ο Επιφάνιος έγραψε επιστολή στον βασιλιά Θεοδόσιο, για να τούς διώξει από την νήσο με διάταγμα βασιλικό. Γιατί μέσα σ΄ αυτούς ήταν ανθρώποι πλούσιοι, που τούς εμπιστεύουνταν δημόσιες θέσεις και ταπείνωναν τούς ορθόδοξους. Αφού πήρε λοιπόν ο βασιλιάς τα γράμματα από τον Επιφάνιο, έκαμε ένα τέτοιο τύπο διατάγματος. [...] Λοιπόν, όταν ήρθε το διάταγμα με κάποιο που υπηρετούσε τον στρατό κι εμφανίστηκε στο κοινό, πολλοί απ΄ αυτούς πείστηκαν στον Επιφάνιο. Μα όσοι δεν πείστηκαν, αμέσως διώχτηκαν από τη νήσο.[7]
Το παραπάνω, είναι ένα μικρό δείγμα τής δράσης και τού χαρακτήρα τού Επιφάνιου. Κάποιος θα μπορούσε να γράψει ένα άρθρο αποκλειστικά γι΄ αυτόν τον «Μέγα Άγιο», όπως τον ονομάζει η Εκκλησία και τιμά (όχι καταδικάζει) στις 12 Μαΐου.
Τέλος, αναφέρουμε ακόμα ένα Κύπριο επίσκοπο, τον «ιερομάρτυρα» Μαρκέλλο (επίσκοπο τής Απαμείας στην Συρία), ο οποίος όταν πήρε το επισκοπικό αξίωμα, «…έγινε θερμός θιασώτης τής χριστιανικής πίστης, ιδρύοντας εκκλησίες σε δόξα τού Θεού και χαλώντας ειδωλολατρικούς ναούς. Από τούς οποίους ένας, που λεγόταν τού Διός, επειδή δεν άφηνε ο δαίμονας που κατοικούσε μέσα να κατακαή ή με άλλους τρόπους να γκρεμιστεί, αφού πήρε ο άγιος νερό και το ευλόγησε και το ράντισε πάνω στα στοιβαγμένα ξύλα, τον έκαμε να πάρει φωτιά και να κατακαή» («Μηναίον», 14 Αυγούστου, δες Κ. Χατζηιωάννου ανωτέρω, σελ. 436-437).
Φαίνεται, πως η «δικαιοσύνη» των χριστιανών είναι μάλλον μικρού βεληνεκούς, και δεν καλύπτει Έλληνες, Ιουδαίους, άλλους αλλόθρησκους, κ.λπ.
Συμπεράσματα
Στη διδακτορική του διατριβή, όπως αναφέραμε στον πρόλογο, ο Χ. Κ. Οικονόμου, περιέργως αναφέρει μόνο τις Περιόδους Βαρνάβα (και το πρώτο περιστατικό, εκείνο δηλαδή, που ο Βαρνάβας «γκρέμισε το δυτικό μέρος, όπου πολλοί πληγώθηκαν και πέθαναν») και αγνοεί όλες τις άλλες πηγές. Αρκείται μόνο στο να παρατηρήσει, ότι στις Περιόδους Βαρνάβα «δεν μπορούμε να δώσουμε μεγάλη ιστορική βαρύτητα, και ότι το («απόκρυφο») αυτό έργο κινείται στα όρια του μύθου». Γιατί όμως τότε περιγράφεται και είναι αποδεκτό από άλλους ιστορικούς τής Εκκλησίας; Η κυριότερη πηγή που χρησιμοποιήσαμε σε αυτό το άρθρο (αυτή τού Κ. Χατζηιωάννου δηλαδή), που αναφέρει τις Περιόδους Βαρνάβα, καθώς και τα άλλα έργα, είναι έκδοση τής Αρχιεπισκοπής Κύπρου. Το απορρίπτει (καταδικάζει;) ή όχι η Εκκλησία το παραπάνω κείμενο; Διότι, δεν είναι συνήθης τακτική τής Εκκλησίας να χρηματοδοτεί εκδόσεις έργων, των οποίων καταδικάζει.
Για τα έργα που αναφέραμε παραπάνω, τα οποία ο Οικονόμου μάλλον γνωρίζει, αλλά απλά τα αγνοεί, δίνει γενικά την παρακάτω φτηνή, σχεδόν ακαταλαβίστικη, ψευτο-ψυχολο-δικαιολογία, για τον σκοπό και το κύρος τους: «Σκοπός των έργων αυτών είναι να δοθεί ικανοποίηση στην ανθρώπινη περιέργεια των χριστιανών με κάποια “ιστορική” απάντηση, συνήθως ευσεβούς φαντασίας. Έτσι, και στην περίπτωση μας το κενό τής ιστορικής πληροφόρησης των γεγονότων τής δράσης τού Βαρνάβα και Μάρκου στην Κύπρο, προσπαθούν να το καλύψουν (οι Περίοδοι Βαρνάβα κ.λπ.)».[8]
Πολλά όμως από τα χριστιανικά «κατορθώματα», που περιγράφουν (βία, γκρέμισμα ναών, χλευασμός αρχαίων Ελλήνων κ.λπ.) είναι και στην Αγία Γραφή ή στα Μηναία, ή διαβάζονται τις Κυριακές και μνημονεύονται με περηφάνεια. Δηλαδή, οι πράξεις βίας, που αναφέρουν τα αποκηρυχθέντα έργα, μάλλον συνάδουν με τις πρακτικές και φιλοσοφία τού επιθετικού προσηλυτισμού εκ μέρους τής Εκκλησίας, παρά αποτελούν εξαιρέσεις.
Επίσης, λέει ότι: «(Τα έργα αυτά) αποκαλύπτουν διάφορες, κυρίως αιρετικές τάσεις, οι οποίες εμφανίστηκαν κατά καιρούς στην Εκκλησία και προσπάθησαν να νοθεύσουν τα ιερά κείμενα. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό, πως η Εκκλησία με το αλάθητο αισθητήριό της, τα πνευματικά και ιστορικά της κριτήρια, περιχαράκωσε τα γνήσια και απέβαλε τα νόθα έργα».[9]
Κατ΄ αρχήν, ως ακαδημαϊκός, αδυνατώ προσωπικά τουλάχιστον να συλλάβω, πώς είναι δυνατόν κάποιος να εκπονεί έρευνα στην ιστορία τής Εκκλησίας, αλλά την ίδια στιγμή να αποδέχεται το αλάθητο τής ιστορίας επί τού θέματος. Ίσως, είναι κι αυτό μια από τις γνωστές τακτικές τής Εκκλησίας, όπου ό,τι τη συμφέρει το κρατά, αλλά ό,τι όμως την εκθέτει, το αποβάλλει «κτίζοντας» αυτή την «ιστορία» της, όπως θέλει, με παίκτες, όπως τον Οικονόμου.
Τώρα, για τα παραπάνω έργα. Τα έχει δηλαδή επίσημα αποκηρύξει η Εκκλησία; Πότε, και πού; Και για ποιους λόγους; Διότι, και αν ακόμα τα έχει αποκηρύξει, τουλάχιστον από αυτά, που μάς λέει ο Οικονόμου, δεν φαίνεται να τα έχει αποκηρύξει λόγω των εγκλημάτων, που αναφέρουν (από ηθικής άποψης, δηλαδή), αλλά λόγω τού ψυχολογικού (μη ιστορικού, δήθεν) και αιρετικού τους χαρακτήρα. Επίσης, δεν αποκηρύττεται το πρώτο εδάφιο που αναφέραμε, αυτό από την Καινή Διαθήκη, και ο Οικονόμου στην διατριβή του επιχειρηματολογεί για την εγκυρότητα και ιστορικότητά του. Ο λόγος, φυσικά, είναι προφανής. Επειδή αυτό είναι από την Καινή Διαθήκη, το «ιερό» βιβλίο των χριστιανών. Και αυτό όμως περιγράφει ένα περιστατικό βίαιου προσηλυτισμού.
Οπότε και εν κατακλείδι, το συμπέρασμα φαίνεται να είναι ένα: Η Εκκλησία δικαιολογεί, συναινεί, και είναι περήφανη για περιπτώσεις βίας κατά άλλων, αρκεί να προέρχονται από την Αγια Γραφή ή άλλες εγκεκριμένες πηγές. Αν προέρχονται όμως από αλλού, τότε απορρίπτονται. Αυτό είναι και μια έξυπνη τακτική, να μειώνεται δηλαδή όσο το δυνατόν η οποία αρνητική, τότε και τώρα, δράση και εικόνα τής Εκκλησίας. Πολλοί ορθόδοξοι απολογητές απορρίπτουν τα παραπάνω έργα (ξανά, δεν είναι σίγουρο αν, ποια ή πότε, τα έχει απορρίψει η Εκκλησία) για δογματικούς ή πολιτικούς και όχι για ιστορικούς ή ηθικούς, λόγους. Όπως και να έχει το πράγμα, απορριπτέα ή μη, έγκυρα ή μη, τα παραπάνω έργα περιγράφουν περιστατικά βιας, που μάλλον συνάδουν με τις πρακτικές και φιλοσοφία τού επιθετικού προσηλυτισμού εκ μέρους τής Εκκλησίας, παρά αποτελούν εξαιρέσεις. Οπότε, υπάρχει τουλάχιστον μια λογική και ιστορική βάση, ότι περιγράφουν κάποιες αλήθειες, τουλάχιστον για τα περιστατικά βίας.[10] Κάποιοι χριστιανοί απολογητές όμως, τα απορρίπτουν χωρίς καμμιά λογική ή ιστορική βάση, αλλά μόνο με κριτήρια δόγματος.
Τέλος, φαίνεται ότι στην Κύπρο, αλλά όπως και στην Ελλάδα (αλλά και αλλού), ο Χριστιανισμός επιβλήθηκε με τη βια, με δολοπλοκίες, και πολιτική, παρά «αγκαλιάστηκε» με χαρά, όπως μάς λένε στα σχολεία. Η πρόθεση είναι τουλάχιστον να ξεκινήσει μια συζήτηση επί τού θέματος, ούτως ώστε να σταματήσουν κάποτε οι «μυθολογίες» και οι πολιτικές σκοπιμότητες και να έρθει κάποτε μια «κάθαρση» στην «τραγωδία». Στην Κύπρο τού Ζήνωνα, και όχι τού Βαρνάβα, από το 45 μ.Χ. περίπου, ξεκίνησε μια τραγωδία, που έχει τραβήξει όμως για πολύ. Ας επιδιώξουν επιτέλους οι Κύπριοι την κάθαρση στην τραγωδία τους, αφού, όπως είπε και ο Αριστοτέλης[11], αυτός είναι και ο κύριος σκοπός μιας τραγωδίας. Αλλιώς, θα παραμείνει μια τραγωδία χωρίς κανένα νόημα και σκοπό.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Σήμερα η Κύπρος διαθέτει Αρχιεπισκοπή (ο αρχιεπίσκοπός της προσαγορεύεται ως «Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου») με εννέα μητροπόλεις, περίπου μία ανά 100.000 κατοίκους (Πάφου, Κιτίου, Κυρήνειας, Λεμεσού, Μόρφου, Κωνσταντίας-Αμμοχώστου, Κύκκου και Τηλλυρίας, Ταμασού και Ορεινής και Τριμυθούντος). Παρατηρείστε στην εικόνα, ότι η Εκκλησία τής Κύπρου συνεχίζει να αποκαλεί τη Σαλαμίνα όχι με το ελληνικό της όνομα, αλλά με το χριστιανικό: Κωνσταντία!
***
Ο άγιος Επιφάνιος (12 Μαΐου), επίσκοπος Κύπρου, ήταν εβραϊκής καταγωγής με διασυνδέσεις στην πολιτική εξουσία (Μ. Θεοδόσιο, Αρκάδιο, Ονώριο κ.ά.). Έλαβε εντολή να πάει στην Ιερουσαλήμ κι από εκεί στην Κύπρο, όπου σε τρεις μόλις μέρες, με συνοπτικές διαδικασίες, από διάκονος αναρριχήθηκε όλους τούς ιερατικούς βαθμούς κι αμέσως ενθρονίστηκε επίσκοπος Σαλαμίνας στη θέση τού πρώην επισκόπου, ο οποίος «κατά σύμπτωση» πέθανε εκείνες τις μέρες. Έκτοτε, με την αρωγή τού M. Θεοδοσίου επέβαλε με τη βία τον Χριστιανισμό στο νησί.
Άγιος Επιφάνιος

Mωυσής εναντίον Ησιόδου· Άγιος Επιφάνιος εναντίον Φιλοσοφίας (Μέγας Συναξαριστής τής Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμ. 5ος, 12 Μαΐου, σελ. 277).
Άγιος Επιφάνιος εναντίον Φιλοσοφίας
***
Ο άγιος Τύχων ο θαυματουργός, «πολλούς ελληνικούς ναούς κατέστρεψε και συνέτριψε τα εν αυτοίς είδωλα» (Μέγας Συναξαριστής τής Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόμ. 6ος, 16 Ιουνίου, σελ. 216-218).
Άγιος Τύχων
***
Περισσότερες από 100 παλαιοχριστιανικές βασιλικές έχουν εντοπισθεί στην Κύπρο, πολλές σε αρχαιολογικούς χώρους, κτισμένες με υλικά κατεδαφισθέντων αρχαίων ναών. Στη φωτογραφία ο ναός τής Αγίας Κυριακής Χρυσοπολίτισσας στον αρχαιολογικό χώρο τής Πάφου.
Ο ναός τής Αγίας Κυριακής Χρυσοπολίτισσας
Μιχάλης Αριστείδου
(Επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Μαθηματικών στο Barry University, Miami Shores, Φλόριντα, Η.Π.Α.)
Παραπομπές
  1. [1] F. C. Bauer: «Paul the Apostle of Jesus Christ, His Life and Works, His Epistles and Teachings. A Contribution to a Critical History of Primitive Christianity», (trsl. E. Zeller), Vol.1, 1873, σελ. 93-98. (δες Χ. Κ. Οικονόμου ανωτέρω, σελ. 45). 
  2. [2] Γνωστή η τακτική. Στόχος ανώτερα κυβερνητικά στελέχη, έτσι ώστε να εξασφαλίζονται είτε με νόμους, είτε με πολιτική επιρροή, πολιτικές ευνοϊκές προς το χριστιανισμό. Πολιτική δηλαδή η κίνηση, αφού, όπως θεωρεί και ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, «η σύγκρουση αυτή…είχε στόχο την μεταστροφή τού Ρωμαίου ανθύπατου τής Κύπρου» (όχι πρωτίστως δηλαδή τού «πλανεμένου» Ελύμα). (Ι. Χρυσοστόμου, «Υπόμνημα εις τας Πράξεις των Αποστόλων», δες Χ. Κ. Οικονόμου ανωτέρω, σελ. 43). Δες επίσης τις πολιτικές των χριστιανών μέσω των αυτοκρατόρων, όπως για παράδειγμα αυτές τού Επιφάνιου, που θα αναφέρουμε στη συνέχεια. 
  3. [3] Στον «Βίο και πολιτεία τού πατρός Αυξιβίου» (παρ. 7, δες Κ. Χατζηιωάννου: «Η Αρχαία Κύπρος εις τας ελληνικάς πηγάς», τόμ. Α΄, 1985, σελ. 337) αναφέρεται προκλητικά, ότι ο «Βαρνάβας [...] αγωνίστηκε τον ωραίο αγώνα τής πίστης». Επίσης, η Εκκλησία τής Κύπρου τον θεωρεί ιδρυτή της και τον τιμά ανάλογα. 
  4. [4] Την αρχαία Σαλαμίνα τής Κύπρου την είχαν μετονομάσει τότε σε Κωνσταντία. 
  5. [5] «Περιγραφή τής Ιεράς, Σεβάσμιας και Βασιλικής Μονής τής Υπεραγίας Θεοτόκου τού Κύκκου», έκδ. Δ΄, σελ. 63. (δες Κ. Χατζηιωάννου ανωτέρω, σελ. 395). Δυο γραμμές παρακάτω επίσης, αναφέρεται, ότι «ο Νικόλαος εμπιστεύεται την επισκοπή τής Λυκίας, ενώ ο μακάριος Ευτύχιος παρέμεινε εδώ απολαμβάνοντας με χαρά, μέσα σε κόπους, τούς καρπούς των». 
  6. [6] Βίος Αγίου Τύχωνος 2. (δες Κ. Χατζηιωάννου ανωτέρω, σελ 397). 
  7. [7] Βίος Αγίου Επιφανίου 59 (370 Β). (Δες Κ. Χατζηιωάννου ανωτέρω, σελ. 417). Η πληροφορία αυτή επιβεβαιώνεται και στην «Ιστορία τής Νήσου Κύπρου», τού Φ. Ζαννέτου, τομ. Α΄, 1910, σελ. 485-487. Ο τελευταίος αναφέρει επίσης, ότι όλα αυτά περιγράφονται από τον Πολύβιο, Επίσκοπο Ρινοκουκούρων, στον βίο τού Αγίου Επιφανίου (και δίνει ως πηγή τον Σάθα, 2ζ). Συγκεκριμένα, στο διάταγμα λέει ο Θεοδόσιος: «Αν κανείς δεν υπακούη στον πατέρα Επιφάνιο, τον επίσκοπο τής χώρας των Κυπρίων με τούς θείους λόγους, ας βγαίνη έξω από την νήσο, κι όπου θέλει ας κατοική. Μα αν μερικοί όντας αγαπητοί και τέκνα τής μετάνοιας και ομολογούν στον κοινό πατέρα ότι “αφού πλανηθήκαμε, θέλουμε να ΄ρθουμε στην οδό τής αλήθειας”, ας μείνουν στην νήσο για να διδάσκωνται από τον κοινό πατέρα». 
  8. [8] Χ. Κ. Οικονόμου, σελ. 45. 
  9. [9] Χ. Κ. Οικονόμου, σελ. 132. 
  10. [10] Όχι για τα περιστατικά «θαυμάτων», προφανώς, αφού αυτά δεν έχουν ούτε ιστορική, αλλά ούτε λογική βάση. 
  11. [11] Αριστοτέλης, Περί Ποιητικής, [1448a][1], 6. 


Διαβάστε περισσότερα: Πώς επιβλήθηκε ο Χριστιανισμός στην Κύπρο | Πάρε-Δώσε http://www.pare-dose.net/?p=4907#ixzz2JHEKCfAY

http://kopais.blogspot.gr/2013/01/blog-post_6466.html#more

Κι αν δεν υπάρχει η ελιά του Πλάτωνα, θα πρέπει να την εφεύρουμε

$
0
0

elia_b2

Το σπουδαίο με την αρχαιοελληνική ιστορία είναι ότι ζει ανάμεσά μας.
Περπατάς στην Αθήνα και καθεσαι να ξαποστάσεις σ’ ένα βράχο που καθόταν ο Αριστοτέλης, σκύβεις να πιεις νερό από την πηγή που έπινε νερό ο Σωκράτης, αράζεις σε μια σκιά που άραζε κι ο Διογένης.
Κατεβαίνεις στον Πειραιά και περπατάς πάνω απ’ τα Μακρά Τείχη
ατενίζοντας το στενό της Σαλαμίνας που ατένιζε κι ο Θεμιστοκλής σχεδιάζοντας τη στρατηγική της ναυμαχίας με τους Πέρσες.
Πας βόλτα στην Ολυμπία και τρέχεις στο στάδιο που μάχονταν  ο Διαγόρας .
Γυρίζεις στην Αθήνα, πας στην Πνύκα και κορδώνεσαι στο βήμα απ’ όπου αγόρευαν ο Δημοσθένης κι ο Περικλής.
Τα απομεινάρια του σπουδαίου ελληνικού πολιτισμού είναι οι ζωντανές αποδείξεις ότι αυτή η μία, η πραγματική Ατλαντίδα, υπήρξε και έχει αφήσει πίσω της, όχι μόνο τα αντίγραφα των σπουδαίων και ανεπανάληπτων κειμένων των φιλοσόφων, των ποιητών και των επιστημόνων της εποχής αλλά, και τα υλικά της ίχνη.
Δεν είναι φαντάσματα και υπερφυσικοί ήρωες. Είναι Άνθρωποι, έμβια όντα της Φύσης.
Σ’ αυτά τα μέρη η Φύση αλληλεπιδρά στην εντέλεια με την ανθρώπινη φύση και καθώς περπατάμε ανάμεσα σε πέτρες, βράχους και αγάλματα, γινόμαστε για λίγο κοινωνοί μιας σπουδαίας μυσταγωγίας μεταξύ παρελθόντος και μέλλοντος, μεταξύ υπόκλισης στην ανθρώπινη φύση και υπέρβασης των δυνατοτήτων της.
Θα έλεγε κανείς: μα τί σημασία έχει η ελιά του Πλάτωνα;
“Διαβάστε τους πλατωνικούς διαλόγους και κάθε ελιά θα γίνει ελιά του Πλάτωνα”, όπως πολύ όμορφα έγραψε οΠιτσιρίκος.
Συμφωνώ και προσυπογράφω αυτήν τη σκέψη, που είναι χρήσιμη τροφή για σκέψη.
Αλλά αυτή είναι η μισή αλήθεια.
Η άλλη μισή είναι η πραγματική ανάγκη των συμβόλων, ή των ειδώλων αν θελετε, τα οποία μένουν πίσω και σημαδεύουν αυτόν τον τόπο όσα χρόνια κι αν περάσουν και σκεπάζουν τη γη μας.
Σύμβολα που επιμένουν να ζωγραφίζονται σαν σκιές στον ουρανό μας.
Όσο κι αν η πραγματική αξία της χαμένης μας Ατλαντίδας βρίσκεται καταχωνιασμένη μέσα σε σκονισμένα βιβλία που ελάχιστοι διαβάζουν και ακόμη λιγότεροι καταλαβαίνουν, όσο κι αν οι νεοέλληνες περιφρονούμε τον Πλάτωνα, τόσο θα υπάρχει μια ελιά, μια πέτρα ή ένα στασίδι που θα τον επιβάλλει και δε θα χάνεται ποτέ.
Οι νεοέλληνες της τουρκοκρατίας (αλλά και αργότερα) φέρθηκαν όπως φερόμαστε κι εμείς στην αρχαία κληρονομιά μας.
Πήγαιναν στην Ακρόπολη, για χάρη της οποίας ταξίδευαν εκατοντάδες Ευρωπαίοι περιηγητές, και έσπαγαν τα μάρμαρά της για να τα χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικό υλικό.
Είχε βλέπετε έλλειψη εκείνο τον καιρό το μάρμαρο Πεντέλης, απ’ το οποίο φτιάχτηκε και η Ακρόπολη των Αθηνών και είπαν να το χρησιμοποιήσουν για να ρίξουν κάνα σοβά…
Μετά μας έφταιγε ο Έλγιν. Η αλήθεια είναι πως δικαίως μας έφταιγε κι αυτός, αλλά η πληρέστερη αλήθεια είναι ότι αν οι ξένοι δεν επεσήμαιναν τότε με τόσο πάθος τη σπουδαιότητα αυτού του μνημείου, τότε οι νεοέλληνες πρόγονοί μας θα το είχαν κάνει όλο ασβέστη και στην κορφή του βράχου θα ‘χτιζαν αυθαίρετα εντός σχεδίου πόλεως.
“Ε και; Κάτι μάρμαρα και πέτρες είναι, θα ‘λεγε κανείς. Τι αξία έχει ένας μισογκρεμισμένος ναός μιας χαμένης θρησκείας;”
Και ναι, με τη λογική της πλήρους απαξίωσης των ειδώλων, δε χρειαζόμαστε σε κάτι τον Παρθενώνα, την Ολυμπία, τους Δελφούς, την Επίδαυρο κλπ.
Θα έλεγε κανείς “αφού έχουμε τα γραπτά που μας περιγράφουν το ολυμπιακό πνεύμα, δε χρειαζόμαστε τις πέτρες στην Ολυμπία! Αρκεί να διαβάσουμε γι’ αυτά”!
Δεν είναι έτσι όμως.
Ας αναρωτηθούμε:
Τι καύσιμο αποτελούν αυτά τα μνημεία στην ατμομηχανή του μέλλοντος και της προόδου, όταν τα αντιμετωπίζουμε ως φάρο σκέψης και όχι ως εθνικιστικό ξεκάβλωμα;
Πόσο λιγότερη επίδραση στον ανθρώπινο πολιτισμό θα είχαν τα ευρήματα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας αν δε συνοδεύονταν από τις σωθείσες αρχαίες πόλεις και μνημεία;
Πόσο πιο… γήινη γίνεται η ιστορία όταν αγγίζεις το μάρμαρο που σμίλευε ο Ικτίνος;
Πόσο σπουδαιότερη γίνεται η μάθηση της ιστορίας, όταν αυτή μυρίζει… άνθρωπο;
Η αφήγηση μιας σπουδαίας ιστορίας όταν δεν έχει απτά και ορατά ευρήματα την μετατρέπει σε παραμύθι με τέρατα, δράκους και… εξωγήινους (ναι, στη γνωστή θεωρία συνωμοσίας περί Παρθενώνα και εξωγήινων, αναφέρομαι).
Τα αρχαιολογικά ευρήματα μας αποδεικνύουν όλη την ουσία της αρχαιοελληνικής κουλτούρας: ότι οι ήρωες, οι φιλόσοφοι, οι επιστήμονες, οι στρατηγοί, οι μεγάλες προσωπικότητες, οι καλλιτέχνες ήταν άνθρωποι σαν κι εμάς κι όχι φανταχτεροί Σούπερμαν που στη σφαίρα της φαντασίας μοιάζουν κάτι το υπεράνθρωπο, το τόσο μακρινό.
Ήταν άνθρωποι που αξιοποίησαν, όσο κανείς άλλος, ένα μεγάλο μέρος των δυνατοτήτων που δίνει το ανθρώπινο σώμα και πνεύμα. Ήταν άνθρωποι με προτερήματα και αδυναμίες, όπως όλοι μας.
Μα έπλασαν ένα σπουδαίο κόσμο γραμμάτων, τεχνών, σκέψης, στρατηγικής, πολιτικής!
Το σπουδαιότερο εύρημα λοιπόν απ’ όλα είναι ένα: ότι ήταν άνθρωποι!
Και αυτό αξίζει να κρατήσουμε περισσότερο απ’ όλα.
Ήταν άνθρωποι και στις καθ’όλα ανθρώπινες και γήινες ενέργειές τους οφείλεται αυτή η πεμπτουσία πολιτισμού.
Πήγα μια μέρα πριν λίγους μήνες για να ξεσκάσω, να πάρω τον αέρα μου στην Ακαδημία Πλάτωνος. Όπως καθόμουν πλάι σε μια μεγάλη πέτρα, αναλογιζόμουν ότι 2500 χιλιάδες χρόνια πριν, άνθρωποι σαν κι εμένα, με δυο χέρια, δυο πόδια κι ένα κεφάλι, δημιούργησαν αυτόν το σπουδαίο πολιτισμό.
Και μ’ έπιασε το πείσμα. Γιατί κι εγώ όχι; Γιατί κι εμείς όχι;
Τι είναι αυτό που μας λείπει και αδυνατούμε να δημιουργήσουμε με το μυαλό μας και τα χέρια μας έναν ακόμη σπουδαίο πολιτισμό;
Οι απαντήσεις έρχονται μόλις σηκωθούμε από την πέτρα και ξανα-ανακατευτούμε με το πλήθος. Ο καθένας μας τις ξέρει ή τις φαντάζεται.
Η πέτρα εκείνη λοιπόν αξίζει πολύ περισσότερο από κάθε άλλη πέτρα.
Γιατί αν και αποτελούνται από το ίδιο ακριβώς υλικό, εκείνη η πέτρα ξύνει το μυαλό σου, ενώ οι υπόλοιπες απλώς ξύνουν τον πισινό σου.
Η σπουδαιότητα λοιπόν των μνημείων, των ειδώλων κλπ δε βρίσκεται στο ίδιο το αντικείμενο απαραίτητα.
Η “ελιά του Πλάτωνα” μπορεί να ξαναφυτευτεί και την καινούρια ελιά που θα φυτρώσει εκεί θα την ονομάσουμε κι αυτήν “ελιά του Πλάτωνα”. Μικρό το κακό.
Το μείζον όμως είναι να υπάρχει εκεί μια “ελιά του Πλάτωνα”.
Ένα σημείο δηλαδή του υλικού κόσμου, το οποίο θα κουβαλά πάνω στις ρίζες του και τα κλαδιά του το συμβολισμό ενός ολόκληρου κόσμου, τον οποίο οφείλουμε να έχουμε φάρο.
Οφέιλουμε στους εαυτούς μας και στην ιστορία να μελετάμε αυτόν τον κόσμο και να προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε από εκεί που αυτός σταμάτησε.
Από εκείνη τη στιγμή που τα απολίτιστα “ηφαίστεια” κατέστρεψαν αυτήν τη μία, την πραγματική Ατλαντίδα.
Από τη στιγμή εκείνη που το Φως ηττήθηκε από το Σκοτάδι.
Και τελοσπάντων, ακόμα κι αν η “ελιά του Πλάτωνα” δεν υπήρξε ποτέ, θα πρέπει να την εφεύρουμε.  L1

Ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα και ο Έλλην

$
0
0


Ένας από τους σημαντικότερους μύθους της Ελληνικής Μυθιστορίας διαδραματίζεται στην περιοχή μας χιλιάδες χρόνια πριν (υπολογίζεται περίπου στο 9000 π.Χ.) Ο Κατακλυσμός του Δευκαλίωνα είναι η αρχαία Ελληνική εκδοχή του κατακλυσμού που αναφέρεται πολύ πιο μετά, σε παραδόσεις πολλών αρχαίων
πολιτισμών (όπως π.χ. στην Εβραϊκή παράδοση με τον κατακλυσμό του Νώε).
Κατά τον μύθο την εποχή που στη Φθία και τη Θεσσαλία βασίλευε ο Δευκαλίωνας ο Δίας αποφάσισε να καταστρέψει όλη την γενιά των ανθρώπων που ήταν διεφθαρμένη, με εξαίρεση τον δίκαιο βασιλέα και την γυναίκα του την Πύρρα.
Ο Δευκαλίωνας λοιπόν μετά από συμβουλή του πατέρα του κατασκεύασε ένα πλοίο συγκέντρωσε τα
απαραίτητα εφόδια για την επιβίωση τους και επιβιβάστηκε στο πλοιάριο μαζί με την γυναίκα του. Στο μεταξύ ο Δίας ανοίγει τους καταρράκτες του Ουρανού και το έδαφος της Ελλάδας γεμίζει με νερό και οι άνθρωποι χάνονται. Για εννέα μέρες και εννέα νύχτες το βασιλικό ζευγάρι περιφέρεται από τα νερά μέσα στο πλοιάριο. Την δέκατη όμως ημέρα προσάραξε στο όρος Όρθρυς κατά άλλη εκδοχή στον Παρνασσό.
Εκεί όταν οι βροχές σταμάτησαν και τα νερά υποχώρησαν ο Δευκαλίων και η Πύρρα κατέβηκαν στην ξηρά και το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν θυσία στον Φύξιο Δία (προστάτης των φυγάδων). Ο θεός που επικαλέστηκε ο θεοσεβής Δευκαλίωνας έστειλε τον Ερμή για να τους μεταφέρει την υπόσχεση ότι ο Δίας θα πραγματοποιούσε την πρώτη ευχή τους. Και η πρώτη ευχή του Δευκαλίωνα και της Πύρρας δεν ήταν άλλη από το να δώσει και πάλι ζωή ο Δίας στο ανθρώπινο γένος.
Κατά μία άλλη εκδοχή η οποία προέρχεται από την Φωκίδα ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα πήγαν στους Δελφούς και στο ιερό της Θέμιδας για να εκφράσουν και σ αυτή την ίδια επιθυμία. Η θεά τους άκουσε και τους απάντησε με τον παρακάτω χρησμό: Αν ήθελαν να φέρουν στη ζωή νέους ανθρώπους θα έπρεπε να καλύψουν τα πρόσωπά τους και να ρίχνουν πίσω από την πλάτη τους τα οστά της μητέρας τους. Εκείνοι κατάλαβαν την ερμηνεία του χρησμού και αφού έκαναν ότι τους έλεγε ο χρησμός άρχισαν να πετάνε πέτρες πίσω από την πλάτη τους, αφού αυτές προέρχονταν από τα σπλάχνα της μάνας Γης.
Οι πέτρες που πετούσε ο Δευκαλίωνας μεταμορφώνονταν σε άνδρες και αυτές που πετούσε η Πύρρα μεταμορφώνονταν σε γυναίκες. Από την πρώτη δε πέτρα που πέταξε ο Δευκαλίωνας προήλθε ο Έλληνας, γενάρχης των Ελλήνων.
Ο Δευκαλίων και η Πύρρα απόκτησαν εκτός από τον Έλληνα, τον Αμφικτύωνα, τη Πρωτογένεια, τη Μελανθώ, τη Θυία (ή Αιθυία) και την Πανδώρα. Ο πρωτότοκος γιος τους ο Έλλην έγινε γενάρχης των Ελλήνων. Ο Αμφικτύων, κυβέρνησε την Αθήνα μετά τον Κραναό. Ο ίδιος ο Δευκαλίων, έγινε ο βασιλιάς της Φθίας και της Θεσσαλίας.
Ο γενάρχης των Ελλήνων, ο Έλλην, γέννησε με την Ορσηίδα τρεις γιους, τον Δώρο τον Ξούθο και τον Αίολο τους πρώτους αρχηγούς των Ελλήνων.
Ο Ξούθος βασίλεψε στη Πελοπόννησο και έκανε δύο γιους, τον Αχαιό και τον Ίωνα από τους οποίους οι Αχαιοί και οι Ίωνες πήραν τα ονόματά τους. Ο Αίολος βασίλεψε στη Θεσσαλία και οι κάτοικοι ονομάσθηκαν Αιολείς απ'αυτόν. Ο Δώρος και οι άνθρωποι του που ονομάστηκαν Δωριείς εγκαταστάθηκαν στις περιοχές ανατολικά του Παρνασσού.
Ο Αμφικτύων ήταν πατέρας του Λοκρού, ο οποίος ίδρυσε την Λοκρίδα.
Η εκδοχή του Δευκαλίωνα και της Πύρρας είναι αυτή που διαδόθηκε ευρύτατα από τις υπόλοιπες σχετικές παραδόσεις και επικράτησε όλων των άλλων και κατά την εποχή του Πλουτάρχου εμπλουτίστηκε και με άλλα στοιχεία και λεπτομέρειες που προέρχονται από ασιατικές παραδόσεις, θυμίζουν σε πολλά σημεία τους την εκδοχή που μας διηγείται η Βίβλος.
Ο Δευκαλίων, λοιπόν, και οι δικοί του ήταν οι μόνοι που γλίτωσαν από τον τρομερό κατακλυσμό, σύμφωνα με την Ελληνική μυθολογία. Αλλά σε πιο κατακλυσμό αναφέρεται η Ελληνική μυθολογία; Μήπως στο παγκόσμιο κατακλυσμό που σύμφωνα με τον Πλάτωνα έγινε γύρω στο 9600 π.Χ. και βυθίσθηκε η Ατλαντίδα μέσα σε μια μέρα και νύχτα; Η ημερομηνία αυτή επιβεβαιώνεται και από τις παραδόσεις άλλων αρχαίων λαών. Ή μήπως υπήρχε και άλλος κατακλυσμός μικρότερος, γύρω στο 7000 π.Χ. ή ακόμα και στο 5000 π.Χ, όπως πολλοί μελετητές παραδέχονται, στον οποίο βυθίσθηκε και το υπόλοιπο τμήμα της Ατλαντίδος που επέζησε; Αν ισχύει η δεύτερη εκδοχή τότε αυτό σημαίνει ότι η Ατλαντίδα δεν καταποντίστηκε στα γρήγορα αλλά σταδιακά, και σ'αυτό το σημείο ο Πλάτων σφάλει.
Το ότι υπήρχαν πολλοί κατακλυσμοί, όμως, το αναφέρει και ο Πλάτων στο διάλογο "Τίμαιος" (22CD και 23 Β).
Στα κεφάλαια αυτά ο Πλάτων αναφέρει ένα μέρος της συζήτησης που είχε κάνει ο Σόλων με τους ιερείς της Αιγύπτου. Αναφέρουμε, τα συγκεκριμένα κεφάλαια(22ABCD, 23B):
" ...Κάποτε που θέλησε ο Σόλων να τους παρασύρει (εννοεί: τους ιερείς της Αιγύπτου) να μιλήσουν για τα παλιά γεγονότα, άρχισε να τους διηγείται για όσα εδώ στην Αθήνα θεωρούνται αρχαιότατα. Για τον Φορωνέα, τον οποίο ονόμασαν πρώτο και για τη Νιόβη και για τα μετά τον κατακλυσμό. Διηγήθηκε επίσης για τον Δευκαλίωνα και την Πύρρα, πως διαβίωσαν μετά τον κατακλυσμό, και για τους απογόνους τους, και προσπάθησε να καθορίσει πόσα έτη παρήλθον από όσα έλεγε και να χρονολογήσει. Κάποιος από τους ιερείς πολύ ηλικιωμένος, του είπε τότε: ...Πολλές καταστροφές ανθρώπων έχουν γίνει και θα γίνουν από πολλά αίτια, οι πλέον μεγαλύτερες από πυρκαγιές και κατακλυσμούς, και οι μικρότερες από αμέτρητα άλλα αίτια. Π.χ. η παράδοση που επικρατεί εις τη χώρα σας ότι δηλαδή κάποτε ο Φαέθων, ο γιος του Ηλίου, αφού έζευξε το άρμα του πατρός του, επειδή δεν είχε την ικανότητα να ακολουθήσει τον ίδιο με τον πατέρα του δρόμο, και πυρπόλησε ότι υπήρχε πάνω στη γη και ο ίδιος κτυπηθείς από κεραυνό εφονεύθη, αυτό λέγεται ως μύθος, ενώ η πραγματικότητα είναι η παράλλαξη (σημείωση: μεταβολή της κυκλικής κίνησης) των περιστρεφομένων γύρω από τη γη ουρανίων σωμάτων που προκαλεί καταστροφή για πολλά χρόνια, από τις πυρκαγιές, των όντων πάνω στη γη....".
Και παρακάτω ο Αιγύπτιος ιερέας λέει στο Σόλωνα (23B): "Όσα λοιπόν είπες προηγουμένως, Σόλων, για τις δικές σας παραδόσεις περί γενεαλογιών, ελάχιστα διαφέρουν από παιδικά παραμύθια. Διότι εσείς ενθυμείσθε μόνο ένα κατακλυσμό της γης (σημείωση: τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα), ενώ έγιναν πολλοί πιο παλιά....."
Όσα αναφέραμε δείχνουν το αρχέγονο ιστορικό βάθος των ελληνικών μύθων! Πρέπει δε να τονίσουμε ότι ο μύθος δεν είναι κατ'ανάγκην παραμύθι αλλά οι αναφορές του έχουν έναν ενδεχόμενο ιστορικό πυρήνα! Ο μύθος συνήθως έχει δυο στόχους να διδάξει και να πληροφόρηση με κωδικοποιημένες εικόνες ή με υπερβολές και αλληγορίες όπως θα λέγαμε σήμερα. Το πόσες πληροφορίες έχουν χαθεί για το απώτατο παρελθόν των Ελλήνων και της μεσόγειου γενικότερα το δείχνει ο μύθος του Δευκαλίωνα τον οποίον αναφέραμε προηγουμένως.
Διαβάστε παρακάτω και θα καταλάβετε!
«Έτσι έχει ο μύθος του Δευκαλίωνος. Αυτή η γενιά των ανθρώπων δεν είναι η πρώτη, αλλά της πρώτης εκείνης γενιάς οι άνθρωποι όλοι χάθηκαν, αυτοί δε γένος δεύτερο είναι του Δευκαλίωνος που το πλήθος της παντού αποίκησε. Περί δε εκείνων των (πρώτων) ανθρώπων αυτά μυθολογούνται, ότι μεγάλοι υβρισταί έγιναν και αθέμιτα έργα έπρατταν, ούτε όρκους τηρούσαν, ούτε ξένους φιλοξενούσαν, ούτε και ικέτες ανέχοντο, έτσι επήλθε σ'αυτούς η μεγάλη συμφορά. Αυτή η ίδια η γη, πολύ ύδωρ ανέδυε, και βροχές μεγάλες έγιναν και οι ποταμοί τεραστίως διογκώθηκαν και η θάλασσα τόσο πολύ ανέβη, ώστε τα πάντα σκέπασε το νερό και έτσι χάθηκαν όλοι! Ο Δευκαλίων δε, ευσεβής και συνετός, μόνος των ανθρώπων απέμεινε για (να γεννήσει) την γενιά την δεύτερη. Η δε σωτηρία έτσι έγινε. Μεγάλη λάρνακα (κιβωτό) αυτός είχε και σ'αυτήν επιβίβασε παιδιά[8] και γυναίκες. Κατέφθασαν δε και επιβιβάσθηκαν (στην κιβωτό επίσης) και χοίροι και ίπποι και λέοντες κατά γένη και όφεις και ακόμα όλα όσα την γη μοιράζονται, πάντα κατά ζεύγη. Ο δε (Δευκαλίων) τα δέχθηκε όλα, γιατί μεταξύ τους δεν εβλάπτοντο, διότι εκ Διός φιλία έγινε μεταξύ τους και σε μια λάρνακα πάντες έπλευσαν όσο το ύδωρ επικρατούσε. Αυτά ιστορούν οι Έλληνες περί Δευκαλίωνος»
Λουκιανός «περί της συρίης θεού» 12.3
Οι περιγραφές του κατακλυσμού στην Σαμοθράκη έχουν πράγματι εξαιρετικό ενδιαφέρον: «Τώρα θα σας διηγηθώ την ιστορία των νησιών του Αιγαίου αρχίζοντας από την Σαμοθράκη... Το νησί κατοικούσαν αυτόχθονες... λένε ότι στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Σαόννησος... Οι Σαμόθρακες διηγούνται ότι πριν από τους κατακλυσμούς που έγιναν σε άλλους λαούς συνέβη εκεί ένας άλλος μεγάλος κατακλυσμός στην διάρκεια του οποίου άνοιξε το στενό στις «Κυανές πέτρες» (οι μυθικές συμπληγάδες) και στην συνέχεια (άνοιξε) ο Ελλήσποντος. Γιατί η θάλασσα του Εύξεινου πόντου ήταν πρώτα λίμνη και φούσκωσε σε τέτοιο σημείο που από την πίεση του ρεύματος ξεχύθηκαν με ορμή τα νερά στον Ελλήσποντο και κατέκλυσαν μεγάλο μέρος από τα Ασιατικά παράλια και όχι και λίγη πεδινή έκταση της Σαμοθράκης μετατράπηκε σε θάλασσα. Και γι'; αυτόν τον λόγο στα μεταγενέστερα χρόνια μερικοί ψαράδες ανασύρουν με τα δίχτυα τους λίθινα κιονόκρανα, γιατί ακόμα και πόλεις κατακλύστηκαν απ'; τα νερά. Κι'; όσοι γλίτωσαν απ'; τον κατακλυσμό κατέφυγαν στα ψηλότερα μέρη του νησιού. Αλλά καθώς η θάλασσα ανέβαινε ολοένα και ψηλότερα, ευχήθηκαν στους θεούς του τόπου κι'; όταν σώθηκαν σε ανάμνηση του γεγονότος ύψωσαν πέτρινα σύνορα γύρω-γύρω απ'; το νησί κι'; έκτισαν βωμούς. Είναι φανερό λοιπόν ότι η Σαμοθράκη ήταν κατοικημένη πριν απ? τον κατακλυσμό»
Διόδωρος Σικελιώτης ιστορική βιβλιοθήκη 5.47
Πηγή: http://gr.news.yahoo.com
http://www.mystikaperasmata.gr/home/1733-o-kataklysmos-toy-defkaliona-kai-o-ellin


Ποιους κυνηγούν οι Ερινύες;

$
0
0


Στην ελληνική παράδοση {μυθιστορία} υπάρχουν οι Ερινύες, οι θεές της εκδίκησης, επισημαίνει σε μια απάντησή του ο κ. Σαμαράς στη γερμανική εφημερίδα «Handelsblatt». Και εμμέσως απαντά ότι δεν θέλει να τον κυνηγούν για αυτά που δεν τόλμησε να κάνει...

Δυστυχώς όμως για τον Πρωθυπουργό αλλά και όλο το πολιτικό σύστημα, οι Ερινύες είναι εδώ και τους καταδιώκουν. Και γι'αυτά που έκαναν και γι'αυτά που δεν τόλμησαν να κάνουν και για το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα που καλλιέργησαν με την ανοχή και τη συνενοχή τους εδώ και πολλά χρόνια.
Δεν έχουν όλοι προφανώς τον ίδιο βαθμό ευθύνης, αλλά κανείς δεν είναι αθώος του αίματος. Και αυτό πληρώνουν τώρα με τη συνολική απαξίωση που εισπράττουν και από αυτούς που θίγονται αλλά και από όσους ευεργετήθηκαν
από την πολιτική τους. Μια κοινωνία που βρίσκεται εν βρασμώ, που βλέπει το έδαφος να φεύγει κάτω από τα πόδια της, που αντιλαμβάνεται όλο και πιο επώδυνα ότι το επίπεδο ζωής που θεωρούσε δεδομένο καταρρέει, δεν μπορεί ούτε να σκεφτεί ούτε να αντιδράσει ορθολογικά. Πολύ περισσότερο όταν θεωρεί, δικαίως ή αδίκως, ότι το κλίμα ανομίας, που ξεκινούσε από την κορυφή και διαπερνούσε όλα τα κοινωνικά στρώματα, αποτελεί περίπου δικαίωμα και κατάκτησή της...
Η εισβολή στο Πεντάγωνο και η κοινωνική κατακραυγή που ξεσήκωσαν οι περιβόητες λίστες με τους φοροφυγάδες αποτελούν δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα για το πώς μια απρόβλεπτη εξέλιξη μπορεί να αποσταθεροποιήσει το πολιτικό σύστημα. Θεσμοί, δικαιώματα, υποχρεώσεις, αντιδράσεις είναι αυτή την ώρα απολύτως απονομιμοποιημένα. Και ο καθένας θεωρεί ότι μπορεί να διεκδικήσει με όποιον τρόπο θεωρεί αυτός πρόσφορο αυτό που θεωρεί δίκιο του. Ολα τα μέσα είναι πλέον θεμιτά, ακόμη κι αν καταστρέφουν τον σκοπό για τον οποίο χρησιμοποιούνται...
Η εξουσία περιφέρει αμήχανη και άβουλη λίστες φοροφυγάδων, ενώ η κοινωνία είναι πεπεισμένη ότι απλώς συγκαλύπτει μεγαλοκαρχαρίες συνεργάτες και χρηματοδότες της, την ώρα μάλιστα που ετοιμάζει αιματηρές περικοπές σε μισθούς και συντάξεις. Οι συνδικαλιστές καλούν σε καταλήψεις και εξεγέρσεις. Οι δικαστές αγνοούν το Σύνταγμα και επί της ουσίας απεργούν γιατί τους κόβουν τους μισθούς τους. Οι εκπαιδευτικοί απειλούν γιατί δεν γουστάρουν την αξιολόγηση. Χρυσαυγίτες και ακροαριστεροί οργανώνουν μηχανοκίνητες πορείες για την προστασία μας. Εκβιαστές και νταβατζήδες απειλούν μέσα από blogs. Mεγαλοεπιχειρηματίες «σκοτώνονται» για το ποιος θα εφορμήσει πρώτος στα φιλέτα του Δημοσίου. Από όποια πλευρά και αν το δεις, είμαστε μια χώρα που αυτοκτονεί καθημερινά, που αντί να ανασκουμπωθεί μήπως και καταφέρει να σωθεί συνθλίβεται όλο και περισσότερο μεταξύ οργής, απελπισίας, αναξιοπιστίας και αναξιοκρατίας.
Αυτόν τον κατήφορο δεν τον μπορούμε, δεν τον αξίζουμε, δεν τον αντέχουμε... Το θέμα είναι ποιοι και με ποιες δυνάμεις θα μπορέσουν να βάλουν φρένο...
Πηγή: http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=478346
http://mystikaperasmata.gr

Μινωίτισσα η θεά Αθηνά

$
0
0

Διαχρονική η λατρεία της σύμφωνα με τον διευθυντή του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου που ανασκάπτει στη Μίλητο

Oι Κρήτες του βασιλιά Μίνωα είχαν ταξιδέψει ωςτα βάθη της Μικράς Ασίας και είχαν εγκατασταθεί στη Μίλητο. Αλλά μαζί τους φαίνεται ότι πήραν και τη θεά Αθηνά αφού, όπως δείχνουν σύγχρονες ανασκαφές και μελέτες, η προέλευσή της μπορεί να είναι μινωική! Τα συμπεράσματα αυτά καταθέτει ο διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στην Αθήνα κ. Βολφ-Ντίτριχ
Νιμάγερ, ανασκαφέας του ιερού της Αθηνάς στη Μίλητο, λέγοντας: «Η Αθηνά ήταν μία θεότητα τόσο πρώιμη όσο η Εποχή του Χαλκού, πιθανώς μάλιστα είχε μινωική καταγωγή.Φαίνεται ότι η λατρεία της στο ιερό της Μιλήτου εκτείνεται σε μία περίοδο που φθάνει σε διάρκεια περίπου τα 1.200 χρόνια».

Φωτογραφία: Αγαλμα της θεάς Αθηνάς στο αέτωμα της Ακαδημίας Αθηνών. Σύμφωνα με ερευνητές η θεότητα πιθανώς είχε μινωική καταγωγή


Οι ανασκαφές των Γερμανών στη Μίλητο διαρκούν περισσότερο από έναν αιώνα και έφεραν το
συγκεκριμένο ιερό στο φως ήδη από το 1904. Πολύ αργότερα όμως, μόλις το 1999, εντοπίστηκε η μινωική χρονολόγησή του. «Στις νέες μας ανασκαφές στον χώρο του ιερού της Αθηνάς βρήκαμε ένα μινωικό ιερό της Νεοανακτορικής περιόδου με σειρά πλίνθινων βωμών, αλλά και λατρευτικά αντικείμενα.Μεταξύ τους υπήρχαν τελετουργικά αγγεία,τμήματα επίχριστων τραπεζών προσφορών,αναθήματα και σπαράγματα τοιχογραφιών» είπε ο κ. Νιμάγερ κατά την ομιλία του με θέμα «Το ιερό της Αθηνάς στη Μίλητο: Η διαχρονικότητα της λατρείας από τη Μινωική στην Αρχαϊκή περίοδο» στο πλαίσιο των σεμιναρίων Μινωικής Αρχαιολογίας στην Αρχαιολογική Εταιρεία.

Ωσότου όμως οι αρχαιολόγοι οδηγηθούν σε αυτό το συμπέρασμα μεσολάβησαν πολλά. Ο ναός είχε αποκαλυφθεί κάτω από τα λείψανα δύο άλλων ναών της Αρχαϊκής εποχής σε ένα ανασκαφικό στρώμα κατοίκησης όπου βρέθηκε κεραμεική που χρονολογήθηκε στη Μυκηναϊκή εποχή. Στη συνέχεια των ανασκαφών (από το 1930 ως το 1968) που περιελάμβαναν την έρευνα αυτών των στρωμάτων αποκαλύφθηκαν τρεις φάσεις της Εποχής του Χαλκού, που συνδυάζονταν μάλιστα με αρχιτεκτονικά λείψανα.

Το επίπεδο της πρώτης φάσης περιελάμβανε μινωική κεραμεική της Νεοανακτορικής περιόδου, ενώ τα επίπεδα της δεύτερης και της τρίτης είχαν μυκηναϊκή κεραμεική. Ο παλαιότερος ναός της Αθηνάς είχε κτισθεί απευθείας επάνω σε μυκηναϊκό οικοδόμημα με πλούσια ευρήματα, το οποίο ονομάστηκε από τους ανασκαφείς «Μέγαρον». Μάλιστα οι τότε ανασκαφείς Βάικερτ, Μάλβιτς και Κλάιμερ ερμήνευσαν το «Μέγαρον» ως ένα λατρευτικό οικοδόμημα πρόδρομο του ιερού της Αθηνάς, θεωρώντας το ως ένδειξη για τη διαχρονικότητα της λατρείας της από η μυκηναϊκή περίοδο. Πέραν αυτών όμως, όπως είπε ο κ. Νιμάγερ, η εύρεση μινωικών καταλοίπων επιβεβαίωσε και την παράδοση σύμφωνα με την οποία οι Κρήτες της εποχής του Μίνωα είχαν εγκατασταθεί στη Μίλητο.

Τη θεωρία αυτή όμως προσπάθησε να ανατρέψει μόλις πριν από λίγα χρόνια, το 2000, ο Χελντ στο βιβλίο του «Το ιερό της Αθηνάς στη Μίλητο» υποστηρίζοντας ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις για την ύπαρξη ιερού της Εποχής του Χαλκού, που να προηγείται δηλαδή του γνωστού ως τότε ιερού της Αθηνάς.

Οπως κατέθεσε όμως ο διευθυντής του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου, η δική του ανασκαφική ομάδα είχε ήδη προλάβει να αποκαλύψει το μινωικό ιερό.



Ευρήματα από το ιερό της Αθηνάς στη Μίλητο

«Στη συνέχεια η Μίλητος ήταν μία μυκηναϊκή εγκατάσταση.Αν και τα υστερότερα επίπεδα κατοίκησης της Εποχής του Χαλκού και εκείνα της Πρώιμης Εποχής του Σιδήρου ήταν πολύ κατεστραμμένα από οικοδομικές δραστηριότητες της Ρωμαϊκής περιόδου, εν τούτοις υπάρχουν αρκετές ενδείξεις για να υποστηρίξουν ότι οι Μυκηναίοι ανανέωσαν τη λατρεία,η οποία συνεχίσθηκε διαχρονικά ως το 490 π.Χ.,όταν το ιερό καταστράφηκε από τους Πέρσες» καταλήγει ο κ. Νιμάγερ.

Πηγή: tovima.gr

ΜΑΝΗ: Μυκηναϊκό ανάκτορο ήρθε στο φως στη Σπάρτη [Εικόνες]

$
0
0


Ένα νέο μυκηναϊκό ανάκτορο φέρνουν στο φως στην πεδιάδα της Σπάρτης οι αρχαιολογικές έρευνες που πραγματοποιούνται από το 2009 στο λόφο του Αγίου Βασιλείου, κοντά στο χωριό Ξηροκάμπι Λακωνίας. Κατά την ανασκαφική έρευνα ανευρέθησαν επίσης πολλές πινακίδες Γραμμικής Β’ Γραφής, της πρώτης δηλαδή
καταγραφής της Ελληνικής γλώσσας.
Όπως αναφέρει σε ανακοίνωση του το υπουργείου Πολιτισμού, οι γραπτές αυτές μαρτυρίες συνιστούν το πολυτιμότερο εύρημα της ανασκαφής, που καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό καθώς εντάσσεται στη σφαίρα της πρωτοϊστορίας για τον ελληνικό χώρο, όπου τα γραπτά τεκμήρια είναι ελάχιστα.
Η ανασκαφή στον ‘Αγιο Βασίλειο διεξάγεται τα τελευταία χρόνια υπό τη διεύθυνση της επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων κυρίας Αδαμαντίας Βασιλογάμβρου και χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο σπουδαίες συστηματικές ανασκαφές στον τομέα της ελληνικής πρωτοϊστορίας.
Συγκεκριμένα, με την εφαρμογή μεθόδων γεωφυσικής διασκόπησης έχουν εντοπιστεί θαμμένα οικοδομικά κατάλοιπα με σταθερό προσανατολισμό σε έκταση 35 τουλάχιστον στρεμμάτων. Η αρχή της εγκατάστασης ανάγεται στην μεταβατική περίοδο από την Μεσοελλαδική στην Υστεροελλαδική-Μυκηναϊκή εποχή (17ος-16ος αι. π.Χ.), στην οποία χρονολογείται το νεκροταφείο κτιστών κιβωτιόσχημων τάφων και απλών λάκκων στην κορυφή του λόφου. Στην ίδια εποχή χρονολογείται και η πρώτη οικοδομική φάση της εγκατάστασης, η οποία, σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, καταστράφηκε κατά την ΥΕ ΙΙΒ-ΙΙΙΑ1 περίοδο (τέλη 15ου-αρχές14ου αι. π.Χ), πιθανόν από πυρκαγιά.
Μετά την πρώτη αυτή καταστροφή, ιδρύονται νέα ισχυρά και εκτεταμένα ανακτορικά κτήρια. Αυτά αναπτύσσονται περιμετρικά μιας μεγάλης κεντρικής αυλής, στις δύο πλευρές της οποίας (νότια και δυτική) έχει αποκαλυφθεί στοά επί πεσσοκιονοστοιχίας.\



Σε δωμάτιο του ορόφου της Δυτικής Στοάς φυλασσόταν ένα αρχείο του ανακτόρου, η ανασκαφή του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη. Οι ωμές πήλινες πινακίδες, στις οποίες ήσαν χαραγμένα τα κείμενα σε γραμμική Β γραφή, διατηρήθηκαν χάρη σε πυρκαγιά που επίσης κατέστρεψε τα νέα ανακτορικά κτήρια κατά την ΥΕ ΙΙΙ Α περίοδο (14ος αι. π.Χ.).

http://maniatiko-report.blogspot.gr/2017/10/blog-post_79.html

Αποκρυπτογράφηση επιγραφής 3.200 ετών: Μιλά για τους μυστηριώδεις Λαούς της Θάλασσας και έναν πρίγκιπα της Τροίας

$
0
0




Μία πέτρινη πλάκα 3.200 ετών, η οποία φέρει επιγραφή που αναφέρεται σε έναν πρίγκιπα της Τροίας και πιθανώς στους μυστηριώδεις «Λαούς της Θάλασσας» (οι επιδρομές των οποίων θεωρείται πως έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην κατάρρευση των πολιτισμών της Εποχής του Χαλκού στην ανατολική Μεσόγειο) αποκρυπτογραφήθηκε από αρχαιολόγους.
Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του LiveScience, η επιγραφή, μήκους 29 μέτρων, περιγράφει την άνοδο ενός ισχυρού βασιλείου, ονόματι Μίρα, το οποίο
πραγματοποίησε μια στρατιωτική εκστρατεία με επικεφαλής έναν πρίγκιπα από την Τροία, ονόματι Μούξους.
Η επιγραφή είναι γραμμένη στη Λουβική γλώσσα- τη γλώσσα του λαού των Λουβίων, για τους οποίους τα ερωτηματικά εξακολουθούν να είναι πολλά: Ενδεικτικά, μόλις γύρω στους 20 μελετητές ανά τον κόσμο είναι σε θέση να τη διαβάσουν σήμερα, Μεταξύ αυτών η Φρεντ Γουντχούιζεν, ανεξάρτητος ερευνητής, ο οποίος κατάφερε να αποκρυπτογραφήσει ένα αντίγραφο της επιγραφής.
Ο Γουντχούιζεν και ο Έμπερχαρντ Ζάνγκερ, γεωαρχαιολόγος και πρόεδρος του Ιδρύματος Λουβικών Μελετών, θα προβούν σε αναλυτικές δημοσιεύσεις τον Δεκέμβριο, στο Proceedings of the Dutch Archaeological and Historical Society. Όπως αναφέρει το LiveScience, αν η επιγραφή είναι αυθεντική παρέχει μια πολύτιμη ματιά σε μια περίοδο κατά την οποία οι, αποκαλούμενοι σήμερα «Λαοί της Θάλασσας»- θεωρείται πως επρόκειτο για μια χαλαρή συμμαχία φύλων/ λαών- προκάλεσαν την κατάρρευση πόλεων και πολιτισμών στη Μέση Ανατολή. Το βασίλειο της Μίρα, το οποίο πραγματοποίησε την προαναφερθείσα εκστρατεία, εκτιμάται πως ανήκε σε αυτή τη συμμαχία.
Ένας «Τρωικός πόλεμος»;
Η επιγραφή μιλά για το πώς ο βασιλιάς Κουπαντακουρούντας κυβερνούσε ένα βασίλειο ονόματι Μίρα, στη σημερινή δυτική Τουρκία. Η Μίρα είχε υπό τον έλεγχό της την Τροία, σύμφωνα με την επιγραφή- στην οποία αναφέρεται ότι ο Τρώας πρίγκιπας Μούξους ηγήθηκε μιας ναυτικής εκστρατείας που είχε ως αποτέλεσμα την κατάκτηση της Ασκελόν στο σημερινό Ισραήλ και την ανέγερση ενός φρουρίου εκεί.
bronze age ships
Ειδικότερα, όπως αναφέρεται σε σχετικό δημοσίευμα του PhysOrg, όταν ο Κουπαντακουρούντας θεώρησε πως το βασίλειό του ήταν αρκετά ισχυρό, γύρω στο 1190 πΧ, έστειλε τις στρατιές του προς την ανατολή, εναντίον των βασιλείων που ήταν υποτελή στους Χετταίους. Μετά από μια σειρά επιτυχών εκστρατειών στην ξηρά, δημιουργήθηκε ένας στόλος από τις ενωμένες δυνάμεις της δυτικής Μικράς Ασίας, ο οποίος επιτέθηκε εναντίον πολλών πόλεων στις ακτές της νότιας και της νοτιοανατολικής Μικράς Ασίας, της Συρίας και της Παλαιστίνης. Του στόλου αυτού ηγήθηκαν τέσσερις πρίγκιπες, μεταξύ αυτών και ο Μούξους της Τροίας. Οι εκστρατείες αυτές είχαν ως αποτέλεσμα οι Λούβιοι να φτάσουν μέχρι τα σύνορα της Αιγύπτου. Γενικότερα, εκτιμάται πως η δραστηριότητα των Λουβίων αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι των εισβολών/ επιδρομών των Λαών της Θάλασσας- μια θεωρία η οποία δείχνει να αποκτά δυναμική τα τελευταία χρόνια.
trojan war
Επίσης, στην επιγραφή περιγράφεται η πορεία του Κουπαντακουρούντας μέχρι την κατάκτηση του θρόνου της Μίρα. Ο πατέρας του, βασιλιάς Μασουΐτας, πήρε τον έλεγχο της Τροίας μετά την εκθρόνιση ενός Τρώα βασιλιά ονόματι Βάλμους. Λίγο μετά, ο Μασουΐτας επανέφερε τον Βάλμους στον θρόνο της Τροίας, με αντάλλαγμα την πίστη και υπακοή του στη Μίρα. 
Ο Κουπαντακουρούντας έγινε βασιλιάς μετά τον θάνατο του πατέρα του και εδραίωσε τον έλεγχό του στην Τροία, αν και δεν έγινε βασιλιάς της: Στην επιγραφή χαρακτηρίζεται «προστάτης» της Τροίας (η οποία αποκαλείται Βιλούσα, ένα αρχαίο όνομα για την πόλη).
Η ίδια η επιγραφή δεν υπάρχει πλέον, καθώς καταστράφηκε τον 19ο αιώνα, αλλά υπάρχουν αρχεία για αυτήν, περιλαμβανομένου ενός αντιγράφου, που κατείχε ο Τζέιμς Μέλααρτ, ένας διάσημος αρχαιολόγος που πέθανε το 2012. Ο Μέλααρτ ανακάλυψε πολλούς αρχαιολογικούς χώρους στη ζωή του, ο πιο γνωστός εκ των οποίων ήταν η Τσατάλ Χουγιούκ: Μια μεγάλη πόλη 9.500 ετών στην Τουρκία, για την οποία κάποιοι πιστεύουν πως είναι η παλαιότερη του κόσμου. 
Ο Μέλααρτ άφησε πίσω του σημειώσεις και οδηγίες, όπου επισήμαινε ότι η επιγραφή δεν ήταν δυνατόν να αποκρυπτογραφηθεί πλήρως και να δημοσιοποιηθεί- και ότι άλλοι μελετητές θα έπρεπε να ασχοληθούν μαζί της. Ωστόσο, κάποιοι επιστήμονες έχουν εκφράσει προβληματισμούς για το ενδεχόμενο η επιγραφή να είναι πλαστή- ένα κατασκεύασμα του ίδιου του Μελάαρτ ή κάποιου άλλου.
james mellaart
Ο Μέλααρτ είχε αναφερθεί στην ύπαρξη της επιγραφής σε τουλάχιστον μία δημοσίευσή του, το 1992, στο journal της Anglo-Israel Archaeological Society, ωστόσο ποτέ δεν την περιέγραψε πλήρως σε επιστημονική δημοσίευση. Σύμφωνα με τις σημειώσεις του, η επιγραφή αντιγράφηκε το 1878 από έναν αρχαιολόγο ονόματι Zωρζ Περό, κοντά σε ένα χωριό με το όνομα Μπεικόι στη σημερινή Τουρκία. Λίγο μετά την καταγραφή της επιγραφής, οι ντόπιοι χρησιμοποίησαν την πλάκα ως υλικό για την κατασκευή ενός τζαμιού. Λίγο μετά οι αρχές έκαναν έρευνες στο χωριό και βρήκαν τρεις χάλκινες πλάκες με επιγραφές, η τύχη των οποίων σήμερα αγνοείται- είναι παντελώς άγνωστο τι μπορεί να έγραφαν.
Ένας μελετητής ονόματι Μπαχαντίρ Αλκίμ (πέθανε το 1981) ανακάλυψε την καταγραφή του Περό και έκανε αντίγραφο, το οποίο ο Μελάαρτ με τη σειρά του αντέγραψε και πρόσφατα αποκρυπτογράφησε ελβετο-ολλανδική ομάδα επιστημόνων. 
Σημειώνεται επίσης πως ο Μελάαρτ ήταν μέλος ομάδας ερευνητών που, ξεκινώντας από το 1956, προσπαθούσε να αποκρυπτογραφήσει και δημοσιοποιήσει το αντίγραφο της επιγραφής που είχε κάνει ο Περό, μαζί με τις χαμένες χάλκινες πλάκες και άλλες λουβικές επιγραφές. Στις σημειώσεις του Μελάαρτ αναφέρεται πως η ομάδα δεν τα κατάφερε να ολοκληρώσει το έργο της πριν τα περισσότερα από τα μέλη της πεθάνουν. Ο Μελάαρτ ήταν ο τελευταίος που έμεινε, και πέθανε σε ηλικία 86 ετών. Οι ερευνητές της ελβετο-ολλανδικής ομάδας ανακάλυψαν πως είχε καταβάλει πολυετείς προσπάθειες να αποκωδικοποιήσει τα αντίγραφα των διαφορετικών λουβικών επιγραφών που είχε στην κατοχή του, ωστόσο δεν μπορούσε να διαβάσει λουβικά: Είχε μπει στην ομάδα λόγω των γνώσεών του πάνω στο αρχαιολογικό «ανάγλυφο» της δυτικής Τουρκίας. Άλλα μέλη της ομάδας ωστόσο, μπορούσαν να το κάνουν.
Αμφιβολίες
Μιλώντας στο LiveScience, επιστήμονες που δεν συμμετείχαν στην έρευνα εξέφρασαν προβληματισμούς για το ενδεχόμενο να πρόκειται για πλαστή επιγραφή, υποστηρίζοντας πως μέχρι να βρεθούν αρχεία για αυτήν που να μην προέρχονται από τον Μέλααρτ δεν μπορεί να είναι σίγουρο πως η επιγραφή υπήρξε στα αλήθεια. Οι Ζάνγκερ και Γουντχούιζεν εκτιμούν ωστόσο πως θα ήταν δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να κάνει μια τέτοια πλαστογραφία ο Μέλααρτ ή κάποιος άλλος. Η επιγραφή είναι πολύ μεγάλη, και ο Μέλααρτ δεν μπορούσε να διαβάσει, πόσο μάλλον να διαβάσει λουβικά, όπως τονίζουν στο paper τους. Επίσης, σημειώνουν πως κανείς δεν είχε καταφέρει να αποκρυπτογραφήσει τα λουβικά μέχρι τη δεκαετία του 1950, κάτι που σημαίνει πως ούτε ο Περό θα ήταν σε θέση να την πλαστογραφήσει. Οι Ζάνγκερ και Γουντχούιζεν υπογραμμίζουν πως σήμερα ελάχιστοι είναι σε θέση να διαβάσουν λουβικά, πόσο μάλλον να γράψουν μια μακροσκελή επιγραφή. Επίσης, προσθέτουν πως δεν είναι σε θέση να σκεφτούν έναν λόγο ο Μέλααρτ να μπει στη διαδικασία να προβεί σε μια τόσο μακρά και πολύπλοκη πλαστογραφία, αλλά να την αφήσει αδημοσίευτη. Σημειώνεται πως ο Μέλααρτ είχε κατηγορηθεί κατά καιρούς για συνεργασίες με λαθρεμπόρους και υπερβολές όσον αφορά σε στοιχεία που στήριζαν τις αρχαιολογικές του απόψεις, ωστόσο ποτέ δεν κατηγορήθηκε για πλαστογραφίες.


Παρόλα αυτά, ο Ζάνγκερ είπε στο LiveScience πως, μέχρι να βρεθούν αρχεία σχετικά με την επιγραφή τα οποία δεν προέρχονται από τον Μέλααρτ, δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί πέρα από κάθε αμφιβολία πως είναι αυθεντική και όχι πλαστή. 
Ο Ζάνγκερ δημοσιεύει λεπτομέρειες σχετικά με την, πλέον αποκωδικοποιημένη, επιγραφή, σε ένα βιβλίο στα γερμανικά με τίτλο «Die Luwier und der Trojanische Krieg – Eine Forschungsgeschichte» (Orell Füssli, 2017) (Οι Λούβιοι και ο Τρωικός Πόλεμος- Η ιστορία μιας έρευνας).

πηγη

Τα τρία άλυτα μυστήρια των Μυκηνών

$
0
0



5

Έδωσαν το όνομά τους στον πρώτο μεγάλο ελληνικό πολιτισμό που αναπτύχθηκε στην ηπειρωτική Ελλάδα κατά την ύστερη Εποχή του Χαλκού (1600-1100 π.Χ.).

Ο μυκηναϊκός πολιτισμός επινοήθηκε ως όρος από τους αρχαιολόγους, που τον εμπνεύστηκαν από το σημαντικότερο κέντρο της εποχής, τις πολύχρυσες Μυκήνες, όπως τις παραδίδει ο Ομηρος, μιλώντας για την ηγεμονική δύναμη
ανάμεσα σε όλους τους Ελληνες.
Μόνο που, αν και εφόσον ο Τρωικός Πόλεμος έγινε όντως, και αν και εφόσον έγινε περί το 1150 π.Χ. όπως υπολογίζουν οι επιστήμονες, όχι μόνο οι Μυκήνες αλλά και όλα τα μυκηναϊκά βασίλεια είχαν ήδη παρακμάσει και καταστραφεί.
Δεν είναι το μόνο μυστήριο που καλείται να λύσει η αρχαιολογία με επιστημονικό τρόπο. Οι Μυκήνες αποτελούν από μόνες τους μυστήριο. Κανείς δεν ξέρει από πού ήρθαν στην Αργολίδα οι πρώτοι κάτοικοι, οι οποίοι, πάντως, ανήκαν σε ελληνικά φύλα.
Ξέρουμε όμως μέχρι πού έφτασαν: μέχρι την κεντρική και βόρεια Ευρώπη (παραδουνάβιες περιοχές, Βαλτική, Καρπάθια) και μέχρι τη Σαρδηνία και την Κάτω Ιταλία, αλλά και την Αίγυπτο, τη μικρασιατική ακτή, τη Μεσοποταμία σε αναζήτηση πρώτων υλών και αγορών. Μάλιστα, αυτοί οι δεινοί έμποροι είχαν συναλλαγές μέχρι τη νότια Αγγλία, όπως διαπιστώνεται και πάλι από τα ευρήματα. Κάποιος υπήρξε ο μετακομιστής εμπορευμάτων τους, μας λέει η έφορος αρχαιοτήτων Αργολίδας, Αλκηστις Παπαδημητρίου.
Αφορμή για τη συζήτηση μαζί της υπήρξε η έκδοση του τόμου «Μυκήνες» από το Κοινωφελές Ιδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση στη σειρά «Ο κύκλος των μουσείων». Ενα έργο γραμμένο με επιστημοσύνη και αγάπη, το οποίο έρχεται να προστεθεί σε άλλους 16 τόμους που υπάρχουν με μορφή δωρεάν e-book στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος. Ταυτοχρόνως, ο φροντισμένος τόμος, με εξαιρετικές φωτογραφίες του Σωκράτη Μαυρομμάτη, και τη βοήθεια των εκδόσεων «Ολκός», προσφέρεται σε περιορισμένα αντίτυπα σε φορείς, σχολεία, πανεπιστήμια και επιστήμονες.
tria-alita-mistiria-mikinon
Αεροφωτογραφία της ακρόπολης των Μυκηνών. Αποψη από νοτιοδυτικά.
Οι Μυκήνες πριν γίνουν πολύχρυσες ήταν ένας μικρός νεολιθικός οικισμός, (7η έως 4η χιλιετία) από τον οποίο βρέθηκαν λίγα κεραμεικά. Πρώτα αρχιτεκτονικά ίχνη κατοίκησης έχουμε από το 2200 έως το 1900 π.Χ. Από το 1650 έως το 1600 δημιουργήθηκαν οι ταφικοί κύκλοι Β’ και Α’ (όπως ονομάστηκαν από τους πρώτους ανασκαφείς). Ο οικισμός, με στρατηγική θέση ώστε να ελέγχει τα περάσματα, τη γεωργία και την κτηνοτροφία στην Αργολίδα, αναπτύσσεται σιγά σιγά.
Το νεκροταφείο της μεσοελλαδικής περιόδου (1900 – 1600 π.Χ.) δείχνει βαθμιαία αύξηση πληθυσμού και δημιουργία ηγεμονικής δύναμης. «Τέλη του 17ου αιώνα π.Χ., η δύναμη αυτή θα αναλάβει την εξουσία και τον έλεγχο όλης της περιοχής, αφήνοντας σε δεύτερη μοίρα το Αργος, το σημαντικότερο κέντρο της Αργολίδας κατά τη μεσοελλαδική εποχή» σύμφωνα με τη δρα Παπαδημητρίου. Οι Μυκήνες μετατρέπονται σιγά σιγά σε τεράστιο κέντρο στον ελλαδικό χώρο.
Ριψοκίνδυνοι ταξιδιώτες
tria-alita-mistiria-mikinon
Χρυσή νεκρική προσωπίδα, γνωστή ως η μάσκα του Αγαμέμνονα.
«Ποιοι ήταν όμως αυτοί οι ρωμαλέοι ηγεμόνες;» αναρωτιέται στο βιβλίο. «Και πώς απέκτησαν τον υπέρογκο πλούτο που τους επέτρεψε να αποσύρουν από την κυκλοφορία και να πάρουν μαζί τους στο ταξίδι για τον άλλο κόσμο, ανάμεσα σε άλλα τιμαλφή, πάνω από 14 κιλά χρυσού με τη μορφή εκπληκτικών έργων τέχνης, πολλά από τα οποία κατασκευάστηκαν πιθανώς από Μινωίτες τεχνίτες σύμφωνα με βασιλικές παραγγελίες, για να εκφράσουν την ιδεολογία της ανερχόμενης νέας τάξης; Η φυσιογνωμία τους, που διαφαίνεται μέσα από τα αρχαιολογικά ευρήματα, έχει πολεμικά χαρακτηριστικά, όπως μαρτυρεί ο λαμπρός οπλισμός που βρέθηκε στους τάφους τους.
Γνωρίζουμε όμως πως ήταν ριψοκίνδυνοι ταξιδιώτες, που αναζήτησαν ευγενή και πολύτιμα μέταλλα στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη. Επίσης, για να προωθήσουν τα πλούσια αγαθά που προέρχονταν από τη γεωργία και την κτηνοτροφία, όπως το κρασί, το λάδι και ενδεχομένως τα υφαντά, συνδέθηκαν στενά με τους Μινωίτες.
Αυτοί πάλι γνώριζαν καλά τους θαλασσινούς δρόμους προς την Αίγυπτο και είναι πιθανό να τους οδήγησαν προς το ακμαίο Μέσο Βασίλειο. Ισως εκεί λοιπόν να πλούτισαν οι πρώιμοι Μυκηναίοι, θέτοντας τις πολεμικές τους αρετές στην υπηρεσία της ξενόφερτης στην Αίγυπτο δυναστείας των Υκσώς που κατέλαβε την εξουσία στα μέσα του 17ου αιώνα π.Χ. Και επειδή τίποτε στην ανθρώπινη Ιστορία δεν είναι τυχαίο ή ξαφνικό, θα πρέπει να δεχτούμε πως οι Μυκηναίοι απέκτησαν σιωπηλά αλλά συστηματικά στη διάρκεια των τριών αιώνων της Μέσης Χαλκοκρατίας τη δύναμη που αντανακλούν τα κτερίσματα των βασιλικών ταφικών περιβόλων. Εξασφάλισαν έτσι για τα γένη τους την πρωτεύουσα θέση, όχι μόνο στην Αργολίδα αλλά και σε ολόκληρη την Πελοπόννησο και έδωσαν το όνομά τους σε ολόκληρο τον σπουδαίο πολιτισμό της Υστερης Εποχής του Χαλκού».

Εγχρωμη αναπαράσταση του μεγάρου της ακρόπολης των Μυκηνών από τον Ε. Ολύμπιο. Γ. Ε. Μυλωνάς, «Πολύχρυσοι Μυκήναι».
Εχοντας εκτιμήσει τη σημασία της Κρήτης, με την ύφεση που παρουσιάζεται στο νησί, εγκαθιστούν μυκηναϊκή δυναστεία στην Κνωσό, ελέγχοντας στην ουσία ολόκληρη τη μεγαλόνησο, όπως και την ηπειρωτική χώρα. Στους Ανακτορικούς χρόνους (14ος – 13ος αι. π.Χ.) κατασκευάζονται στις Μυκήνες τα κυκλώπεια τείχη «με τη βοήθεια των γνώσεων των βασιλικών εταίρων από την αυτοκρατορία των Χετταίων» και ιδρύεται το μεγαλοπρεπές ανάκτορο με όλα του τα παραρτήματα.
Ο μύθος που παρουσιάζει ο Στράβων για τους προϊστορικούς Κύκλωπες τους θέλει να έρχονται από τη Λυκία, όπου και το βασίλειο των Χετταίων.
Μέσα στα τείχη ανεγείρεται ανάκτορο, με χώρους άσκησης εξουσίας, κατοίκησης, εργαστήρια, αποθήκες, και επίσης ένα θρησκευτικό κέντρο. «Η άρχουσα τάξη» αναφέρει η κ. Παπαδημητρίου, «εξακολουθεί να ενταφιάζεται με πλούσια κτερίσματα σε θαλαμωτούς ή εντυπωσιακούς μνημειώδεις θολωτούς τάφους».
Οι Μυκηναίοι έμποροι «κατακλύζουν με τα προϊόντα τους τις αγορές της Μεσογείου, ενώ οι ηγεμόνες εξακολουθούν να επιδεικνύονται μέσω αντικειμένων, ακραιφνούς μυκηναϊκού ύφους πλέον, από πολύτιμα ή εξωτικά υλικά, τα οποία αναδεικνύουν οι εξειδικευμένοι τεχνίτες των ανακτορικών εργαστηρίων». Η πλούσια παραγωγή απαιτεί οργάνωση, γραφειοκρατία και διαχειριστικό έλεγχο. Λογιστικά στοιχεία καταγράφονται σε πήλινες πινακίδες της πρώιμης ελληνικής Γραμμικής Β΄γραφής.

Γυναικεία κεφαλή από ασβεστοκονίαμα. Περιοχή θρησκευτικού κέντρου, 13ος αι. π.Χ.
Η ακμή αυτών των δύο αιώνων, η εξέχουσα θέση που κατείχαν οι ηγεμόνες των Μυκηνών στο σύνολο του μυκηναϊκού κόσμου, «θα προσωποποιηθεί στην ιστορική μνήμη με τον αρχιστράτηγο των Ελλήνων στον Τρωικό πόλεμο, τον μυθικό βασιλιά Αγαμέμνονα» υπογραμμίζει η συγγραφέας. «Ο μύθος, που κρύβει πάντοτε μια ιστορική αλήθεια, θα επιλέξει αυτόν τον ατρόμητο άνακτα για αρχηγό».
Γύρω στα τέλη του 13ου αιώνα και στις αρχές του επόμενου ξέσπασαν μεμονωμένες και όχι κατ” ανάγκη ταυτόχρονες πυρκαγιές, που ακολουθήθηκαν από επισκευές του ανακτόρου και των κτιρίων διοίκησης. Kατά τη διάρκεια του 12ου αι. π.X. οι περισσότερες εγκαταστάσεις, ανακτορικές και μη, εξακολούθησαν να λειτουργούν.
Oι αναταραχές όμως του 1200 π.X. στη Mικρά Aσία και στην Aνατολική Mεσόγειο και η καταστροφή των εμπορίων τους από επιδρομείς απέκοψαν τις επαφές των Mυκηναίων ανάκτων με τα κυριότερα κέντρα συναλλαγών τους. O 12ος και ο 11ος αι. π.X. είναι για τις Mυκήνες περίοδος οικονομικής συρρίκνωσης και πολιτικής παρακμής, χωρίς όμως γενικές ή, έστω, εκτεταμένες καταστροφές. H ακρόπολη δεν είχε βίαιο τέλος.

Χρυσά δισκάρια με έκτυπη διακόσμηση.
Στους αιώνες που θα ακολουθήσουν, οι Μυκήνες έχουν φθίνουσα πορεία και θα καταλήξουν, τον 7ο αιώνα π.Χ., προσάρτημα του Αργους. Οι Αργείοι τις καταλαμβάνουν το 468 π.Χ., καταστρέφουν καίρια τμήματα της οχύρωσης και εξανδραποδίζουν τους κατοίκους. Μέχρι τον 2ο αιώνα μ.Χ., οπότε τις επισκέπτεται ο Παυσανίας, είναι ορατά μονάχα μέρη της οχύρωσης και η Πύλη των Λεόντων.
Αυτό το μεγαλειώδες έμβλημα βασιλικής δύναμης και επιβολής θα είναι το αδιαμφισβήτητο τοπόσημο της ένδοξης πόλης που δεν υπήρχε πια, μέχρι τον 19ο αιώνα, οπότε ο Ερρίκος Σλήμαν θα ξεκινήσει τις ανασκαφές. Ακέφαλοι οι λέοντες και η πόλη λεηλατημένη από χέρια ντόπιων, κατακτητών, αλλά και περιηγητών, θα επιβεβαιώνουν το λατινικό απόφθεγμα: sic transit gloria mundi. Ετσι παρέρχεται η δόξα του κόσμου.
ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΩΤΤΗ, ethnos.gr

Το εξώφυλλο του λευκώματος «Μυκήνες» της εφόρου αρχαιοτήτων Αργολίδας, Αλκηστης Παπαδημητρίου.

Viewing all 21570 articles
Browse latest View live